Ислом (875)
«Бугунги кунда сизга динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сиз учун Исломни дин деб рози бўлдим». (Моида сураси)
Подкатегории
Кичик ҳаром қилинган нарсалардан кейин навбат шубҳаларгадир. Шубҳа деб кўпчилик одамлар унинг ҳукмини билмайдиган, унинг ҳалол, ҳаромлигида иштибоҳ қиладиган нарсаларга айтилади. Булар қатъий ҳаром қилинган нарсалар эмасдир.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Иккита хислат мунофиқда жам бўлмайди; гўзал ахлок ва динда фақиҳ бўлиш», дедилар» (Имом Термизий ривоят қилган).
“Ҳажр” луғатда ман қилиш маъносида ишлатилади. Истилоҳда маълум сабабларга кўра шахсларнинг гапи шаръий кучга эга бўлмаслиги тушунилади.
Дунёни севиш мол-дунё, обрў-эътибор, шарафни севиб, унга ҳарис бўлмоқликда ҳам гавдаланадики, бу нарсалар инсонни ўша истакларига етишда ўз асоси ва мартабасидан тушишига сабаб бўлади. Бу эса дин ҳам, иймон ҳам зое бўлди демакдир. Бу ҳақда ҳадис келган: “Икки оч бўрининг бир қўйни тунашлиги кишининг мол-дунё, шарафга ҳарислиги унинг динини бузгани олдида ҳеч нарса эмас!”.
Мусулмон инсон гўзал хулқли, тавозули, ширин сўзли бўлади, Ислом кўрсатмасига амал қилади, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан ўрнак олади.
Ибн Абу Довуд Абу Жуҳайфа(Ваҳб ибн Абдуллоҳ ибн Муслим Сувоий. Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) умрларининг охирида келиб саҳобий бўлган. У зотдан кейин Али (розияллоҳу анҳу) билан бирга бўлган. У киши халифалик вақтларида Куфа соқчиларига волий бўлган. Али (розияллоҳу анҳу) у кишини “Ваҳбул хайр”деб номлаган. Ҳижрий 74 йили вафотэтган.) (розияллоҳу анҳу)дан саҳобалар Қуръон билан дам солишни кароҳатли эканини ривоят қилган. Лекин ихтиёр этилган ҳукм шуки, бундай қилиш макруҳ эмас, балки суннатдир. Ойша (розияллоҳу анҳо)дан ривоят қилинади: “Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) қачон уйқуга кетмоқчи бўлсалар, икки кафтларини жуфтлаб, Ихлос, Фалақ, Нос сураларини ўқиб, унга дам урардилар. Сўнг уларни бошлари, юзлари ва баданларининг олди томонидан бошлаб имконлари етгунича суртардилар. Буни уч маротаба қилардилар” (Имом Бухорий ва Муслим ривояти).
Дунё яратилганидан буён ҳақ билан ноҳақлик ўртасида мужодала бор. Инсонлар ҳақни ноҳақликдан ажратиб олишлари учун Аллоҳ таоло пайғамбарларни юборган.
Абу Довуд Таёлисий (муҳаддис, 750-819 й. Басра, Ироқ) “Муснад”ида: “Абу Барзадан (саҳоба): “Расулуллоҳ соллаллоҳу алай-ҳи васаллам дедилар: “Токи, ҳукмда адолатли, ваъдага вафоли ҳамда раҳм-шафқатли бўлар эканлар, раҳбарлик улардан бўлади”, дедилар. (Аҳмад, Абу Яъло (муҳаддис, 990-1066 й. Бағдод, Ироқ) ва Табаронийлар (муҳаддис, фақиҳ. 821-918 й. Акка, Фаластин) ривоят қилишган).
Ислом Фиқҳи Академияси Маккаи мукаррамада, Робитанинг биносида, 1408 ҳ.с. 24-28 сафар (1987 йил, 17-21 октябр) кунлари бўлиб ўтган ўнинчи мажлисида ўликнинг жасадини ёриб кўриш ҳақидаги масалани кўриб чиқди.
Кафолат луғатда бир нарсани бир нарсага қўшмоқдир. Шаръий истилоҳда мутолабада, яъни сўраш ва излаш вақтида зиммани зиммага қўшишдир. Бу таъриф саҳиҳ-дир. Баъзилар айтганидек, “кафолат - қарзда зиммани зиммага қўшиш” эмас. Чунки зиммага қарз собит бўлган вақтда қарзга кафолат дуруст бўлганидек, зиммага қарз собит бўлмаган вақтда нафснинг ўзига кафолат дуруст бўлади. Шунингдек, қарзда кафолат дуруст бўлганидек, аъйн яъни, маълум нарсаларнинг ўзига кафолати ҳам дуруст бўлади.
Ҳофиз Силафий роҳимаҳуллоҳ “Муъжам ас-сафар” китобида шундай деган: “Аҳмад ибн Юсуф ибн Ном Яъмурий Байёсий менга қуйидагиларни ўқиб берди:
Аллоҳни билиш ҳаёни пайдо қилади. Агар бу ҳаё нафсга ўтса, у хоксор бўлади ва хижолат чекади. Агар қалб Роббисидан ғофил бўлса, бундай қалбнинг нафс билан сифати юқорида тасвирлаганимиздек бўлади. Аллоҳ ва Унинг тавҳидига эътиқод билан йўғрилган қалб, турли амалларга рўбарў бўлганда ҳам барқарор туради. Зеро, бу қалбда шаҳват йўқ. Нафс эса ўзидаги шаҳват билан иккиланади, жонсарак бўлади.
Пешво зотга назар солиш нафсга эшитишдан кўра нафсга кўпроқ таъсир қилади. Уларга назар соладиган кишига яхшилик таъсирини қолдиради. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобалари ушбу нарсадан етарли насибага эга бўлганлари, Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг улар билан бирга ўтирганлари, у зотни кўрганлари ва яқин бўлганлари туфайли у (саҳоба)лар Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан кейин одамлар учун чиқарилган энг яхши уммат бўлганлар.