Жамият (872)
Келинг, сўзларнинг маъноси билан танишамиз.
“Бисмиллахир Роҳманир Роҳим” – мусулмон одам, нима қилишидан қатъий назар, амали ушбу сўзлар билан бошлайди. Маъноси: “Меҳрибон ва Раҳмли Аллоҳ номи билан бошлайман”
Яқинда Германия пойтахтида жойлашган Ғарбий Германия руҳшунослик институтида антиқа янгилик эълон қилинди: Инсон ерга йиқилаётган пайтда ўнг оёғи олдинга ташланган бўлса олдинга қараб йиқилар экан. Чап оёғини ташлаб қўйган бўлса, орқага қараб йиқилади!
Америка суди бу йил ёзда Аёва штати Эймс шаҳридаги камалак рангли ЛГБТ байроғини черковдан ўғирлаган ва уни стрип-клуб яқинида ёқиб юборган кишини 15 йилга озодликдан маҳрум қилди. 30 ёшли Адольфо Мартинес журналистлар олдида гейларга нисбатан нафрат туфайли байроқни ўғирлаганини тан олди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан сўнг одамларни ҳаққа чақирадиган, билимсизларга таълим берадиган, адашганларни йўлга соладиган ва халқ орасида бидъатлар тарқалишининг олдини оладиган зотлар уламолардир. Аллоҳ таоло бундай дейди: “Ёки кечалари сажда қилган ва тик турган ҳолда ибодат қилувчи, охиратдан қўрқадиган ва Парвардигорининг раҳматидан умид қиладиган киши (билан бошқалар баробарми?!) Айтинг: “Биладиганлар билан билмайдиганлар тенг бўлурми?!” Дарҳақиқат, фақат ақл эгаларигина эслатма олурлар” (Зумар, 9).
Агар биз самарадорлик ҳақидаги фанни битта жумлага қисқартирсак, у шундай бўлади: "Фойдали мақсадларга эришиш учун энергия, эътибор ва вақтни бошқаринг." Бу жуда содда кўринади, лекин аслида икки сабабга кўра қийин:
1. Энергия, эътибор ва вақт бу - чекланган ресурслардир.
2. Ушбу ресурслар учун турли хил устуворликлар (иш, оила, ижтимоий фаолият ва ҳ.к.) курашади.
Сизга тегишли бўлмаган нарсаларни пулга чақиш мумкинми? Масалан, Худога хизмат қилишни? Замонавий руҳонийларнинг тажрибаси шуни кўрсатадики, бу мумкин экан. Масалан, харизматик-протестант пастори Жойс Майернинг бойлиги 25 миллион долларга баҳоланади ва у бир нечта ҳашаматли вилла, шахсий бизнес-джет ва "Роллс-Ройc"ни ўз ичига олади.
Кимнинг фикри соғлом бўлса – унинг баёни ҳам аниқ бўлади. Бу қонуниятни одамлар аллақачон сезганлар. Ички фикр-мулоҳазалар ва биз айтадиган сўзлар, амалга оширадиган ҳаракатлар ўртасидаги алоқалар ажойибдир. Фикр ва мулоҳазалар аниқлигига нима хизмат қилади? Нима жиддий халақит беради?
САВОЛ: -Тақсир, ўтган рамазон ийдида қилган ваъз — насиҳатингизда ўғри-талончиларга нисбатан кўриладиган диний чоралар ҳақида гапирган эдингиз, шундан сўнг «ўғрилар томонидан сизга турли дўқ-пўписалар, тажовузлар қилинганлиги» ҳақида миш-мишлар тарқалиб кетди...
Одамлар хато қиладиган бир қатор масалаларда жамоавий психология катта таъсир кўрсатади. Бу таъсир айниқса, дин танқислигини ҳис қиладиган, «тўда инстинктига эргашиш» меъёрга айланиб қолган жамиятларда сезиларли. Ҳаттоки одам нима тўғри эканлигини ғайришуурий равишда тушуниб етадиган бўлса ҳам, оломон психологияси таъсири остида у виждонини нотўғри фикрлар билан ёпиб юборади, эмиш-ки, қанчадан-қанча одам хато қилиши мумкин эмас. Аслида эса, кўпчиликнинг фикри бирон-бир масаланинг тўғрилиги мезони саналмайди.
Илоҳий чегаралардан чиққан гумроҳликдаги ўз фикрини тўғри деб билувчи нодонлик етти хил турда бўлади. Биринчи тур – Уни тасаввурлар ва хаёлотлар орасидан қидирган, Унинг учун таъриф ва тавсиф излаган, топа олмаганидан кейин эса Уни инкор қила бошлаган ва Унинг ҳаракатларини табиат ва юлдузлар билан боғлаган эканлиги сабабли Аллоҳ Таолога эътиқоди йўқ шахслар нодонлиги.
Немис олимлари яқинда қизиқарли маълумот эълон қилдилар: охирги 50 йил ичида немислар ўртача 40% бойроқ яшай бошлаганлар, депрессиядан азият чекаётган бахтсиз одамлар сони эса 38%га ошган. Нима учун? Генри Форд автомобиль ишлаб чиқаришни ислоҳ этганлиги сабабли дунёнинг энг бадавлат кишиларидан бирига айланган. Унинг муваффақиятлари кўплаб иқтидорли тадбиркорларни буюк брендлар яратишга илҳомлантирган:
Сайловлар яқинлашар экан мусулмонлар олдида савол пайдо бўлади: сайловга борсаммикан ёки йўқ? Кимдир буни мақсадга мувофиқ эмас, деб билади, бошқа кимдир эса ўзгаришлар бўлишига ишонмайди, мусулмонларнинг баъзи тоифалари эса сайловларда қатнашиш Исломга зид амал деб ишонади. Агар номзод мусулмон бўлмайдиган бўлса, сайловда қатнашмаслиги турган гап.
Сўнгги йилларда биз ёқимсиз бир ҳодисани кузатяпмиз. Бу айниқса, Интернетда аниқ кўринади, лекин ундан ташқарида ҳам мавжуд. Биз буни шартли равишда патриархия учун илоҳий кураш деб атаймиз, гарчи гап оддий патриархия ҳақида бормасада. Биз исломий блоглар ва ижтимоий тармоқлар саҳифаларининг муаллифлари ўз вақтларини феминистлар билан оғзаки жанжаллашиши, жинсий тенгсизлик ҳақида ҳазил қилиши, аёлларни масхара қилиш ва қандай қилиб улар ўзгарган дунё томонидан аёлларнинг озод этилиши билан хафа бўлганликлари ҳақида гаплашмоқдамиз.