Ислом (875)
«Бугунги кунда сизга динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сиз учун Исломни дин деб рози бўлдим». (Моида сураси)
Подкатегории
Замон ўзгариб, одамлар қадимги китобларнинг услуби ва тилидан узоқлашиб қолдилар. Ушбу сабаб туфайли катта уламолардан бошқалар эски тафсирлардан фойдаланишни ўйламай ҳам қўйдилар. Шунда баъзи тушунган уламолар тафсир илмида ҳам янгиланиш бўлиши лозимлигини ўйлай бошладилар. Ўй-фикрлар ва маслаҳатлар тафсир бўйича янги, замона руҳини акс эттирадиган, мусулмонларнинг эҳтиёжларини қондирадиган тафсир ёзилиши замоннинг талаби эканига ишонч ҳосил қилиш билан якунланди.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу айтади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «Эшитган барча нарсасини гапиравериши кишининг ёлғончилигига кифоя қилади», дедилар» (Имом Муслим ривоят қилган).
Ибн Аббос (розияллоҳу анҳу) ривоят қилдилар: Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан сўрадилар: «Аллоҳнинг авлиёлари кимлар?» Расули акрам жавоб бердилар: «Кўрганда Аллоҳнинг зикри ёдга тушадиган бандалардир».
Иккинчи асос шундан иборат: "Ислом ҳалол ва ҳаром қилиш ҳукуқини чегаралаб, халқ назарида ва Аллоҳ таолонинг ҳузурида даражалари қандай бўлишлигидан қатъий назар бу ҳукуқни инсонларга бермаган, балки, уни ёлғиз Аллоҳ таолонинг ҳаққи сифатила қабул қилингандир..."
Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Умматимдан икки тоифа учун Исломда насиба йўқдир: муржиа ва қадария», дедилар (Имом Термизий ривоят килган ва бу ҳадис ғариб, деган).
Юқоридаги ҳадисларда бир неча марта «ширк» ва «ишрок» (ширк келтириш) сўзлари келди. Шунинг учун бу ерда ширкнинг таърифи ва унинг қисмлари ҳақида сўз юритган яхши.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳ таоло умматимдан уларнинг қалбларида бўладиган васвасаларни, модомики, унга амал қилмас ва сўзламас эканлар авф этиб юборади», дедилар (Муттафақун алайу).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Мунофиқнинг аломати учтадир», Имом Муслим бунга зиёда қилади: «Гарчи у рўза тутиб, намоз ўқиса ва ўзини мусурмон ҳисобласа-да» сўнгра икки имом иттифоқ қилади: «Сўзласа ёлғон сўзлайди, ваъда берса, хилоф қилади ва омонат қўйилса, унга хиёнат қилади», дедилар (Муттафакун алайҳ).
Суфён ибн Абдуллоҳ Сақафий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Мен: «Эй Аллоҳнинг Расули, менга Исломдаги шундай бир сўзни айтингки, сиздан кейин бирор кишидан (бошқа бир ривоятда «Сиздан бошқадан» дейилган) у ҳақида сўрамайин», дедим. Шунда у зот: «Аллоҳга иймон келтирдим» деб айтгинда, сўнг (шу иймонда) собит тур», дедилар» (Имом Муслим ривоят қилган).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Умматимнинг охирида шундай кишилар пайдо бўладики, улар сизлар ҳам, оталарингиз ҳам эшитмаган гапларни сизларга айтадилар. Ўзларингизни улардан узоқ тутинглар», дедилар».
Изоҳ: Имом Муслим раҳматуллоҳи алайҳ бу бобда тўртта ҳадис келтирган.
Саъид (мўмин) шақий (кофир) бўлиши, шақий (кофир) имон келтириши мумкин. Аллоҳ таолодан барчамизни охиримизни хайрли қилишини, имон билан ўтишимизни сўраймиз. Уламолар қуйидагиларни бадбахтлик аломати дейишган: кўп ейиш Аллоҳ таоло бандаларига тоқатлари етмаганни буюрмайди ва ичиш; кўп ухлаш; кўп гапириш; доимо ва кўп гуноҳ қилиш; қалб қаттиқлиги; ўлимни унутиш; охиратда бўладиган савол-жавобни унутиш.
Бир киши муртад бўлса (Ислом динидан чиқса), унга насиҳат қилиниб, диндан чиқишига сабаб бўлган шубҳалар аниқланиб, тушунтириб берилади.