Ислом (872)
«Бугунги кунда сизга динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сиз учун Исломни дин деб рози бўлдим». (Моида сураси)
Подкатегории
Расулуллоҳ cоллоллоҳу алайҳи ва васаллам, саҳобаи киром ҳамда салаф уламолари тавҳид борасида етук бўлганликларини яхши биламиз. Энди инсоф ила бугунги кунимизга ҳам назар ташлайлик. Бугунги кун мусулмонлари тинмасдан Аллоҳнинг якка-ю ягона илоҳ эканлигини эътироф этишади. Шу қадар бемалол ва ҳотиржам тилга олишадики, пайғамбар алайҳиссаломга қарши қилиб кўтариб чиққан араб мушриклари ҳам бу ҳолатни кўришса ёқаларини ушлаб қолишарди.
Роббингнинг йўлига ҳикмат ва яхши мавъиза ила даъват қил. Ва улар ила гўзал услубда мужодала эт. Албатта, Роббинг Ўз йўлидан адашганларни ўта билгувчи ва ҳидоят топгувчиларни ҳам ўта билгувчидир. (125)
Маълумки, яқин кунларда мусулмонлар интиқиб кутадиган, муборак Рамазони шариф ойи кириб келмоқда. Ҳар йили юртдошларимиз Рамазон ойини алоҳида тайёргарлик ва хурсандчилик билан кутиб оладилар ва кўтаринки руҳда, ўзгача шукуҳ билан ўтказадилар.
31. Улар Аллоҳни қўйиб, руҳонийлари ва роҳибларини ҳамда Масиҳ ибни Марямни илоҳ қилиб олишди. Ҳолбуки, ягона Илоҳга ибодат қилишга буюрилган эдилар. Ундан ўзга илоҳ йўқ, У шерик қилаётганларидан покдир.
Дунё яратилганидан буён ҳақ билан ноҳақлик ўртасида мужодала бор. Инсонлар ҳақни ноҳақлиқдан ажратиб олишлари учун Аллоҳ таоло пайғамбарларни юборган. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Аллоҳ таоло мендан аввал юборган ҳар бир пайғамбарнинг фидойи ёрдамчилари ва саҳобалари бўлган.
Тавҳид Аллоҳ таолони якка-ягона деб билиш ва тан олишдир.
Тавҳид уч қисмдан иборат:
Китоб Имоми Аъзам билан шогирдлари Абу Мутиънинг савол-жавобларига асосланиб ёзилган
Бизларни соф ақийдага йўллаган Аллоҳ таолога битмас туганмас ҳамду санолар бўлсин! Бизларга энг мукаммал ақийдани баён қилиб берган Пайғамбаримизга саловоту дурудлар бўлсин! Имом Аъзам Абу Ҳанийфа раҳматуллоҳи алайҳ ақоид бўйича бир китоб имло қилиб, уни «ал-Фиқҳул Акбар» деб номлаганлар. Бу китоб чоп қилинган ва уни ҳанафийлар ва бошқалар томонидан ўрганилади. Бу илмнинг мазкур ном билан аталишининг сабаби ақоид фиқҳ ва унинг турларининг асосидир.*
(Ислом ва кўзи ожизлик) номли бир чиқиш қилиб, суҳбат охирида мавзу бўйича кўзи ожизлар томонидан саволлар, мулоҳазалардан анча хурсанд бўлдим. Мазкур мулоҳазалар ичида Даниялик мистер Жон (Жаҳон кўзи ожизлар бирлашмасининг котиби)нинг мулоҳазаси эътиборга лойиқ эди. У кўзи ожиз, лекин жуда зукко, фикрлари теран киши бўлиб, дарҳақиқат, кўзи ожизлар номидан сўйлашга лойиқ киши эди. У менинг маърузамни олқишлар экан, шундай деди:
Бу борадаги машҳур масала шуки, “Ё, Расулаллоҳ”, “Ё, Алий”, “Ё, пирим” дейиш жоизми ёки жоиз эмасми? “Ё, Расулаллоҳ” дейишнинг бир неча суратлари бўлиб, барчасининг ҳукми бир эмас.Ўша суратлардан бири шуки, шоирлар ўзларининг хаёлот оламида ҳеч қандай ақидасиз шамол, тоғу тош, ўт-ўлан, дов-дарахтларга хитоб қиладилар ва бу ҳаёлий парвоз ҳисобланади ҳамда унга шаръий ҳукм жорий бўлмайди. Шунингдек, шоирларнинг ўз шеърларида хаёлий тарзда Пайғамбаримизга хитоб қилишлари ҳам жоиз ва дуруст ҳисобланади.
Ҳеч шак-шубҳа йўқки, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламга таслим бўлмаган одамнинг тавҳиди нуқсонга учрайди. У Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам келтирган нарсадан қанчалик чиқса, тавҳиди шунча миқдорда нуқсонга учрайди. Чунки, у одам Аллоҳдан бошқани ўзига илоҳ қилиб олган бўлади.
Ақоид китобларида келадиган барча масалалар «ғайбиёт» деб номланган нарсалардир. Ғайбиёт деганда биздан ғойибда бўлган ва уни билиш, унга иймон келтириш фақатгина ишончли «мутавотир» хабар билан бўладиган нарсалар тушунилади. Бундоқ нарсаларни билиш учун назар, ақл ва бошқа воситалар омил бўла олмайди. Бу нарсаларнинг ўзлари қаршимизда йўқ, уларни кўриш, ушлаш, эшитиш ёки ҳис қилиш умуман мумкин эмас. Улар ҳақидаги маълумотлар бизга фақат Қуръони Карим ва ҳадиси шариф орқали келган. Уларга иймон келтириш ҳар бир мўмин-мусулмон учун зарурдир.
Имоми Аъзам раҳматуллоҳи алайҳининг сифатлардаги мазҳаби-ўтган саҳобалар, табаъ тобеъинлар жумҳурининг мазҳабидир. Қисқасини айтганда, бу асрнинг энг яхшисининг мазҳаби бўлиб, сифатларда таъвил қилмаслик, уларни таъвил номи ила Қадария ва Муъаттила мазҳабларига ўхшаб инкор ҳам қилмасликдан иборатдир.