Ислом (872)
«Бугунги кунда сизга динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сиз учун Исломни дин деб рози бўлдим». (Моида сураси)
Подкатегории
Илмнинг таърифи ва ҳақиқати маълум бўлгач, айтамизки, барча оқил кишилар илмнинг ва нарсалар ҳақиқатларининг мавжуд эканлигига ижмо қилганлар. Фақат ўзларини жоҳилликка олган ва ҳайвонлар ҳам ҳазар қиладиган бир рутбани ўзларига раво кўрган аввалгилар: «Бирор нарсанинг ҳақиқати ҳам, бирор нарса ҳақида билим ҳам йўқ, улар фақат тахмин ва гумонлардир», деб ўйладилар.
«Сиҳоҳи ситта» ва бошқа ҳадис тўпламлари икки жиҳатдан тўпланиши мумкин. Ҳар бир мусанниф ривоят қилган ҳадис ривояти то Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламгача етказилган. Мазкур муаллифдан то Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламгача оралиқдаги ровийлар силсиласи «санад» («иснод») деб аталади.
Изоҳ: Имом Муслим раҳматуллоҳи алайҳ бу бобда иккита ҳадис келтирган.
Жумҳур олимларнинг фикрича, динсиз киши Исломни қабул қилиши унинг олдинги сағира ва кабира гуноҳларининг мағфират этилишига сабаб бўлади. Аллоҳ таоло ва бандаларнинг ҳақлари зулм ва бошқа барча турдаги гуноҳларнинг мағфират этилишига сабаб бўлади. Зеро, бунга олимлар иттифоқ қилганлар.
«Ёнбошлаб, таяниб ёки (суянган нарсаси) олиб ташланса, йиқилиб кетиши мумкин бўлган нарсага суяниб ухлаш тахоратни бузади». Чунки ётиб ухлаш бўғимларнинг бўшашишига сабаб бўлади.
Ашраф Али Таҳонавий айтадилар: «Мутаассиб бўлмаган бир бемазҳаб одам менинг олдимга келган эди, унга шундай дедим: «Тақлиднинг, яъни мазҳабга эргашишнинг мадори яхши гумондир.
Абу Юсуф айтади: “Агар сенга (ҳукм чиқаришинг учун) идда сақлаётган аёлга уйланган киши олиб келинса, унга ҳад қўлланилмайди.
Изоҳ: Бу бобда Имом Муслим раҳматуллоҳи алайҳ фақат битта ҳадис келтирган.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Зулматли кечанинг бўлаги каби фитна келишидан олдин амалларга шошилинглар. (Ўшанда) киши тонгда мўмин бўлиб, тунда кофир бўлади ва тунда мўмин бўлиб, тонгда кофир бўлади ҳамда дунёнинг арзимаган матосига динини сотади», дедилар».
«Қуёш чиқаётган, қиёмга келган ва ботаётган вақтда намоз ўқиш жоиз эмас». Бунга Уқба ибн Омир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам учта вақтда бизларни намоз ўқишдан ҳамда вафот этганларимизни қабрга қўйишдан қайтардилар. Улар - қуёш чиқаётган вақт, то у кўтарилиб олгунча; қуёш заволга етган вақт, то заволдан оққунча; қуёш ботаётган вақт, то ботгунча» мазмунидаги ҳадис далил бўлади.
Билингки, Ислом динини тарк этганлари учун улар рофизийлар (тарк этувчилар) деб номланди. Аллоҳ таоло бу тоифани қуйидаги оятида кофир деб номлаган, яъни “...(Бу) улар сабабли кофирлар жаҳлини чиқариш учундир...”(Фатҳ сураси, 29-оят.). Пайғамбар (алайҳиссалом) Алига (розияллоҳу анҳу) айтган қуйидаги ҳадисларида уларни мушрик деб номлаганлар: “Мендан бир қавмлар чиқади, уларнинг лақаби бўлади. Улар рофизийлар дейилади. Агар уларга йўлиқсангиз, уларни ўлдиринглар. Улар мушриқдир”.
Қурбонликнинг фазилатлари ҳақида кўпгина ҳадислар ворид бўлган.
Қуйида уларни келтирамиз:
Имом Қудурий раҳимаҳуллоҳ айтади: «Эшак ва хачирларнинг сарқити борасида шак қилинган». Бир қавлда: «Бу ўриндаги шак унинг поклиги борасидадир. Агар у пок бўлса, модомики сўлак сувга ғолиб келмас экан, покловчи хам бўла олади», дейилган.
“Шарт” сўзи луғатда “аломат” деган маънони англатади. Шариатда бир нарсанинг вужудга келиши унга боғлиқ бўлган ва ўзи ўша нарсадан ташқарида бўлган нарса “шарт”дир.