Тарих (514)
Валид ибн Язид 709 йили туғилган. Унинг онаси Уммул-Хажжож Ироқ волийси Хажжож ибн Юсуфнинг жияни бўлган. Валид ибн Язид отаси Язид ибн Абдулмалик (720-724) васиятига кўра, амакиси Хишомдан кейин халифа бўлиши керак эди. Аммо Валид хулқи ёмон бўлганлиги ва маст қилувчи ичимлик истеъмол қилганлиги сабабли Ҳишом унга тахтни топширишни хоҳламади ва ўзининг ўғли Масламани валиаҳд қилишни ният қилди. Шу воқеа сабабли халифа Ҳишом ва Валид ибн Язид муносабатлари ёмонлашди. Валид Ҳишомнинг ўлимига қадар кўчманчилар орасида ҳаёт кечирди. Халифа Ҳишом фитна тарқалишидан қўрқар эди. Шунинг учун Валидни ҳокимиятдан четлатиш ҳақида кўрсатма бермади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳижрий еттинчи йилнинг Муҳаррам ойи охирларида Хайбарга юриш қилдилар. Хайбар Мадинанинг шимолидан юз мил узоқликда жойлашган Шом тарафдаги катта шаҳардир.
Язид ибн Муовия вафотидан сўнг унинг ўғли Муовия иккинчи халифа бўлди. Бироқ унинг халифалиги уч ойдан ошмади. У умрининг охирида одамларни масжидга тўплаб шундай васият қилди: “Мен сиз-ларнинг халифалик ишингизни бажаришга заифлик қилдим. Бу ишга Абу Бакр Умарни тавсия қилганидек, сизларга бир кишини таъйин қилиб кетмоқчи эдим. Бироқ Умардек кишини орангиздан топмадим, Умар олти кишининг номзодини кўрсатгани-дек, номзодлар кўрсатмоқчи эдим. Бироқуларни ҳам орангиздан топмадим. Шу сабабли бу ишни ихтиёрингизга ҳавола қилдим, кимни хоҳласангиз шуни халифа қилинг”. Муовия хутбадан сўнг уйига кириб кетди ва вафотигача уйидан чиқмади. У вафот этганида йигирма ёшга ҳам тўлмаган эди.
Аллоҳ таоло Айюб алайҳиссаломни жуда қаттиқ синовга дучор этди. Ҳаёти давомида эришган обрўси, мол-дунёси ва бола-чақасидан бутунлай айрилгани етмасдан, унга аламли оғир дард ҳам берилди. Бу синов муддати жуда узоқ давом этди. Ниҳоят, Айюб алайҳиссаломнинг сабр-тоқатлари, Аллоҳдан ноумид бўлмасдан, унга ибодатда бардавом бўлишлари, имонларининг зангламасдан, заррача дарз кетмасдан, аксинча, аввалги неъматни шукрига шу азоб баробар эваз бўлармикан, деган фикрга бориб, азобдан завқ олишлари натижасида яна Аллоҳнинг марҳаматига эришдилар ва асл ҳолларига қайтдилар. Мазкур қиссада ҳам китобхон учун муҳим ибратлар бор:
Қуръони каримда жуда кўп қавмлар, жойлар ва шахслар ҳақида ҳам оятлар нозил бўлганки, гап нима ҳақда, ким ҳақида кетаётганини билмасдан туриб уларнинг мазмунини тушуниш қийин. Қуйида биз шундай оятлардан бир нечтасини келтирамиз ва уларнинг нозил бўлишига сабаб бўлган шахслар ва жойлар билан таништирамиз.
Бу ғазот Оллоҳнинг Китоби у ҳақда сўзлагани ва алоҳида эътибор қаратганини ҳисоби билан бошқа ғазотлар етмаган мавқега эга бўлди. Сиз Тавба сурасида Оллоҳ Йўлида жон билан ҳам, мол билан ҳам курашишнинг аҳамиятини ва бу нарса мусулмоннинг Исломи чинлигига ягона далолат қилувчи ҳамда у мусулмонлар билан мунофиқларнинг орасини ажратиб турувчи нарса эканини баён қилган оятларни, балки саҳифаларни ўқишингиз мумкин. Шунингдек, у оятларда мунофиқлар ва уларнинг хуфёна, маразли ғаразлари ҳам фош қилинган.
Тарихдан маълумки, бир халқни ўзига тобе қилишни истаган кучлар аввало уни ўзлигидан, тарихидан, мадания тидан жудо қилишга интилади. Босиб олинган мамлакш халқлари маданий-маънавий тараққиётини бўғиб қўйиш истилочи, босқинчи мамлакатлар томонидан мустамлака чилик тартибларини сақлаб туриш ва мустаҳкамлашниш тарих синовидан ўтган азалий, анъанавий йўлларидан бири ҳисобланади. Истилочи мамлакат итоат қилдирилган халк ларни бора-бора ўзига сингдириб юборишни, бунинг учуи ўз мафкураси ва ғояларини уларга мажбуран жорий этиш, маданиятига шикаст етказиш, миллий тили, миллий урф одатлари ва миллий қадриятлари ривожига йўл бермаслик ни ўз сиёсатининг асосий мақсади деб билади...
Бани Қайниқоъ воқеаси Бадр урушидан кейин бўлиб ўтган. Расулуллоҳ алайҳиссалом яҳудийлардан бўлган бу қабила билан аҳднома тузган эдилар. Мусулмонларнинг Бадр урушида мушриклардан ғолиб келиши яҳудийларга ёқмади. Бу улкан ғалабага ҳасад қилдилар ва Мадинада мусулмонларнинг обрўйи ортиб, ўзларининг обрўйлари пасайишидан қўрқдилар.
«Араблар Ғарбнинг қадимги тарихига ойдинлик киритганлар».
Немис тарихшунос олими
Кристиан Мартин Фрахн
Узайр алайҳиссаломнинг пайғамбарликлари ёки валийликлари борасида уламоларнинг ихтилофли фикрлари мавжуд. Аллоҳ таоло Қуръони каримда Байтул-Мақдиснинг яна обод этилиши ҳақида баён этиб, бир солиҳ инсон билан бўлиб ўтган воқеани келтиради.
Юшаъ ибн Нун Мусо алайҳиссалом ва Ҳорун алайҳиссаломнинг вафотларидан сўнг пайғамбарлик мақомига эга бўлиб, Байтул-Мақдисни фатҳ этган киши ҳисобланадилар. Юшаънинг насаблари Ал-Халил Юшаъ ибн Нун ибн Афроим ибн Юсуф ибн Яъқуб ибн Исҳоқ ибн Иброҳимдир. Ақли китобларнинг эътирофича, Юшаъ Ҳуд алайҳиссаломнинг амакиваччаларидир.
Исроил разведка хизматларининг тарихи 1929 йилда, Британиянинг Фаластин мандати даврида, мустақил яҳудий давлати эълон қилинишидан кўп йиллар олдин бошланган. Араб аҳолиси билан зиддият, шунингдек, Британия ҳукумати билан зиддиятлар яҳудий аҳоли пунктларига жангарилар ҳужумларининг олдини олиш ва яҳудийларнинг Фаластинга ноқонуний иммиграциясини таъминлаш учун разведка ишларини олиб боришни талаб қилди. Айнан ўша пайтда биринчи яҳудий разведка хизмати «Шай» пайдо бўлди.