Ислом илмлари орасида тасаввуф илми ҳам улкан аҳамиятга молик.
Бу сулҳ ҳижрий олтинчи йилнинг охири, зулқаъда ойида тузилган. Унинг сабаби: Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам Маккага умра қилиш учун кетаётганларини мусулмонларга эълон қилдилар. Натижада тақрибан бир минг тўрт юз кишилик муҳожир ва ансорлардан иборат катта жамоат у зотга эргашди. Одамларга жанг қилиш учун эмас, Байтуллоҳни зиёрат қилиш учун кетаётганларини билдириш учун йўлда умра учун эҳром боғлаб, Маккада сўйиш учун олган ҳадя - қурбонлик чорваларини олдиларида ҳайдаб бордилар.
Аллоҳ таолонинг йади, важҳи, нафси бор. Аллоҳ таоло Куръонда зикр қилган важҳи, йади ва нафси Унинг сифатларидир. Биз уларнинг қандайлигини билмаймиз. Йад Унинг қудрати ё неъмати дейилмайди. Ундай дейиш Унинг сифатини йўққа чиқариш бўлади. Қадария ва мўътазила аҳли Аллоҳ таолонинг йади Унинг қудрати, дейишади. Йад Унинг сифатидир. Биз унинг қандайлигини билмаймиз. Унинг ғазаби ва ризоси (розилиги) сифатларидир. Биз уларнинг қандайлигини билмаймиз.
Гоҳ-гоҳида юртимиз мусулмонлари ўртасида саждага боришнинг кўриниши борасида ҳам ихтилофлар чиқиб туради. Баъзилар саждага боришда бизда одатга айланган дастлаб тиззалар кейин қўлларни ерга қўйиш ўрнига, аввал қўлларини кейин оёқларини ерга қўйишади. Ўзларининг бу ишларига далиллар ҳам келтирган бўлишади. Қуйида бу мавзуда ҳанафий уламолар келтирган далилларни ва уларга қарши келтирилган далилларга жавобларини кўриб чиқамиз.
“Ория” луғатда кетиб келди” деган маънони англатади. Яна “ор”дан келиб чиққан ҳам дейилади. Чунки уни талаб қилиш ор ва айбдир. “Ория” дейилганида манфаатли нарсани эвазсиз мулк қилиб бериш тушунилади. Соддароқ қилиб айтганда, бирор нарсани ҳақ олмасдан фойдаланишга бериб туришга ория дейилади. Бунинг учун эса икки томоннинг ҳам розиликлари шарт бўлади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мисвок тутишнинг кўплаб фазилатларини баён қилганлар.
Одамларнинг нубувватга бўлган иймон-лари заифлигининг тўртинчи сабаби - олимларнинг гуноҳ ва ёмонликлардан холи эмаслигига оид баҳоналари иллатини даволаш уч нарса билан бўлади:
Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳга инсонларнинг энг ёмони учтадир: Ҳарамда гуноҳ иш қилгувчи, Исломда жоҳилият суннати (яъни одати)ни хоҳловчи ва бировни ўлдириш учун унинг қонини ноҳақ талаб қилгувчи» (Имом Бухорий ривоят қилган).
Эроннинг Исроилга ҳужуми мусулмонлар орасида икки асосий реакцияга сабаб бўлди.
IslamNews хабарига кўра, Москва яқинидаги Митишчидаги “Дружба” мусулмонлар жамоасининг масжиди қўпол тарзда бузиб ташланган. Формадаги русларнинг сўзларига кўра, масжид ноқонуний қурилган ва ҳаммани безовта қилган:
Ислом таълимоти одамлар ҳаёти ва ҳурфикрлилигини ҳимоя қилади, мусулмонларга бошқа кишига нисбатан ёмон гап айтишни, ғийбат ва туҳмат қилишни, ҳатто нохолис фикрга боришни таъқиқлайди, одамлар ўртасида адоват ва ихтилофларни тўхтатишга буюради. Ислом жисмоний зўравонлик ва ваҳшийликнинг барча кўринишларини ҳам, одамларга нисбатан озгинагина ғоявий босим ўтказишни ҳам бирдай манъ этади. «Динга зўрлаб (киритиш) йўқдир. (Зеро) ҳақ йўл залолатдан ажраб бўлди» (Бақара, 256) «Бас (эй Муҳаммад), сиз панд-насиҳат қилинг! Зотан сиз фақат панд-насиҳат қилгувчидирсиз, холос» (Ғошия, 21).
Жобир ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аммо баъд: Албтта энг яхши сўз Аллоҳнинг китобидир. Энг яхши ҳидоят Муҳаммаднинг ҳидоятидир. Ишларнинг ёмони бидъат (янги пайдо бўлганлари)дир. Ҳар бир бидъат залолатдир», дедилар» (Имом Муслим ривоят килган).