Тарих (518)
Ҳозирги пайтда Исломнинг қадимги дунё мероси билан алоқаси ажаблантиради. Ўтган асрда Япониянинг илмий ва технологик тараққиётини истисно қилганда, ушбу ҳодисанинг ўхшашлигини жаҳон тарихида топиш деярли мумкин эмас. Мусулмонлар томонидан империя гуллаб-яшнаганда кўрсатилган илм-фан ва маданиятга бўлган қизиқиш ва улар эришган ютуқлар аҳамиятли бўлиб, Юнонистон маданияти гуллаб-яшнаган даврда юнонларнинг эришган ютуқларидан кам эмасдир.
Сайёрамизда тарқалган коронавирус пандемияси, бу йил - Саудия Арабистони ташкил топганидан бери биринчи марта Ҳаж зиёратининг бекор қилинишига олиб келиши мумкин. Аммо, бу тарихда фавқулодда ҳолатлар туфайли Ҳажни бажариш имкони бўлган биринчи ҳолат эмас.
Ислом тамаддуни қадимги Шарқ ва Ғарб маданиятини мерос қилиб олган. Лекин у ўтмишдаги маданий анъаналарга кўр-кўрона тақлид қилмаган ва уларни давом эттирмаган, балки маданиятни синтез қилиш ва такомиллаштириш билан шуғулланган. Мўғуллар истилоси билан якун топган Ислом тамаддунининг гуллаб-яшнаши дунё гуманистик (инсонпарварлик) маданиятларидан бирини яратиш даври эди.
Мусулмонларни инсониятнинг илмий ва маданий ютуқлари билан таништиришнинг муҳим воситаси Исломнинг илм-фан аҳамиятини тан олиш ва олимларни рағбатлантириш талаблари эди. Қуръон одамларни оламнинг ҳолати тўғрисида ва Ваҳийнинг сир-асрорлари ҳақида «мушоҳада»га чақиради.
2020 йилнинг 5 март куни Саудия Арабистони Қироллиги ҳукумати томонидан Каъбани тавоф қилиш вақтинчалик тўхтатиб қўйилди. Коронавирус тарқалишидан хавфсираш туфайли ҳудудни тозалашга қарор қилинди. Бу ибодат қилувчиларга Аллоҳнинг Уйини тавоф қилиш тақиқланган биринчи ҳолат эмас. Қуйида биз ишончли ҳужжат манбаларига асосан турли сабабларга кўра тавоф қилиш тўхтатиб қўйилган ҳолатлар ҳақида ҳикоя қилиб берамиз.
1997 йилнинг 1 июнь куни туғилган бу жажжи қизалоқ 21 йиллик умри давомида мусулмонларнинг дарди ва қонли тўқнашувлари гувоҳи бўлди... Бу муслима синглимизнинг исми Разан Ашраф Абдулқодир ан-Наджжар фаластинлик ҳамшира (фельдшер), Исроил мудофаа кучлари томонидан Ғазо сектори билан чегарада, фаластинлик ярадорларга ёрдам бераётган пайтда ўлдирилган.
Интернетнинг рус тилидаги сегментда йиллар давомида Суриядаги воқеалар ҳақида ахборот бўшлиғи пайдо бўлди. Бунинг асосий сабабларидан бири – Россия Федерациясининг ҳақиқатни яширишдан манфаатдорлигидир, чунки Кремлнинг Асадлар сулоласи диктатураси билан алоқаси совуқ уруш давридан бери давом этяпти.
Бу дунё гўзал ва жозибали. Ҳар бир инсоннинг қалбида унга бўлган муҳаббат ётади. Аммо дунё севгиси одамларнинг қалбида ҳукмронлик қила бошлаганда, улар ўлимдан нафратлана бошлайдилар, ватан учун ва динлари учун ўлишдан қўрқадилар. Бундай ҳолатда одамлар дарё оқимидаги қуйқумга ўхшаб қолади. Оқим Ғарбга бурилганда, улар Ғарбга қараб йўналадилар, дарё Шарққа ўгирилса – улар ҳам шарққа. Одамлар шу аҳволда бўлганда, Парвардигор шундай қиладики, улар олдидаги қўрқув душманлар юрагини тарк этади.
«Уларга ўзларидан олдин ўтганларнинг, Нуҳ, Од, Самуд қавмининг ва Иброҳим қавмининг, Мадян эгаларининг ва тўнтарилган(қишлоқ)ларнинг хабари келмадими? Уларга пайғамбарлари очиқ-ойдин ҳужжатлар билан келдилар. Бас, Аллоҳ уларга зулм қилмас эди. Лекин улар ўзларига зулм қилар эдилар». (Тавба сураси, (70-оят).
Берлинда бўлганимда мен Германияда нацистлар ҳукмронлиги даври каби мураккаб ва даҳшатли мавзуни айланиб ўта олмадим, албатта. Шахсан менга доимо қандай қилиб нацистларнинг мудҳиш ва инсониятга қарши ғояларини миллионлаб немисларга сингдира олгани қизиқ эди.
Рим императори Буюк Константин ҳукмронлиги даврида (306-337), насронийлик Рим империясининг ҳукмрон дини мақомига ўтишни бошлади. Тарихчилар учун Константинни насронийлик томонига олиб келган сабаблар тушунарсиз бўлиб қолавермоқда, илоҳиётчилар ва тарихчилар эса у илк насронийликнинг қайси таълимотига тегишли эканлиги тўғрисида баҳслашишади. Унинг онаси Елена ёшлигида насронийликни қабул қилганми ёки Кесариялик Эвсевий таъкидлаганидек, унинг ўзи онасини қабул қилган эътиқодни қабул қилишга ундаганми, деган масалада олимлар ўртасида якдиллик йўқ.
Исломнинг 1400 йиллик тарихи даврида бадбахтлар тўрт марта Расулуллоҳ салаллоҳу алайҳи вассаломнинг муборак жасадларини қабрларидан ўғирлашга уриниб кўришган. Биринчи бўлиб, шиалардан бўлган исмоилийлар ҳукмдори бўлган Убайдий қабрдан муборак жасадни Мисрга олиб кетмоқчи бўлган.
Саййида Зайнаб бинт Али – Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи вассаллам қизлари Фотима розияллоҳу анҳо ва Алий ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳунинг қизлари, яъни Пайғамбаримизнинг невара қизларидир. Карбало воқеалари ҳамда ҳазрати Ҳусайн розияллоҳу анҳунинг шаҳид бўлишлари ҳақида мусулмонларни воқиф қилишда муҳим ўрин тутган.