Жамият (972)
Эй мўминлар амири, сен мендан аҳли қиблалар (яъни мусулмонлар) кўлида қурол билан исён қилса, улар билан қуролларини ташлаш ҳақида огоҳлантирмасдан жанг қилинадими ёки бу ҳақца огоҳлантириб, кейин жанг қилинадими, шунингдек, уларнинг моллари, аёллари, болалари ва ҳарбий ҳаракатларда фойдаланган анжомлари борасида нима қилиниши ҳақида сўраган эдинг.
Вақтини сарфлашда тавфиққа эришган инсон умрини узайтиришга, вафот этганидан кейин ҳам Аллоҳ истаган вақтгача ном қолдиришга қодирдир. У ўлиқдир, аммо тирик кабидир. У қабрда ётган ҳолида ҳам тирикларга намуна бўла олар.
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф раҳимаҳуллоҳнинг 1991йил 15 мартда «Ўзбекистон адабиёти ва санъати» газетасида эълон қилинган мақолаларидан бири «Зино иймондан эмас» деб номланган эди. Ушбу мақолада зино, уни келтириб чиқарувчи омиллар ҳақида батафсил тўхталиб ўтилган. Хусусан, аёлларнинг баъзи ўйламай қилган ишлари, аслига эътибор бермай, диний қарашларни поймол этиб, зинога сабаб бўлиб қолаётганлари ҳақида қимматли фикрлар айтиб ўтилган, уйғонаётган миллат маърифатини ана шу каби иллатлардан тозалаш чоралари муолажа қилинган.
Чунки ёлғон сўз ҳаромдир: “...ва ёлғон сўздан йироқ бўлингиз!..” (Ҳаж сураси, 30-оят).
Мусулмон буни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг сўзларига бўйсунгани учун қилади: “Мусулмоннинг мусулмон устида беш ҳаққи бор: Саломга алик қайтаради, касални кўради, жанозага қатнашади, чақириққа жавоб беради, (яъни, бирор маросимга айтилса - боради), акса урганга ярҳамукаллоҳ дейди” (Бухорий ва Муслим ривояти).
Ҳадисларда жаноза намози ва дафн маросимида қатнашишининг фазилати жуда кўп таъкидланган. Хусусан, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам маййитнинг жанозаси ва дафн қилишда иштирок этишни марҳумнинг бошқа мусулмонлардаги ҳаққи, деб ўргатганлар.
Эй мўминлар амири, сен волийларингга одамларни биргина гумон билан жазоламасликларини буюр. Масалан, бир киши бошқа кишининг (яъни волийнинг) олдига келиб: “Манави киши мени унинг нарсасини ўғирлашда гумон қиляпти”, дейди ва бунинг учун уни қўлга олишади ва ҳоказо. Бундай қилиниши қонунга зид. Бир кишининг бошқа киши томонидан қотиллик ва ўғриликда айбланиши токи бу аниқ исботланмагунча ёки волий томонидан қилинган ё мен сенга айтган таҳдидларсиз ўзи иқрор бўлмагунича қабул қилинмайди ва унга ҳад қўлл анилмайди.
Эй мўминлар амири, сен қозилар ва волийларга қаердан маош тўланиши ҳақида сўраган эдинг. Аллоҳ мўминлар амирини Ўзига итоат қилиш билан азиз қилсин, қозилар ва волийларга мусулмонларнинг давлат хазинасидан - ердан олинадиган хирож солиғи ҳамда жизя солиғидан тушадиган маблағлардан маош тўланади.
Салом бериш ҳам исломнинг аломатларидан бўлиб, унинг ёрдамида бир мусулмон бошқасини таниб олади. Қолаверса, саломнинг кўплаб фазилатлари ҳақида ҳадиси шарифларда бот-бот таъкидланган. Умуман олганда, мусулмон киши биродарига биринчи бўлиб салом бериши катта ажру-савоб келтирадиган ишлардандир:
Мўмин-мусулмон киши бирон иш юзасидан би-тим тузса, уни амалга ошириши, агар ваъда берган бўлса, албатта ваъдаси устидан чиқиши шарт.
Ҳар бир динда ўзига хос жиҳатлар мавжуд. Масалан, Ислом динида буюрилган ибодатларни мўмин-мусулмонлар бажаришни бурч ва ҳақ ҳисоблайди, бошқа диндагиларга унинг алоқаси йўқ.
Агар имом ёки ҳоким бирор кишининг ўғрилик қилгани ёки хамр ичгани ё зино қилганини кўрса, бунга ўзи гувоҳ бўлган тақдирда ҳам, токи далиллар тақдим қилунмагунича, унга ҳад қўлланилмайди.
Ўғрилик ёки бошқа жиноят қилишда тахмин ёки гумон қилинаётган кишини калтаклаб, дўқ-пўписа билан қўрқитиш мумкин эмас. Агар шундай қилиниши натижасида ўша киши ўғрилик, ҳад қўлланиладиган жиноят ёки қотиллик қилганини бўйнига олса, унинг бу иқрори қабул қилинмайди ва қўлини кесиш, иқрор бўлган жиноятига яраша жазо бериш мумкин эмас.