Савбон ибн Иброҳим ибн Абулфайз Зуннун Мисрий IX-X асрларда яшаган улуғ машойих, ўз даврининг қутби, маърифат султони, тариқат акобири, илоҳий сирлар маъданидир.
Агар бир киши тақдирни Аллоҳдан деб билиб: “Савобларимизни ҳам ўзимиз қилмаган бўлар эканмизда”, дейиши мумкин. Шубҳасиз, бизга ёзиладиган савоб қилган амалларимиздан ҳосил бўлади. “Бу ўз истак ва иродамиз билан, ўз танловимиз билан бўлди”, деса, унга жавоб шу бўладики: “Сен шубҳасиз, Ҳақ таолонинг қудрат йўлисан. Сен ўзинг ҳечсан. Аллоҳ буюради:
Ражаб Тоййиб Эрдўған Туркияда аёлларнинг имкониятларини кенгайтиришга бағишланган дастурда нутқ сўзлади.
Аллоҳ таоло Қуръони Каримда бундай марҳамат қилади: “Кимки ўз нафсининг зиқналигидан сақланса, ана ўшалар нажот топгувчилар” (Ҳашр сураси, 9-оят).
Абу Бакр Дулаф ибн Жаъфар Шиблий Шарқнинг буюк авлиёларидандир. Унинг ота-боболари асли ўратепалик бўлиб, кейинчалик Бағдодга кўчиб боришган.
Мўмин банда биродарининг ўзгаларга зарари етмайдиган айбини билиб, уни яшириши улкан савобдир. Бу ҳақида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан қуйидаги ҳадис ривоят қилинган:
“Ҳикоя қилинишича, Мовароуннаҳр волийларидан бири Нуҳ ибн Асад ибн Сомон Самарқанд аҳлига хирож юклаб, амирига чопар жўнатди. У имом, шайхлар ва шаҳар аъёнларини тўплади ва уларга мактубни ўқиб берди. Шунда фақиҳ Абу Мансур Мотуридий чопарга шундай деди: “Сен амирнинг хатини етказдинг. Унга жавоб бериб: “Биз тундаги дуони зиёда қилиш учун зулмни зиёда қилдик”, деб айт”. Сўнг улар тарқалишди. Бир неча кун ўтиб, у (Нуҳ ибн Асад ибн Сомон) ни ўлдирилган ҳолда топишди. Қорнида ўқнинг темирдан бўлганучи бор ва унда шундай ёзилган экан:
Имом Муслим раҳматуллоҳи алайҳ бу бобда иккита ҳадис келтирган.
Қуръон ва суннат вақтга турли тараф ва бир неча суратларда эътибор қаратади.
Пайғамбарларнинг (алайҳимуссалом) мўъжизалари, авлиёларнинг кароматлари ҳақдир. Ҳадисларда ривоят қилинган, Иблис, Фиръавн, Дажжол каби Аллоҳ таолонинг душманларидан содир бўлган ва бўладиган хориқулодаларни (одатдан ташқари ишларга) мўъжиза, каромат демаймиз. Уларни ҳожатларни раво қилиш, деймиз. Чунки Аллоҳ таоло душманларининг ҳожатини, истидрож ва уларга уқубат (азоб) учун раво қилади. Улар чалғиб, яна ҳам кўп гуноҳ қилишади ва куфрга кетишади. Бунинг ҳаммаси жоиз ва мумкиндир.
"Шаҳид” сўзи «ҳозир, гувоҳ, ўз билганлари ҳақида хабар берувчи» маъноларин ифодалайди. Шунингдек, «Шаҳид» Аллоҳ таолонинг исмларидан бири бўлиб, «гувоҳлиги ишончли, ҳар доим ҳозир бўлувчи Зот» деган маъноларни англатади. «Шаҳид» лафзи умумий тарзда Аллоҳнинг йўлида ҳалок бўлган шахсга нисбатан ишлатилади.
Бу бобда Имом Муслим раҳматуллоҳи алайҳ еттита ҳадис келтирган.