Тарих (510)
Бугун мусулмонлар яшайдиган қайси бир мамлакатга бормайлик, сўзимизни буюк муҳаддис имом Бухорийнинг юртидан эканлигимизни айтиш билан бошлаймиз. У зотнинг ислом оламида қанчалик обрў-мартабага эга эканлиги, қилиб ўтган ишлари ҳақида сўзлаш мавриди эмас.
Ҳалигача мўғуллар билан мусулмонлар ўртасидаги урушни ким бошлагани, урушга ким биринчи қадам қўйгани ҳақида баҳслар мавжуд. Мусулмон тарихчилари орасида ҳам бу масалада ихтилоф бор, баъзилари бу айбни мусулмонларга тўнкаши ажабланарлидир.
Саид Жамолиддин Афғоний, шунингдек, Сайид Жамолиддин Асадободий исми остида ҳам маълум бўлиб, кўпроқ ал-Афғоний (1838/1839 й. – 1897 йил 9 март) номи билан шуҳрат қозонган, 19-аср охирларида мусулмон дунёси бўйлаб саёҳат қилган сиёсий фаол ва ислом мафкурачиси бўлган.
Испания ҳукумати Ҳожиб Мансур ибн Абу Омир роҳимаҳуллоҳнинг вафот этганига 1000 йил тўлганида, 2002 йилда марка чоп қилди. Мансур ибн Абу Омир ким? Бу қўмондон бирор-бир жангда мағлуб бўлмаган. Бу қўмондон вафот этганида бутун Европа хурсанд бўлган. Бу зот ҳақида эшитганмисиз?
Инқилобгача бўлган рус адабиётларда Ўрта Осиёда (инқилобдан олдинги Туркистон ўлкаси) сартлар каби халқнинг мавжудлиги ҳақида тез-тез маълумот топишингиз мумкин. Бироқ, ҳозирги кунда бу минтақа давлатларининг ҳеч бирида (Ўзбекистон, Тожикистон, Туркманистон, Қирғизистон, Қозоғистон) «сартлар» ҳақида ҳеч нарса эшитмайсиз. Улар ким эди? Қаёққа йўқ бўлишди?
Аҳмад Ҳодий Мақсудий (1868-1941) муболағасиз, 20-асрнинг биринчи чорагида энг машҳур туркий мърифатчиларидан бири, деб аталиши мумкин. Сермаҳсул ҳаёти давомида у ҳаётнинг турли соҳалари: жамоатчилик, сиёсат, нашриётчилик ва бошқаларда ўзини кўрсата олди. Лекин унинг ҳаётида энг муҳим соҳа тилшунослик эди.
Ўзбекистон тарихини, хусусан унинг қадимги замон ва ўрта асрлардаги тарихини ўрганиишда озми-кўпми ютуғимиз бор. Лекин қилинадигаи ишлар, тарихимизнииг ёзилмаган саҳифалари ҳали бир талай. Ўзбек халқининг келиб чиқиши ва этник таркиби, Ўрта Осиё халқларининг чет эл истилочилари асоратига тушиб қолишининг сабаблари, Мовароуннаҳр халқларининг Темур ва темурийлар давридаги ижтимоий-сиёсий ва маданий турмуши сингари ўнлаб илмий масалалар ҳанузгача ўз ечимини топгани йўқ.
Бахтга қарши, унинг номи бизнинг мамлакатимиз билан ҳам боғлиқ бўлган Карл Маркс 1883 йилнинг 14 март куни Лондонда, креслода ўтирган ҳолда ҳаётдан кўз юмди. Германияда туғилиб ўсган ва СССРда машхур бўлган сиёсий арбобни бавосил, муттасил чипқон чиқавериши, қайт қилиш ва жигар касаллиги адо қилди.
СССРда асосий ва ягона мафкура коммунизм бўлган. Пролетар инқилоби ғалаба қозонган мамлакатида бошқа таълимотларга, айниқса, диний таълимотларга ўрин йўқ эди. Совет давлати православ черковига қарши қандай курашгани ҳаммага маълум. Ислом билан боғлиқ вазият қандай бўлган?
«Олов билан илтимос»дан тортиб султон Сулаймон I Буюкка 3 марта ўқилган жанозагача – Усмонийлар салтанати тарихида қандай қизиқарли фактлар топиш мумкинлигига Fikriyat сайти раҳбарлари уриниб кўришди.
Ҳижр Исмоил - Каъбанинг шимолий девори билан ал-Ҳатимнинг ярим доира девори орасидаги жой. Исмоил ва унинг онаси Ҳожар Каъба билан Ал-Ҳатим орасига дафн этилган. Исмоил ва Ҳожарнинг қабрларига "Раҳмат нови" (мизоб ар-раҳма) шундай қўйилганки, камдан-кам ёғадиган ёмғирлар пайтида Каъба томидан иноятни англатувчи сув қабрларга йўналтирилади. Ҳожар Иброҳим алайҳиссаломнинг иккинчи хотини ва Исмоил алайҳиссаломнинг онаси эди.
Савол: Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг 625 йил Бани Қурайза қабиласини жазолаши Исломнинг шафқатсизлигига мисол бўла олади. Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам Мадинада бир кунда 700 та яҳудий асирни ўлимга ҳукм қилган ва қатл эттирган. Сиз эса уни улуғ ва унга эргашиш керак дейсизлар. Мана, Бен Ладинлар ҳам эргашяпти. Нега бугун барча террористлар мусулмон экани ҳам тушунарли!
«Йени Акит» газетаси журналисти Явуз Бахадирўғлу Туркия тарихининг баҳсли муаммоларидан бирини яна бир бор кўтарган профессор Жалол Шенгёрга мурожаат қилди - Меҳмед II Фотиҳ нимага ишонган? Профессор Жалол Шенгёр телекўрсатувлардан бирида Константинополни фатҳ этгани билан машҳур бўлган усмоний Султон Меҳмед Фотиҳнинг мусулмон бўлмаганлигини айтиб, унинг ўғли Баязид II томонидан келтирилган "Муҳаммаднинг айтганларига ишонмайман", деган сўзларини назарда тутган.