Ислом (872)
«Бугунги кунда сизга динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сиз учун Исломни дин деб рози бўлдим». (Моида сураси)
Подкатегории
Қудурий раҳимаҳуллоҳ айтади: Кўр кишининг гувоҳлиги қабул қилинмайди. Зуфар раҳимаҳуллоҳ айтади - бу Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳдан ҳам келган бир ривоятдир: «(Насаб ва ўлим масалалари сингари) эшитилган (хабарга асосланиб (қабул қилинадиган) ўринда (кўзи ожиз кишининг) гувоҳлиги қабул қилинади.
Таассуфлар бўлсинки, ҳозирда айрим илмсиз ёшлар энг нозик ва ҳассос масалаларни кўтариб, мусулмонлар бирлигига раҳна солиш билан шуғулланмоқдалар. Динда ғулувга кетиб, ғайридинлар ҳақидаги оят ва ҳадисларни нотўғри талқин қилган ҳолда уларни мусулмонларни кофирга чиқаришга қурол қилмоқдалар. Бу жуда ҳам хатарли ва қалтис йўлдир. Бу йўлда кўпчилик тойилиб, адашиб кетган. Шундай паллада ёшларни хатарлардан огоҳ этиш ҳар бир зиёли, маърифатпарвар инсоннинг бирламчи вазифалари сирасига киради.
Маълумки, Қуръони карим оятларининг барчаси мутавотир ҳисобланади. Бу Оламлар Роббисининг китобида собит бўлган ҳар бир ҳарф, ҳар бир сўз, ҳар бир оят ўта ишончли равишда бизгача етиб келган дегани бўлади. Ақида илмидан биламизки, Қуръони каримда собит бўлган нарсани инкор қилган одам Ислом доирасидан чиқади.
Аслида бировга лаънат айтиш деганда, уни Аллоҳнинг раҳматидан узоқ бўлишини тилаш маъноси тушунилади. Мўмин киши бошқа бир мўмин биродарини Аллоҳнинг раҳматидан узоқ бўлишини тилаши оқибати хатарли бўлган ишдир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мусулмонларни бир-бирларига лаънат айтишдан қайтарганлар:
Али розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Банда тўрт нарсага иймон келтирмагунича: Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқлигига ва албатта, менинг Аллоҳнинг Расули эканлигимга, У Зот мени ҳақ ила юборганлигига шаҳодат келтирмагунча; ўлимга иймон келтирмагунча; ўлимдан кейин қайта тирилишга иймон келтирмагунча ва қадарга иймон келтирмагунча мўмин бўла олмайди», дедилар». Аҳмад, Термизий, Ибн Можа ва Ҳокимлар ривоят қилишган.
«Кўринмайдиган нажосатларни поклашнинг йўли шуки, ювувчи уни пок бўлди, деб ғолиб гумон қилгунича ювилади». Чунки нажосатни кетказиш учун такрор зарурийдир. Лекин бу билан нажосатнинг кетгани аниқ бўлмайди. Шунинг учун қиблани аниқлаш масаласидаги каби, ғолиби гумон эътиборга олинади. Уламолар (ғолиби гумонни) уч марта ювиш билан белгиладилар. Чунки ғолиби гумон мана шу адад билан ҳосил бўлади. Енгиллик мақсадида зоҳир сабаб (яъни уч марта ювиш) ғолиби гумон ўрнига қўйилади. Уйқудан уйғонган киши борасидаги ҳадис ҳам буни қувватлайди.
Аллоҳ таоло банданинг гуноҳларини кечириш, айбларини беркитиш каби яхшилик эшикларини очиб қўйгани ҳам бу уммматга бериладиган шарафлардан биридир.
Жамоатни ҳақ ва тўғрилик деб, ажралиш - тафриқани эса хато ва азоб деб биламиз. Ерда ҳам, осмонда ҳам Аллоҳнинг дини ёлғиз Исломдир. Аллоҳ таоло марҳамат қилади:
Қуръон тиловат қилиб, савобини ўтганларга бағишлаш барча мусулмонлар, хусусан Марказий Осиё халқлари ўртасида кенг тарқалган. Ҳанафий мазҳаби уламолари бу амални мустаҳаб деб билганлар ва юртимизда мустақиллик йилларигача ҳеч ким бунга эътироз билдирмаган, уни бидъат деб атамаган. Чет эллик устозларидан таъсирланган баъзи кишилар бу масалада ихтилоф чиқардилар. Мазҳабсизлик тарафдори бўлганликлари сабабли Ҳанафий мазҳаби уламоларининг сўзларини эътиборга олмадилар. Лекин иш улар айтганлари каби эмас. Бу ҳақида қуйида батафсил сўз юритилади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг саҳобаларини яхши кўрамиз. Аммо бирон-таларига бўлган муҳаббатимизда ҳаддан ошмаймиз ва ҳеч бирларидан воз кечмаймиз. Уларни ёмон кўрган ва номақбул сўзлар билан эслаганларни ёмон кўрамиз. Ўзимиз уларни фақат яхшилик билан ёдга оламиз. Уларни яхши кўриш дин, иймон ва эҳсон, уларни ёмон кўриш эса куфр, нифоқ ва ҳаддан ошиш деб биламиз.
1. Бемор тамоман туролмаса ёки қаттиқ оғриқ туфайли туриши қийин бўлса ёки касаллигининг кучайиши ёки узоққа чўзилишидан қўрқса, намозини ўтириб, рукуъ ва сажда қилган ҳолда ўқийди. Ўзига энг қулай шаклда ўтиради, булардан бошқа ҳолларда кучи етганича тик туриб адо этади.
Интернетда Ҳаж ва Умра ҳақида жуда кўп материаллар ва китобларни топишингиз мумкин, аммо, афсуски, уларда бу маросимларни биринчи марта бажараётган кўплаб мусулмонлар учун мутлақо номаълум бўлган тушунчаларнинг аниқ изоҳи йўқ. Одатда, муаллифлар шунчаки ўқувчи улар ҳақида гапирадиган жойларни билади деб тахмин қилишади. Шундай экан, Ҳаж ва Умра зиёратига тайёргарлик кўраётганда номаълум тушунчалар бироз бўлса-да бўлмаслиги учун бу жойлар ҳақида қисқача тасаввур ҳосил қилишга ҳаракат қиламиз. Демак, биз ушбу мақолада зиёрат маросимлари билан боғлиқ жойларнинг турли номларини кўриб чиқамиз, ин ша Аллоҳ.
Киши бутун йил давомида умра қилиши мумкин. Лекин муборак рамазон ойида амалларнинг савоби етмиш марта ортади. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтадилар: «Рамазон умраси мукаммал бир ҳажга тенгдир» («Муттафақун алайҳ).