Ғарб мусулмонлар модасини "қора абая" деб атайди, аммо бу аслида кўпроқдир, дейди интервьюлардан бирида камтарон либослар уйи асосчиси Керим Туре.
Истанбулдаги "камтарона" мода ҳафталигида бешта қитъадан дизайнерлар ҳар қандай дид эгалари учун энг хилма-хил кийимларни тақдим этдилар: бу спорт кийимлари; тўй либослари, пляж кийимлари, кечки либослар ва бошқалар.
Бу мода дунёсида ҳақиқий сенсация бўлди, чунки мусулмонлар сони тобора ўсиб бормоқда ва глобал брендлар энди бу билан ҳисоблаша олмаслиги мумкин эмас. Юзлаб блоггерлар, журналистлар ва дунёдаги "камтарона" мода дизайнерлари ҳақида гапирмасак ҳам бўлаверади. Бир ҳафта давомида Истанбул Исломий либослар модаси мегаполисига айланди.
Инстаграммда оммалаштириш
Сўнгги йилларда Туркияда кўплаб ёш консерватив аёллар ижтимоий тармоқларда ўзларининг мода кийимларини яратиш ва хорижий компаниялар билан ҳамкорликни бошлаш орқали бизнес учун муваффақиятга эришишди.
Ислом модаси катта саноатдир. Фақат "Инстаграмм"нинг ўзида мусулмон блоггерлар мода тенденцияларига риоя қилган аёллар учун ҳижоб кийиш ҳақида маслаҳат беришадиган 300000 дан ортиқ турк аккаунтлари яратилган. Ижтимоий тармоқларда кенг тарқалган турк мусулмонлари: улар тарғиб қилаётган нарсалар мода эмас, балки "мўътадил либос" деб аташади.
"Ҳижоб мода эмас. Унинг тамойиллари, чоралари ва шартлари белгиланади ва ўзгартирилиши мумкин эмас. Биз "мўътадил либос" ва модага қизиқиш билдирамиз. Ҳижоб ва оддий кийимлар турли нарсалардир", - дейди Hurriyet газетасига бундай ижтимоий медиа ҳисобларини яратувчилардан бири.
Турк компаниялари бундай блоггерлар ижтимоий тармоқларда уларнинг брендларини тарғиб қилишда ёрдам бериши мумкинлигини тушунадилар. Исломий модани асосан хорижий моделлар ифодалаши мумкин бўлган мода воқеалари ўрнига, кўплаб компаниялар ўз маҳсулотларини тарғиб қилиш учун турк ижтимоий тармоқлари аккаунтлари билан ишлашни афзал кўришади. Бу баъзан жуда арзон ва фойдали бўлади.
"Инстаграмм" да 760000 та обунасичи бўлган Гёнул Колат энди мағрурлик билан дизайн компаниясига эгалик қилади. Колат, мусулмон аёл учун назокатли образ яратувчилардан бири бўлиб, у ҳозирги кунда жуда машҳур бўлган тенденция - балеринанинг юбкаси билан жимжимадор тўрли кўйлакларни бирлаштири туради.
Колат тўқимачилик бизнеси билан шуғулланувчи оиладан бўлиб, дизайн ва тўқимачилик соҳасида дипломлар олган. Унинг аккаунти машҳур бўлганидан сўнг, Колат яхши сотиладиган ўз либослар линиясини тақдим этишга қарор қилди ва у Туркиядан ҳам, унинг чегараларидан ҳам кўп буюртмалар олди. Ҳуля Аслан турк блогосферасида энг машҳур исмлардан яна бири. Инстаграммда 523000 обуначиси бор".
Аслан Туркия ташқарисида ҳам машҳур бўлиб, чет элда ўз мухлислари билан мунтазам равишда учрашади. У Cos, Zara, Qooq Store, Baqa, Touche PriveC каби таниқли брендлар билан ишлайди. Собиқ ўқитувчи Рабия Караца Актопрак ҳам ўз сайтида ўзининг брендини сотади.
У "Инстаграмм" да 225000 обуначига эга ва унинг YouTube каналига мунтазам равишда 180000 дан кўпроқ томошабин мунтазам ташриф буюради. "Мен ҳар доим тикувчиликка қизиқардим. Мен ўз либосларимни лойиҳалаштирдим ва тикувчилар уларни тикиб бердилар", деди у. "Жуда оз капиталга эга бўлганим учун мато сотиб олдим ва тикувчим ўнта турли хил кийимларни тикиб, кейин уларни Facebook орқали сотишга қўйдим.
Биз ўз бизнесини энди бошлаган одам учун жуда катта буюртмалар олдик ва лойиҳаларим жуда қисқа вақт ичида сотилиб кетди", деди Актопрак. Мода бизнесининг яна бир машҳур вакили Рабиа Сена Север "Инстаграмм"да 100000 обунчи пайдо бўлса, ўзининг рўмол дизайнини сотишга қарор қилди.
Ўрта мактаб ўқувчиси бўлган Север айни пайтда "Инстаграмм"да 682000 обуначига эга ва ўз линияларини сотиш учун машҳур компаниялар билан ишлашд. Севернинг айтишича, ҳижоб учун мода йўқ, фақат камтарлик, лекин ижтимоий тармоқларда радикал кайфиятдаги одамлардан келган салбий шарҳларини олиб ташлаш зарур деб ҳисоблайди.
Мода ва макияж билан бир қаторда, ижтимоий тармоқларда турк мусулмонлари томонидан яратилган кўплаб пзандалик каналлари пайдо бўлди. Улардан бири, ўзини таомлар стилисти деб атайдиган Шукран Каймакни «Инстаграмм»да уч миллион одамни кузатиб боради.
Каймак у эрта ёшдан бошлаб овқат тайёрлашни яхши кўришини айтди. Бир куни у Facebook да ўз таомларини баҳам кўришга қарор қилди ва тезда машҳур бўлди. Бугунги кунда аёллар учун технология ва ижтимоий тармоқлар рухсат этилган даромад учун жуда кўп имкониятлар очди, шундай экан, яхши фикрни асос қилиб, туркиялик опа-сингилларимиз каби муваффақиятга эришиш мумкин.
