Ислом (872)
«Бугунги кунда сизга динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сиз учун Исломни дин деб рози бўлдим». (Моида сураси)
Подкатегории
РОВИЙ ВА УНИНГ ҚАБУЛ БЎЛИШ ШАРТЛАРИ
Фарзи айнлар ҳам фарқланур. Кўриб турганимиздек, Шариат кўп ўринларда бандаларнинг ҳақларини юқори санамоқда.
Инсонлар ўртасидаги низоли вазият ва ишларда ким-нинг ҳақ ва кимнинг ноҳақлиги тўғрисида ҳукм чиқарувчи шахс қози дейилади. Қози гувоҳлиги қабул қилинадиган одамлар сирасидан бўлиши керак (бу ҳақда “Гувоҳлик” китобида батафсил сўз юритилади).
Анас ибн Молик (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади: «Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) одамларнинг энг гўзали, одамларнинг энг сахийи, одамларнинг энг шижоатлиси эдилар» (Имом Бухорий ва Муслим ривояти).
Жубайр ибн Мутъам розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Менинг бир неча исмларим бор: мен Муҳаммадман. Мен Аҳмадман. Мен Моҳийман – ўчирувчиман, Аллоҳ мен билан куфрни ўчиради. Мен Ҳоширман – тўпловчиман, Аллоҳ менинг оёқларим олдига одамларни ҳашр этади. Мен ундан кейин бирорта келмайдиган Оқибман», дедилар. Батаҳқиқ, Аллоҳ у зотни Рауф ва Роҳийм деб атаган (Имом Бухорий ва Муслим ривояти).
“Муҳаммад ҳам бир Расул, холос. Ундан олдин ҳам расуллар ўтган. Агар у ўлса ёки қатл қилинса, орқангизга қайтасизми?! Ким орқасига қайтса, Аллоҳга ҳеч қандай зарар келтира олмайди ва Аллоҳ шукр қилувчиларни албатта мукофотлайди” (Оли Имрон, 144-оят).
Жобир ибн Самурадан (розияллоҳу анҳу) ривоят қилинади: «Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бомдод намозини ўқигач, то қуёш чиққунича жойнамозларида ўлтирар эдилар» (Имом Муслим ривояти).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Албатта, менинг ва мендан олдинги анбиёларнинг мисоли, худди бир уйни яхшилаб, чиройли қилиб қуриб, бир бурчагидан бир ғиштнинг ўрнини қолдириб қўйган кишига ўхшайди. Одамлар уни айланиб кўриб қойил қолишади ва: «Мана шу ғишт ҳам ўрнига қўйилганда эди!» дейишади. Мен ўша ғиштман. Мен набийларнинг хотимиман», дедилар» (Имом Бухорий, Муслим ва Термизий ривоят қилишган).
Ислом дини мўминларни Қуръони каримнинг жуда кўп оятларида Аллоҳга иймон келтиришга ва солиҳ амаллар қилишга чақиради.
Қуръон ота-боболарга, бошлиқларга ва йўл-бошчиларга кўр-кўрона тақлид қилишдан қайтариш билан бирга, фақат бир тарафлама фикрлашдан ҳам қайтаради ва бирор нарса қилмоқчи бўлса, ўша нарсанинг яхшисини танлаб олишга чақиради. Чунки, кўпгина кишилар бирор нарсани бир марта эшитса ёки ўқиса, шунга ишониб кетаверадилар.
Мақсадга ўтишдан олдин "фасоҳат" сўзи маъносини тушуниб олайлик. Бу сўз луғатда «баён қилиш, очиб бериш, аниқ изҳор қилиш, кўриниш» маъноларини билдиради. Фасоҳат бехато, маъноси ғализ бўлмаган, тушунарли гап тузиш ва сўзлашдир. Фасоҳат чегараси тилнинг хатодан холи бўлишидир. Арабшунос олимлар сўз маъносининг юксак даражадаги, инсонни ожиз қолдирувчи ҳолатини "фасоҳат" деб аташади.
Аллоҳнинг Китоби ва суннат ният, ихлос, ростгўйликка ундовчи сўзлар ила тўла бўлгани каби охират амали ила Аллоҳнинг эмас одамларнинг розилигини исташ бўлган риёнинг офатларидан четда бўлиш, огоҳ этиш ҳақидаги хабарлар билан ҳам тўладир. Ҳудди шундай яна бир нарсадан четда бўлишга чақирилган: у юксаклик, шуҳрат, обрўни ва ўз шахсини яхши кўриш. Яна бир нарсадан четда бўлишга чақирилган: у одамлар қалбидаги юксаклик, шуҳрат ва обрўни яхши кўриш.