Жамият (918)
Барча самовий динларда бўлганидек, Ислом шариатида ҳам ўзига хос маросим ва тантаналар мавжуд. Биз қисқача баён қилмоқчи бўлган “Ақиқа” ҳам шариатимизда мақбул кўрилган маросимлардан бири ҳисобланади.
Саудия Арабистони дунёда экология ҳаракатида карвонбоши бўлиш ниятида. Унинг режаларидан келгуси ўн йиллик давомида ўз энергиясининг ярмини қайта тикланадиган манбалардан олиш ва ўрмонларни тиклаш бўйича энг йирик дастурлар ўрин олган, деб хабар қилади Middle East Eye агентлиги.
Абдуллоҳнинг телефони жиринглади. Дўстларидан бири ташвишга туширадиган, қалбнинг тинчини бузадиган машъум нарсадан хабар берди. Телефонда гаплашаётиб кайфияти бузилган Абдуллоҳдан оила аъзолари ташвиш сабаби ҳақида сўрашди.
...Аммо мусулмонларнинг барча камчиликлари ва заиф томонларига қарамасдан халқларнинг етакчиси бўлиш борасида ғарбликларнинг рақиби бўла оладиган ер юзидаги ягона халқ ана шулардир.
Ҳар гал Масжидул ҳаромга борганимда кўпчиликнинг қўлида Қуръон кўраман. Айниқса, Рукнул яманий тарафга қараган, икки қаватли салқин бўлмалар асосан маҳаллий араблар билан тўлади. Уларнинг деярли ҳаммаси устунлар тагига тахлаб қўйилган Қуръон китобларига “ҳужум қилиб”, намоз вақтигача тиловат билан машғул бўладилар.
Дунёда ҳар хил одамлар бор. Уларнинг дунёқараши, фикрлаши ҳам турлича. Қизиғи, ҳамма ўзини ҳақ деб билади. Ҳатто баъзилар: “Ҳар кимнинг ўз ҳақиқати бор. Менинг ҳақиқатимни сиз тан олмаслигингиз мумкин. Балки сизнинг фикрингиз менга ёқмас”, дейди. Хўш, ундай бўлса, кимнинг гапи тўғри? Миллиардлаб инсонлар “ҳақиқати” орасида қайси бири асл ҳақиқат?
Биз олимлар ва аҳли илмларни ҳар қандай соҳада юксак ҳурмат қилиниши ҳақида ваъз-хутбаларда кўп эшитамиз ва мақолаларда ўқиймиз. Бу, Ислом уламоларига, айниқса, марҳумларга нисбатан ҳам ўз ифодасини топган. Танишларимдан бири айтганидек, фақат ўлик олимларни тинглаш керак, чунки тириклардан фарқли ўлароқ, улар вазият таъсири остида, ўз фикри ва тамойилларини ўзгартирмайди (масалан сиёсий сабабларга кўра).
Амру-маъруф ва наҳий мункар динимизда фарз қилинган амаллардан ҳисобланади. Бундай улкан ибодатнинг ҳам ўзига хос одоблари мавжуд. Ҳар бир ваъз-насиҳат қилувчилар бунинг одобларидан хабардор бўлсалар, қилаётган насиҳатлари манфаатли ва таъсирли бўлади. Қуйида воиз сифатланиши лозим бўлган сифатлар ва билиши ўта муҳим бўлган одобларни баён қиламиз.
Жамият, наинки жамиятга, ҳатто динга зарар келтирувчи одатлар бор. Биз уларни умумий тарзда «Бидъат ва хурофот» деб юритамиз. Энди сўз шу ҳақда. Бу ўринда баёнимиз бир оз чўзилса айбситманг. Келинг, биргалашиб фикр қилайлик:
ТикТок фойдаланувчиси «номақбул ҳаракатлар» учун эркаклар аёлларни «дарҳол жазолаш»ини қўллаб-қувватлаган, аёллардан нафратланадиган маслаҳати учун кескин реакцияга учради. Натижада, ижтимоий тармоқ фойдаланувчилари унинг видеоларидан бири машҳурлик қозонганидан кейин, уни "мизогин" ва "эмоционал абьюзер" деб аташди.
фуқароларнинг ҳуқуқлари ва эркинликлари ўтмишда қоладими? Аввалги фуқаролик эркинликлари қайтадими? Ушбу саволлар, айниқса, инсон ҳуқуқларига бепарволик кучайган ва пандемия кенг тарқалмаган мамлакатлар учун жуда муҳимдир. Публицист Анатолий Несмияннинг фикрлари шу ҳақида.
Ғарб дунёси бугун ўзидаги ахлоқий бузуқлик «тантанаси»нинг жабри-жафосини тортиб ётибди. Америкада миллионлаб аёллар оиласиз яшаяпти, улар оила қуриш, фарзанд туғиб-тарбиялаш деган тушунчаларни аллақачон унутиб бўлишган.
Талабалик йилларимизда ҳозирги замоннинг кўзга кўринган уламоларидан бири “Аёллар масаласи Ислом оламининг кўксига урилган заҳарли ханжардир”, деб гапирганларини эшитиб, бу масала нақадар хассос эканини англаган эдим.