Маданият (113)
Кийиниш Аллоҳ Таолонинг инсонга берган марҳамати саналади, у бошқа ҳеч қайси мавжудотга берилмаган. Аллоҳ субхоноҳу ва таоло бу ҳақда Қуръонда шундай дейди: "Эй Одам болалари, батаҳқиқ, сизларга авратингизни тўсадиган либос ва зийнат либосини нозил қилдик. Тақво либоси, ана ўша яхшидир. Ана ўшалар Аллоҳнинг оят-белгиларидандир. Шоядки эсласалар" (Аъроф сураси, 26).
Саудия Арабистонининг биринчи эпизоддаги монолог иброний тилида сўзланган янги "Умм Ҳорун" ("Ҳоруннинг онаси") сериалининг премьераси араб дунёсида қизғин мунозараларга сабаб бўлди. Кириш монологидаги яҳудий аёл бу сўзларни айтади: "Биз, Форс кўрфази мамлакатларида туғилган, Форс кўрфази яҳудийларимиз".
Турли хил кенг қамровли геосиёсий лойиҳалар ва режалар ҳақида гап-сўзлар кун тартибида қолмоқда ва тажрибасиз жамоатчилик онгини бузмоқда. Бу, шунингдек, Туркиянинг Усмонийлар империясини тиклашга қарор қилганлиги ҳақидаги мулоҳазаларга ҳам тегишли. Аслида, дунё махфий жамиятлар ва фитна мухлисларига кўринадиганидан кўра анча мураккаб ва хилма-хилдир.
Ислом таълим, фан ва маданият бўйича ташкилоти (ИСЕСКО) маълум қилишича, Қоҳира ва Бухоро 2020 йил учун ислом дунёси маданият пойтахтлари сифатида танлаб олинди. Миср пойтахти Қоҳира ва Ўзбекистоннинг Бухоро шаҳри 2020 йил учун ислом дунёси маданият пойтахтлари деб эълон қилинди.
“Исламонлайн.Уз” усмонийлар мавзусидаги турк тарихий сериалларининг сиёсий аҳамияти ва уларнинг ислом дунёсига таъсири ҳақида бир неча бор ёзганди. Буни Туркияни ўзларининг геосиёсий душманлари сифатида қабул қиладиганлар амалга оширгани ажабланарли эмас. Усмонийлар тарихий меросини реклама қилинган усул билан бир хил усулда обрўсини тўкиб, бу соҳада унга қарши чиқишга қарор қилишганининг ҳам ажабланарли жойи йўқ.
Соқол қўйиш ва олишга (араб. إعفاء اللحية) кўп сонли исломий фирқалар орасида муносабат бир хил эмас. Баъзилар соқол олишни гуноҳ (фисқ) деб, соқол қўйишни эса - мажбурий (вожиб) амал деб билишади. Бошқалар эса соқол ўстиришни мақбул (мустаҳаб) деб ва соқол олишни макруҳ деб билишади, лекин ҳаром эмас. Соқол мусулмонлар томонидан эркаклик рамзи сифатида қабул қилинади ва унинг ўсиши инсоннинг тоза табиатининг (фитра) бир қисми ҳисобланади.
Зоҳирия мадрасаси ва унинг кутубхонаси Дамашқнинг диний ҳаётида муҳим рол ўйнади. Бу ерда тахминан 15 минг қўлёзма ва юзлаб босма нашрлар сақланмоқда, деб ёзади Раҳми Гёкмен. Зоҳирия кутубхонаси номи унинг мамлуклар султони Малик аз-Зоҳир Бейбарс (1277 йил ўлган) номидаги мадрасада жойлашганлиги билан изоҳланади. У Дамашқ марказида, Ҳамидия бозори, Дамашқ қалъаси, шаҳарнинг қадимий ҳаммоми - ҳамам Малик аз-Зоҳир, Адилиа мадрасаси каби бошқа тарихий бинолар ёнида жойлашган.
"Аккумулятор бизга максимал эркинликни таъминлаши кўзда тутилган. Лекин аслида биз қувватлантирувчи кабелга худди киндик каби боғлиқмиз", - деб ёзади Германиянинг Süddeutsche Zeitung нашри саҳифаларида Виолетта Симон. "Замонавий одам эркин бўлишни жуда истайди. Шу сабабли у эркин (озод) бўлади: унга, масалан, чим ўриш, чангютгич билан тозалаш, пиёда юриш ёки фикрлаш юзага келтирадиган кескиликдан. У чим ўргич, робот-чангютгич, электросамокат ёки исталган ахборот топиш ва сақлаш мумкин бўлган смартфон сотиб олади", - дейди мақола муаллифи.
Араб шарқида усталарниг айтишича, ҳақиқий санъат маҳорат ва донишмандлик ўртасидаги никоҳ натижасида вужудга келади. Қуръон одамлар ва жониворларни тасвирлашга рухсат бермайди, айнан шу сабабли ислом санъати инсонга кўриш орқали қабул қилинадиган ўзининг бадиий қонунларини яратган.
Эҳтимол, сиз яқин келажакда кичик ҳаж зиёратини режалаштирган бўлишингиз мумкин. Шу сабабли, яқин келажакда Умра ибодатини адо қилишни режалаштирган мусулмонларга бир нечта маслаҳат ёзиш учун вақт ажратишни лозим деб топдим. Қуйидаги маслаҳатларни ўзимнинг тажрибамга ва дўстларимнинг тажрибасига асосланган ҳолда тўпладим.
Юлдузлик касали – дунёга, атрофдаги одамларга ва ўзига нисбатан алоҳида бир қараш бўлиб, бунда одамни унинг таниқли эканлиги ва бармоқларини шиқирлатиши билан ҳамма нарса у хоҳлагандай бўлиши лозим деган фикр бошқаради. Бундай интилиш ўзининг имтиёзли мавқеини ҳар томонлама таъкидлаш, ўзига нисбатан алоҳида муносабат талаб қилишга интилиш, қабул қилинган хулқ-атвор меъёрлари ва белгиланган қоидаларни бузишга мойилликка олиб келади.
Бутун дунё кўз ўнгида Нотр-Дам ёнғин ичра қолган бир пайтда Париж соборининг оригинал архитектура лойиҳаси, унинг ён томонидаги эгизак миноралар, пушти ранг ойналар, қиррали гумбаз ва шпиль (la fleche) келиб чиқиши Яқин Шарқлик ўтмишдошларига бориб тақалишини қанчалик кам одам билишини қайд этиш ҳайратланарли эди – деб ёзади ўз блогида Яқин Шарқ (айниқса, Сурия бўйича) эксперт, унинг маданият тарихига ихтисослашган Диана Дарк.
Меҳмонга зиёфат бериш макоримул ахлоқ, Иброҳим алайҳиссалом ва барча анбиёларнинг суннатлари, Исломда тарғиб қилинган ва иймоннинг содиқлиги аломатидир. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким Аллоҳга ва охират кунига иймон келтирган бўлса, меҳмонини икром қилсин», дедилар». Бухорий, Муслим, Абу Довуд ва Термизий ривоят қилганлар.