Илм-фан (325)
Подкатегории
Олимларга маълумки, осмон жисмлари бир текисда ҳаракатланади. Бу гап ўз ўқи атрофида ва шу билан бир пайтда, орбита бўйлаб ҳаракат қиладиган Ерга ҳам тааллуқли. Ернинг ўз ўқи атрофида айланиши кун ва туннинг алмашинишини, Қуёш атрофида 23,27 градус бурчак остида орбита бўйлаб айланиши эса – йил фасллари ўзгаришини изоҳлаб беради. Ернинг 365 кун, 5 соат ва 46 секунд ичида Қуёш атрофини тўлиқ айланиб чиқади.
Исломий уйғониш, шаръий ҳаётни лозим тутиш кўзга ташланиб қолди. Илмга муҳаббат қўйган ёшлар орамизда топилади. Бу яхши хабар - мусулмонлар Раббиларини кўп зикр қилаётганидан нишонадир. Лекин мусулмонларнинг дунёвий илмларга бепарволиги натижасида бугунги илмий муҳит қониқарли даражада эмас. Бунга бир қанча мисоллар, мулоҳазалар бор.
Мия шундай тузилганки, унда Парвардигор билан «мулоқот» қобилияти бор». Инсоннинг диний туйғулари бевосита физиологик асосга эга бўлиб, унинг бош мияси тузилиши билан белгиланади, деб ҳисобламоқдалар АҚШдаги Пенсильвания университети қошидаги Маънавият ва тафаккур Маркази мутахассислари. «Мия шундай тузилганки, унда Парвардигор билан «мулоқот» қобилияти бор», - дейди марказ директори доктор Эндрю Ньюберг.
Инсон иймонда туғилишини Бристол Университети профессори Брюс Худ (Bruce Hood) бошчилигида ўтказилган илмий изланишлар натижасида тасдиқланди деб хабар беради «The Sunday Times».
Дунёда кўплаб ва хилма-хил хариталар мавжуд. Оддий йўл харитаси қандай кўринишга эга эканлиги кўпчиликка маълум. Ҳали GPS ва Google хариталари мавжуд бўлмаган пайтдаги ўша харита бор эди. Сиёсий, иқтисодий ва иқлимий хариталар мавжудлигини ҳам кўпчилик билади.
Узоқ даврлардан буён баъзи мусулмонлар орасида “Нима учун намоз чоғида Каъбага юзланиш керак ва нима сабабдан Олий Зот Маккани бошқа жойлардан афзал билиб улуғлаб, ”харам”-ёпиқ деб атаган?” деган савол сўраб келинган. Қуръондаги илмий маълумотлар бўйича машҳур тадқиқотчи Залюла Нажаара бу борада Пайғамбарнинг соллоллоҳу алайҳи васаллам қуйидаги ҳадисларига таянади:
Таниқли фалсафа профессори Энтони Флюнинг маърузаси илмий доираларни чинакамига ларзага солди. Айни пайтда ёши 80 дан ўтган олим узоқ йиллар давомида илмий атеизм биносининг устунларидан бири бўлиб келганди. Бир неча ўн йиллар давомида Флю Худога эътиқод қилиш ноўринлиги тўғрисидаги тезисларга асосланган китобларни нашр қилар ва маърузалар ўқирди, дея ёзади “Мета”.
Замонавий ислом дунёси илм-фан масалаларига эътибор бермай қўйди. Араб тарихининг “Олтин асри” тадқиқотчилари Ғарб ва Шарқ билан ўзаро муносабатларни яхшилаш учун ҳозир ўз эътиборини ўтган йилларда эришилган муваффақиятларга қаратишга уринишмоқда.
Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам: «Сўзларнинг энг тўғриси Лабид исмли шоирнинг: «Огоҳ бўлинг! Аллоҳдан бошқа барча нарса ботил, яъни бекордир», деб айтган сўзидир», дедилар. Имом Бухорий ва Муслим ривоятлари.
Қанчалик ажабланарли бўлмасин, бугунги кунгача баъзилар мусулмонлар орасида илм даражаси мезони сифатида у ёки бу инсон қанча ҳадисни ёд билишини тилга оладилар. Албатта, балки улар буни тўғри деб ҳисоблашга хақлидирлар.
Муслималар ҳижобда ўзларини «ҳимояланган», «хавфсиз» ва «муҳтарама» деб ҳис қилишларини айтар эдилар (ҳижоб – Ислом динида аёлларга фарз қилинган камтарона либос бўлиб, уларнинг гўзаллигини, баданларини ва қадди қоматларини бегона кўзлардан тўсиб туради). Энди эса бунинг илмий тарзда исботланган ҳикмати борлиги аниқланди.
Ўзликка эришмак, ўзликни билмак илм биландир.
Аббосийлар сулоласи даврида Ислом маданияти, илм-фани ўша замон ғарб оламининг ҳаваси ва ҳасадини келтирадиган даражада буюк чўққиларга чиқди. Ушбу сулоланинг кейинги авлодлари ҳукм сурган давр эса, дунёвий илм-фанга эътиборнинг сўна бошлаш даври бўлди ва ушбу сўниш даври ўн асрдан ортиқ вақт давом этди.
Muslim-Science.com портали тарихда илк бор "Ислом дунёсидаги катта таъсирга эга бўлган 20 та муслима" рўйхатини эълон қилди.
(Top-20 Most Influential Women in Science in the Islamic World).