Тарих (516)
Муовия ибн Язид ибн Муовия, Абу Абдурраҳмон - Абу Язид ва Абу Лайло ҳам дейишади. У 64 йили отасининг васияти билан халифа бўлди. Яхши йигит эди. Халифа қилиб тайинланганда касал эди. Шу касали билан вафот этди. Ташқарига чиқмади, бирор иш қилмади, одамларга намоз ҳам ўқимади. Халифалик муддати қирқ кун бўлди. Икки ой ё уч ой деганлар ҳам бор. Вафот қилганда ёши 21 да эди. 20 да деганлар ҳам бор. Ўлими олдидан унга: халифа қолдирмайсанми, деганларида лаззатига етолмадим, заҳматини нима қиламан олиб, деган.
Сулаймон ибн Абдулмалик, Абу Айюб - Бани Умайянинг энг яхши подшоҳларидан бўлган. Отасининг васиятига биноан акасидан сўнг тўқсон олтинчи йили жумадул охир ойида халифа бўлди. Отасидан ва Абдурраҳмон ибн Ҳубайрадан бир оз (ҳадис) ривоят қилган. Ўзидан эса ўғли Абдулвоҳид ва Зуҳрий ривоят қилганлар.
Жувайрия бинт Ҳорис Мусталация Хузоъийя (р.а.). Расулуллоҳнинг аёлларидан бири, «мўминларнинг онаси» деган рутба соҳибаси. Исломга киргунига қадар исми «Барра» бўлгани ривоят қилинади. Жувайрия (қизалоқ) исмини Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи васаллам) берганлар.
Фотима бинт Муҳаммад Расулуллоҳ (р.а.). Фотима (р.а.) бошқа қизларидан кўра оталарига яқинроқ ва ўхшашроқ бўлганлар. Ўрталарида ўзига хос яқинлик бўлгани сабабли «отасининг қизи» деб атаганлар.
Ҳалима бинт Аби Зуайб Саъдия (р.а.). Буюк саҳобия, Расулуллоҳни эмизиб катта қилган оналари.
«Кудуқ эгалари» қавми ҳақида Куръони каримнинг икки сурасида оятлар нозил бўлган. Бири, «Фурқон» сурасида: «Од, Самуд (қабилаларини) ва «қудуқ эгаларини» ҳамда шу орадаги кўп авлодларни (эсланг)! Барчаларига масаллар келтирдик ва (гап кор қилмагач), барчаларини бутунлай йуқ қилиб юбордик».(Фурқон, 38-39)131
Яман диёрида бир сахий боғбон бўлиб, у ҳар йили кузда меваларни териш учун камбағал-мискинларни таклиф этиб, дарахтдан тергани боғбонга, ерга тушгани терувчиларга деб, уларни сийлар эди. У оламдан ўтгач, фарзандлари бахиллик кўйига кириб хатога йўл қўйдилар.
Қуръони каримнинг «Фажр» сураси, 6-14 оятларида мазкур шаҳарнинг таърифи келтирилади:
Бухтуннаср Байтул-Мақдисдан Бобилга қайтгандан кейин, икки шерни олиб келиб, уларни бир қудуққа ташлатди. Кейин Дониёл алайҳиссаломни ҳам олиб келиб, шерлар ташланган қудуққа уни ҳам ташлатди. Икки шер Дониёл алайҳиссаломни кўриб, ювош тортди ва унга тегмади. Шерлар билан бир қудуқда яшай бошлаган Дониёл алайҳиссаломнинг кўнгли таом ва ичимлик истади.
«Қанчадан-қанча сочи тўзиган, ғубор босган, икки жандани кийган борки, агар Аллоҳга қасам ичса, уни бажо қилур. Баро ибн Молик ўшалардандир».
Муҳаммад Мабрук Нофеъ «Аср мо қаблал-ислом» китобида шундай ёзади: «Фимон исмли насроний қишлоқма-қишлоқ кириб, одамларни Исо пайғамбар динига даъват этиб юрарди.
Биринчи инсон Одам алайҳиссаломдир. Шунингдек, Одам алайҳиссалом набийларнинг ҳам биринчиси ҳисобланади. Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло Ўзининг ҳикмати ила ер юзида инсонни яратиб, Ўзига ўринбосар қилишни ирода этди. Шу билан бирга, ана шу Ўзи яратган ўринбосарига ер юзидаги барча нарсалар ва имкониятларни беминнат хизмат қилдириб қўйишни ҳам ирода этди. Аллоҳнинг алоҳида лутфи ила ва барча имтиёзларга эга қилиб яратилган ана шу жонзот Одам деб аталди.
Ҳазрати Ҳавводан доимо бир қиз-бир ўғил эгиз фарзанд туғилар эди. Эгиз туғилган болалар бир-бирларига никоҳланардилар.