Яқин Шарқдаги инқироз давом этар экан, Исроилнинг Ливанга қарши тажовузининг янги авлоди билан уруш муқаррар равишда кенгаяди. Биз янги кенгайтирилган жабҳа билан иккита катта инқирозга дуч келамиз.

Financial Times маълумотларига кўра, Исроил ўз қарзларини 60 млрд долларга оширишни, солиқларни кўтаришни ва мудофаага харажатларини кўпайтиришни режалаштирмоқда. Давлат хизматчиларини қабул қилиш тўхтатилади, солиқлар эса икки баробарига оширилади.

Сўнгги ойларда араб дунёсидаги воқеаларни таҳлил қилишга уринишда демократия қадриятлари ҳақида қизғин назарий баҳслар бўлиб ўтди. Кўпчилик демократиядан бошқа мақсадни кўрмайди: сиёсий танловни ҳурмат қиладиган ва фуқароларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилувчи яхшироқ сиёсий тизиммуш. Шунинг учун бу Яқин Шарқ ва Шимолий Африка мамлакатлари учун энг мақбул натижа бўлар эди - ҳеч бўлмаганда араблар плюрализм, шаффофлик, замонавийлик нима эканлигини билиб олишлари мумкин бўларди.

1973 йилги нефт инқирози (нефт эмбаргоси деб ҳам аталади) 1973 йил 17 октябрда бошланди. Шу куни Сурия ва Миср билан зиддиятида Қиёмат уруши пайтида Исроилни қўллаб-қувватлаган мамлакатларга (Буюк Британия, Канада, Нидерландия, АҚШ, Япония) барча араб давлатлари - ОПЕК аъзолари, шунингдек, Миср ва Сурия нефт етказиб бермасликларини эълон қилишди. Бу, биринчи навбатда, Қўшма Штатлар ва унинг Ғарбий Европадаги иттифоқчиларига тегишли эди. Кейинги йил давомида нефт нархи бир баррели учун уч доллардан ўн икки долларгача кўтарилди. 1974 йил март ойида эмбарго бекор қилинди.

Албатта, молиявий «ёстиқ» бўлиши керак, айниқса уни шакллантириш имконияти мавжуд бўлса. Шу билан бирга, давлатни уларнинг ишларига аралашмасликка чақирадиган одамларнинг бундай ёстиғи албатта бўлиши керак, акс ҳолда улар жуда ғалати либертарианлар бўлишади.

Дунё харитасига назар ташлайдиган бўлсак, Шимолий Африкадан Жануби-Шарқий Осиёгача бўлган барча мусулмон давлатлари бир хил манзарани кўрсатади: қашшоқлик, уруш, ночорлик, кам ривожланганлик ва ташқи қарамлик.

Ислом дунёсининг сўнги асрлардаги мувоффақиятсизлик сабаблари мазҳаб эканини урғулайдиган мақолалар Ўзбек интернетида янги тусда ва янги кўламда кун сайин кўпайиб бормоқда. Масала ҳақиқатдан ҳам шундайми? Яъни ҳақиқатдан ҳам Исломдаги мазҳаблар тафаккур ва тараққиётга ғов бўлганми?

Россия Федерацияси Ташқи разведка хизмати раҳбари Наришкин тарихни ўрганишга чақирди ва унинг сабоқлари "сиёсий раҳбарлар глобал муаммоларни ҳал қилишда муросага келиш учун ўзларида куч топишлари керак. Бу муроса бугунги кунда зарур" бўлган Кариб инқирозини эслади.

 Россия Федерацияси инқирозга ботаётган иқтисодиётни қўллаб-қувватлай олмайди, чунки нефтни сотишдан тушган даромад уни қазиб олиш билан бирга пасаймоқда - пул оладиган жойнинг ўзи йўқ.

Йел университети экспертлари Россия экспортининг пасайиши нархларнинг ошиши билан қопланишига шубҳа қилишди, деб ёзади The Spectator. Уларнинг таъкидлашича, Россия ҳукуматининг статистик маълумотлари фожианинг асл кўламини яшириш учун пухта ишлаб чиқилган ёлғондир.