Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Умматимнинг охирида шундай кишилар пайдо бўладики, улар сизлар ҳам, оталарингиз ҳам эшитмаган гапларни сизларга айтадилар. Ўзларингизни улардан узоқ тутинглар», дедилар».
Ҳадис илмида бир қанча баҳслар бор. Улардан бири «Ҳужжийат ал-ҳадис» деб аталади. Яъни ҳадиснинг ҳужжатлиги, унинг ҳужжатликка яраши борасидаги мавзу.
Шайх Абулҳасан Надавий раҳматуллоҳи алайҳи бу борада қуйидагиларни айтади: «...Шундай қилиб, ўша вақтдан бошлаб Ислом тўғонида ҳозирга қадар ямалмаган ёриқлар пайдо бўлди ва исломий ҳаётни бузиб кўрсатишлар содир бўлди.
Изоҳ: Имом Муслим раҳматуллоҳи алайҳ бу бобда тўртта ҳадис келтирган.
Саъид (мўмин) шақий (кофир) бўлиши, шақий (кофир) имон келтириши мумкин. Аллоҳ таолодан барчамизни охиримизни хайрли қилишини, имон билан ўтишимизни сўраймиз. Уламолар қуйидагиларни бадбахтлик аломати дейишган: кўп ейиш Аллоҳ таоло бандаларига тоқатлари етмаганни буюрмайди ва ичиш; кўп ухлаш; кўп гапириш; доимо ва кўп гуноҳ қилиш; қалб қаттиқлиги; ўлимни унутиш; охиратда бўладиган савол-жавобни унутиш.
Кундалик ишларга киришишни эрта тонгдан бошлашнинг фазилати ҳақида қатор ҳадислар ворид бўлган. Масалан:
Бир киши муртад бўлса (Ислом динидан чиқса), унга насиҳат қилиниб, диндан чиқишига сабаб бўлган шубҳалар аниқланиб, тушунтириб берилади.
Эй мўминлар амири, сен мендан аҳли қиблалар (яъни мусулмонлар) кўлида қурол билан исён қилса, улар билан қуролларини ташлаш ҳақида огоҳлантирмасдан жанг қилинадими ёки бу ҳақца огоҳлантириб, кейин жанг қилинадими, шунингдек, уларнинг моллари, аёллари, болалари ва ҳарбий ҳаракатларда фойдаланган анжомлари борасида нима қилиниши ҳақида сўраган эдинг.
Вақтини сарфлашда тавфиққа эришган инсон умрини узайтиришга, вафот этганидан кейин ҳам Аллоҳ истаган вақтгача ном қолдиришга қодирдир. У ўлиқдир, аммо тирик кабидир. У қабрда ётган ҳолида ҳам тирикларга намуна бўла олар.
«Оҳ болам, бугун сен мендан анча ўтибсан. Зеро, қандай савияга етганингни кўриб турибман ва албатта, энди сени кўпдан-кўп синовлар кутмоқда»
Ривоятдаги роҳиб (Муслим, 3005)
Ҳар бир фирқанинг ўз олдига қўйган режаси ва мақсади бўлади. Юқорида зикри ўтганларнинг қандай режалари бор? Бу учта нарсадан иборат. Уларнинг баъзиси мана шу учта нарсани бирданига даъво қилади, айримлари бировини даъво қилиб чиқади.
Муте лиллоҳ Абулқосим Фазл ибн Муқтадир ибн Мўътазид. Унинг онаси канизак бўлиб, исми Шағла бўлган.