Ислом (872)
«Бугунги кунда сизга динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сиз учун Исломни дин деб рози бўлдим». (Моида сураси)
Подкатегории
Иккинчи асос шундан иборат: "Ислом ҳалол ва ҳаром қилиш ҳукуқини чегаралаб, халқ назарида ва Аллоҳ таолонинг ҳузурида даражалари қандай бўлишлигидан қатъий назар бу ҳукуқни инсонларга бермаган, балки, уни ёлғиз Аллоҳ таолонинг ҳаққи сифатила қабул қилингандир..."
Абдуллоҳ ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Умматимдан икки тоифа учун Исломда насиба йўқдир: муржиа ва қадария», дедилар (Имом Термизий ривоят килган ва бу ҳадис ғариб, деган).
Юқоридаги ҳадисларда бир неча марта «ширк» ва «ишрок» (ширк келтириш) сўзлари келди. Шунинг учун бу ерда ширкнинг таърифи ва унинг қисмлари ҳақида сўз юритган яхши.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Аллоҳ таоло умматимдан уларнинг қалбларида бўладиган васвасаларни, модомики, унга амал қилмас ва сўзламас эканлар авф этиб юборади», дедилар (Муттафақун алайу).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Мунофиқнинг аломати учтадир», Имом Муслим бунга зиёда қилади: «Гарчи у рўза тутиб, намоз ўқиса ва ўзини мусурмон ҳисобласа-да» сўнгра икки имом иттифоқ қилади: «Сўзласа ёлғон сўзлайди, ваъда берса, хилоф қилади ва омонат қўйилса, унга хиёнат қилади», дедилар (Муттафакун алайҳ).
Суфён ибн Абдуллоҳ Сақафий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Мен: «Эй Аллоҳнинг Расули, менга Исломдаги шундай бир сўзни айтингки, сиздан кейин бирор кишидан (бошқа бир ривоятда «Сиздан бошқадан» дейилган) у ҳақида сўрамайин», дедим. Шунда у зот: «Аллоҳга иймон келтирдим» деб айтгинда, сўнг (шу иймонда) собит тур», дедилар» (Имом Муслим ривоят қилган).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Умматимнинг охирида шундай кишилар пайдо бўладики, улар сизлар ҳам, оталарингиз ҳам эшитмаган гапларни сизларга айтадилар. Ўзларингизни улардан узоқ тутинглар», дедилар».
Изоҳ: Имом Муслим раҳматуллоҳи алайҳ бу бобда тўртта ҳадис келтирган.
Саъид (мўмин) шақий (кофир) бўлиши, шақий (кофир) имон келтириши мумкин. Аллоҳ таолодан барчамизни охиримизни хайрли қилишини, имон билан ўтишимизни сўраймиз. Уламолар қуйидагиларни бадбахтлик аломати дейишган: кўп ейиш Аллоҳ таоло бандаларига тоқатлари етмаганни буюрмайди ва ичиш; кўп ухлаш; кўп гапириш; доимо ва кўп гуноҳ қилиш; қалб қаттиқлиги; ўлимни унутиш; охиратда бўладиган савол-жавобни унутиш.
Бир киши муртад бўлса (Ислом динидан чиқса), унга насиҳат қилиниб, диндан чиқишига сабаб бўлган шубҳалар аниқланиб, тушунтириб берилади.
Ҳар бир фирқанинг ўз олдига қўйган режаси ва мақсади бўлади. Юқорида зикри ўтганларнинг қандай режалари бор? Бу учта нарсадан иборат. Уларнинг баъзиси мана шу учта нарсани бирданига даъво қилади, айримлари бировини даъво қилиб чиқади.
«Имом «Валаддолийн», деган вақтда имомнинг ўзи ҳам, муқтадий ҳам «Омин!» дейдилар». Бунга Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг «Агар имом «Омин!» деса, сизлар ҳам «Омин!» денглар» мазмунидаги ҳадиси шарифлари далил бўлади.
Мажруҳ (заифга чиқарилган ровий) ва жориҳ (ровийларни жарҳ қилувчи)лар ҳақида сўз юритишга киришмоқдамиз. Сўзимиз аввалида жориҳ ва мажруҳларга доир қонун-қоидалар борлигини маълум қилиб қўйиш керак. Чунки баъзан жориҳларнинг айрим ровийларни ўта қаттиқ танқид қилишларини кўриб, бу аниқ ғийбат-ку, деган тўхтамга келиб қолади киши. Олимни танқид қилиш ва уни ғийбат қилиш шаръан жоизми, деган савол пайдо бўлади. Бу борада Имом Нававий ва Қози Иёз раҳматуллоҳи алайҳлар бир неча қоидаларни тузиб чиққанлар. Улардан айримлари ёлғончи ровийларга тегишли бўлса, баъзилари ривоятларга тааллуқлидир.