Ислом (875)
«Бугунги кунда сизга динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сиз учун Исломни дин деб рози бўлдим». (Моида сураси)
Подкатегории
Рамазони ойининг охирги ўн кунлигида Қадр деб аталмиш бир кеча бордир. Бу кеча минг ойдан афзалдир. Барча мусулмонлар айни шу кечани исташлари, унинг баракотидан насибадор бўлишга уринишлари қадимдан маълум. Бу иштиёқнинг масдари Қуръони Каримдаги Қадр сураси ва Қадр кунининг фазли борасидаги келган ҳадиси шарифлардир.
Ҳизр алайҳиссалом тўғрисида гаплар ниҳоятда кўп. Бу гапларнинг ичида ҳақиқатга яқинидан ҳақиқатга узоқлари кўп. Кўпчиликнинг ичида Ҳизр алайҳиссалом абадий бир зот бўлиб, у киши кимга кўринса, кимга назарлари тушса ўша банданинг хоҳлаган нарсасида ёрдам берар эканлар, Ҳизр алайҳиссаломнинг бош бармоқларининг суяги йўқ экан, фалон ерда пистончига кўринган эканлар, ундоқ бўлган экан, бундоқ бўлган экан каби гаплар ниҳоятда кўп.
Ва: «Эй Роббимиз, албатта, биз бошлиқларимизга ва катталаримизга итоат қилдик. Бас, улар бизни йўлдан оздирдилар. Эй Роббимиз, сен уларга азобдан икки ҳисса бергин ва уларни катта лаънатлаш ила лаънатлагин!» дедилар. (Аҳзоб, 67-68)
Ислом динида "Лайлат ул-қадр" – Қадр кечаси улуғланиши барчага аён ҳақиқат. Ушбу муборак кечани мусулмонлар алоҳида орзиқиб кутадилар, бу кечада алоҳида эҳтимом билан ибодатлар ва яхши амаллар қиладилар. Қадр кечасининг аниқ қайси кунда бўлиши маълум эмас. Бу борада олимлар ўртасида жуда кўп ва кучли ихтилофлар мавжуд.
Қуръони Каримнинг исмларидан бири «Китоб»дир. Шаръий манбаларда, мисол учун фиқҳ, ҳадис ва бошқа илмлардаги баҳсларда «Китоб» дейилса, Қуръони Карим тушунилади. Ушбу бобда Қуръони Карим ва Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Суннатларини маҳкам тутиш, уларга оғишмай амал қилиш зарурлиги ҳақида сўз кетади. Бу иш ҳам Ислом ва Иймоннинг ажралмас қисми бўлгани учун «Ислом ва Иймон китоби»дан бир боб шаклида келтирилмоқда.
Ҳар йили Рамазонга бир икки ҳафта қолганида мен ўзимча муқаддас ойда нима қилишим кераклиги ҳақида режалар туза бошлайман. Ҳар йилги Рамазонда Аллоҳ таоло билан қандайдир янги муносабатлар бошланишига умид қиламан. Ўзимча яхши мусулмон бўлишга ва айнан ўша Рамазонда ўзимининг ёмон одатларим устидан ғолиб бўлишга ваъдалар бераман. Бироқ шу вақтгача ваъдаларим биттаси ҳам амалга ошмади. (((
Аллоҳ таоло буюрадики: «Эй мўминлар, тақволи кишилар бўлишингиз учун сизлардан илгари ўтганларга фарз қилингани каби сизларга ҳам саноқли кунларда рўза тутиш фарз қилинди. Энди сизлардан бирон киши хаста ёки мусофир бўлса, у ҳолда (рўза тутолмаган кунларининг) саноғини бошқа кунларда тутади...» (Бақара сураси, 183–184).
Меҳрибон ва раҳмли Аллоҳ номи билан
Аллоҳга ҳамд ва сўнгидан пайғамбар келмайдиган зотга дуо ва саломлар бўлсин. Аммо баъд:
Биз ушбу мақолада рўзанинг ҳукмлари, уни нима бузадию, нима бузмаслиги ҳақида гапирмоқчи эмасмиз, балки, рўзанинг моҳияти, унинг шахс ва жамият ислоҳотидаги таъсири, унинг ҳикматлари ва мақсадлари борасида сўз юритмоқчимиз.
Рўза Ислом динининг беш рукнидан биридир. У Парвардигор томонидан ҳар бир мусулмонга фарз қилинган.
Аллоҳ таолога чексиз ҳамду санолар, Расулимиз Муҳаммад Мустафога энг улуғ дуруду салавотлар бўлсин! Аллоҳ таоло Еру Осмонларни яратиб, Қуёш ва Ойни йил ва ой-кунларни ҳисоб-китоб қилиш асоси қилиб белгилаганида ойларни ўн иккита бўлишини ирода қилди. У Зот бу ойлар ичидан Ўзи истаганини бошқалардан афзал қилди ва айримларини маълум ибодатлар учун танлади. Ана шундай танлаб олинган ойларнинг гултожиси – бу Рамазон ойидир.
Ҳар йили муборак Рамазон ойи яқинлашиб келар экан кишилар уни кутиб олиш учун тайёргарлик кўра бошлайдилар. Лекин афсуски, бу тайёргарликларнинг кўпи Рамазони шарифнинг асл моҳиятидан узоқ бўлган тайёргарликлар бўлади. Аслида йилнинг ўн икки ойининг энг улуғи бўлган, алоҳида ажраб чиққан, Аллоҳ таоло ўзининг охирги китоби ва абадий мўъжизаси Қуръони Каримни нозил этган, рўзасини тутишга амр қилган бу мўътабар ойни бошқачароқ кутиб олиш лозим бўлади.
Рамазони шариф мукаррам ой. Ундан унумли фойдаланиб қолиш керак. Рамазондан фойда кўрмасдан чиқиш катта надомат ва улкан йўқотиш бўлади. Расулуллоҳ (с.а.в.)нинг қуйидаги гапларига қаранг: "Кимки бу ойнинг яхшиликларидан маҳрум қолса, ҳақиқатдан ҳам маҳрум қолгандир!” (Насоий, Аҳмад, Байҳақий ривоятлари).
Ушбу боб наҳйи мункар фарзини бажариш билан боғлиқ учта асосий саволнинг жавобларига бағишланади: уни ким, кимга нисбатан ва нимага нисбатан бажариши лозим бўлган? Бу оддий саволларга жавоб бергач, кейинги бобларда биз жиддийроқ – наҳйи мункар усулларидан бошлаб хусусий ҳаётга аралашмаслик ҳақидаги мулоҳазалар фарзни бажаришга қўядиган чекловларгача бўлган муаммоларга мурожаат қилишимиз мумкин. Лекин учта асосий саволни ҳал қилишга киришишдан олдин муҳим бир масалани кўриб чиқишни лозим топдик: наҳйи мункар фарзи нима сабабдан мавжуд бўлиши лозим?