Тарих (516)
93-ҳижрий йил Рамазон ойининг 10-санасида (712 йил 20 июн) Ҳинд дарёси бўйида Муҳаммад ибн Қосим ас-Сақафий бошчилигида мусулмон қўшинлари ва ҳинд ҳукмдори рожа Дахир қўшини ўртасида ҳал қилувчи жанг бўлиб ўтди.
Язид ибн Муовия, Абу Холид, ал-Умавий 25 ё 26 йили туғилган. Йўғон, сергўшт, серюнг, сочи кўп одам бўлган. Унинг онаси Майсун бинти Баҳдал, Калб қабиласидан. Ўз отасидан ривоят қилган, унинг ўзидан ўғли Холид ва Абдулмалик ибн Марвон ривоят қилганлар. Отаси уни валиаҳд қилиб тайинлади ва юқорида айтилганидек, одамларни (раиятни) бунга мажбурлаган.
Бугунги кунда 45 миллион кишига яқин бўлган пуштунлар асосан Покистон ва Афғонистонда, шунингдек, Эрон ва Ҳиндистонда яшайди. Анъанага кўра, улар яҳудий урф-одатларини сақлаб қолган Бану Исроилнинг йўқолган қабилалари ҳисобланади.
Жазоир Президенти Франциядан Шимолий Африкада жойлашган ушбу мамлакатдаги мустамлакачилик жиноятларини аниқ тан олишни талаб қилди. Абдулмажид Теббун чоршанба куни Франциянинг Ле Point журнал томонидан чоп этилган, шу нашрга берган батафсил интервью давомида ушбу фикрни билдирди.
Яҳудийларни Фаластинга кўчириш жараёни Биринчи жаҳон урушидан ҳам олдин фаоллашган эди. Фаластиндаги тинч аҳолига нисбатан зўравонлик муносабатлари юз йилдан ошиқ вақтдан бери давом этяпти.
Совет Иттифоқи сўнгги пайтда ўзининг даҳшатли режаларидан воз кечишга мажбур бўлди. Бу қандай ва нима учун содир бўлган?
Абу Абдуллоҳ Амр ибн Осс ибн Воил ас-Саҳмий (розияллоҳу анҳу) улуғ саҳобалардан бўлганлар. Ясрибга кўчиш воқеасидан эллик йил олдин Маккада туғилганлар, Қурайш қабиласидан. Муовия, Муғийра, Зайд каби арабларнинг тўрт буюк даҳоларидан бири эди.
Мустабид совет тузуми давридаги дарсликлар ва тарихга оид асарларда Туркистон халқининг асосий қисми саводсиз бўлган, аҳолининг бор-йўғи икки фоизигина ўқиш-ёзишни билган, деган нохолис ва ғайриилмий иддаоларга кўп дуч келинади.
Бу мақоланинг номи норозиликлар келтириши мумкиндир, лекин, ҳақиқатда уни ёзиш қийин бўлди. Яҳудийларнинг ўтмишда мусулмон мамлакатларида қандай ҳаёт кечиришгани ва ҳозирги кунда, мусулмонларнинг Исроил ҳудудида қандай яшаётганини бир неча сатрларда қай тарзда қисқа ва лўнда ифодаласа бўлади?
Ислом тамаддуни, ҳатто ўзининг гуллаб-яшнаш даврида ҳам ривожланиш ва ўзгаришдан тўхтамади. Унинг вужудга келиши мўъжиза каби кўринади.
16-ҳижрий санада Шом жабҳасида ҳам катта ўзгаришлар юз берди. Мусулмон фотиҳлар Димашқ ва унинг атрофидаги шаҳар-қишлоқларни фатҳ қилиб бўлганларидан сўнг Ҳимс томон юрдилар. Ҳимсликлар аввалига урушмоқчи бўлдилар. Аммо Рум подшосидан ёрдам келмаганидан кейин сулҳ талаб қилдилар. Кейин атрофдаги мавзелар ҳам бирин-кетин фатҳ қилинди.
Бугун "Ўрта Осиё" ёхуд "Марказий Осиё" деб номланувчи турк тарихида муҳим ўрин эгаллаган Туркистоннинг географик ҳудуди: Ҳазар (Каспий) денгизи билан Хуросон тоғлари, жанубда Ҳиндиқуш ва Сафедкўҳ тоғлари, шимолда Қозоғистон саҳроларининг шимолий ҳудудлари орасида қолган ва 5.340.066 км2 лик майдондан иборатдир.
Бир замонлар жаҳонгир ҳукмдорлар, енгилмас аскарларни етказиб берган туркларнинг она юрти Туркистонда, ҳозирги номи билан Ўрта Осиёда нималар юз берди? Жимжитлик ҳукм сурмоқдами? Ёки бу ерларнинг этник тузилиши ўзгардими?