Мадҳалийчилик – бу исломда пайдо бўлган янги оқим бўлиб, у ўз фаолиятини асосан бир нечта йўналишлар билан чеклайди:  

"Салаф” сўзи луғатда - "аввал яшаб ўтганлар”, "аждодлар”, "ўтмишдошлар" деган маъноларни англатади. Шаръий истилоҳда "салаф” сўзи муайян бир давр билан боғлиқ маънони англатади. Яъни Набий алайҳиссалом замонларида ва ундан кейинги икки асрда яшаган мусулмонлар "салафи солиҳ”, яъни "солиҳ аждодлар” дейилади. Бу борада Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзларининг муборак ҳадисларида шундай деганлар:

Яқинда ўтган мақоламизда биз 1990-йилларда Саудия Арабистонида АҚШ қўшинларини киритиш тўғрисидаги қарорига жавобан пайдо бўлган ижтимоий норозилик ҳаракати – Ислом уйғониш ҳаракати (шунингдек, "Саҳва" номи билан ҳам танилган) ҳақида ёзган эдик.

1990 йил 2 августда Саддам Ҳусайн Қувайтга бостириб кирди ва бу халқаро норозиликни келтириб чиқарди. Ироқ ҳужумидан қўрқиб, Саудия Арабистони режими ўз чегараларини ҳимоя қилиш учун Америка қўшинларидан ёрдам сўради. Қиролликнинг рухсати билан мусулмон бўлмаган қўшинлар Ҳарамейннинг муқаддас ҳудуди бўлмиш Икки муқаддас масжидга биринчи марта қадам қўйди. Ушбу қарорга жавобан қирол оиласига қарши бўлган гуруҳ тузилди: "Саҳва" ("Ас-Саҳва ал-Исломия" - "Ислом уйғониши" сўзининг қисқартмаси).

Туркиядаги зилзила оқибатлари ҳақида ҳали кўп гапириш мумкин, бироқ қизиқарли натижалардан бири шундаки, одатда Туркия ҳукумати билан келишмовчиликда бўлган айрим сиёсий ва диний гуруҳлар зилзиладан зарар кўрган ҳудудларда жамоатчиликнинг салбий имиджини ўзгартира олди. Бу улар табиий офатдан жиддий зарар кўрган шаҳарларга давлат сафарбар этмасдан олдин шошилганларидан кейин содир бўлди.

Иккала қаҳрамон ҳам ўйлаб топилган бўлиб, хорижий агентлар эмас. Чекиш саҳналари йўқ. Бирорта эшакка зарар етмаган.

Тақриз

Ҳаққонийлар неосўфийлар тариқати 1973 йилдан бери мавжуд бўлиб, нақшбандийларнинг мужадидийа-халидийа тармоғига тааллуқли.

«Токи спорт соҳасини салафийлик мафкурасидан тозаламагунимизча, биз муваффақиятга эриша олмаймиз. Бугунги кунда кураш, бокс, миллий ўйинлар ва бошқа спорт турлари ваҳҳобийларнинг қўлида», - деди шоир ва санъатшунос Ерлан Толеутай.

Савол: Айтишларича, салафийлар оқими хавфли (кучли радикал, хавфсиз (кучсиз радикал) ва мўътадил турларга бўлинар экан. Яъни, мадҳалийлар, сурурийлар ва такфирийларга. Улар ҳақида ва уларни бир-биридан қандай қилиб ажратш мумкинлиги ҳақида батафсил гапириб бера оласизми? Улар қандай хусусиятлар билан фарқланади?