Ислом (875)
«Бугунги кунда сизга динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сиз учун Исломни дин деб рози бўлдим». (Моида сураси)
Подкатегории
Тақлид сўзи араб тилида, бирор нарсани бўйнига осиб олиш, мансабга тайин қилиш, мажбурият юклаш, ўхшатиш, маъноларини билдиради. Ўзбек тилининг изохди луғатида эса, фаолиятда ўзгаларга эргашиш, ўзгалар намунаси асосида иш олиб бориш маъноларини билдириши келтирилган.
Аллоҳ таолонинг розилиги учун бирор кишини яхши кўриш улуғ ва катта ажру савоб ваъ-да қилинган ишдир. “Аллоҳ таоло учун муҳаббат қилиш”нинг маъноси, кимнидир дунёвий фойда олишни кўзламай, холис Аллоҳ учун яхши кўришдир. Бунда, бир инсон бошқасини тақводор ёки парҳезкорлиги, диний илмларни яхши билгани, дин хизмати билан бандлиги ёки Аллоҳ таоло буюргани учунгина яхши кўради. Бунга, Аллоҳ таоло буюргани учун ота-онани яхши кўриш мисол бўлади. Ҳадисда ҳам бундай муҳаббат “Аллоҳ учун яхши кўриш”, деб таърифланган. Бу борада Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан қуйидаги ҳадис ривоят қилинган:
Самура ибн Жундуб ва Муғийра ибн Шўъба розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким ёлғонлигини билиб туриб, менинг номимдан бирор ҳадисни айтса, у ёлғончилардан биридир», дедилар» (Имом Муслим ривоят қилган).
У бўлинмайдиган, қисмланмайдиган ва иккиталанмайдиган Зотдир. Қисмланмайдиган нарса ягона жавҳар кабидир. Қисмланмайдиган нарсага воҳид — ягона дейилиши унинг бўлаклари йўқ деган маънодадир. Масалан, бир нуқтанинг бўлаклари йўқ. Аллоҳ таолонинг воҳид сифати билан васфланиши эса Унинг Зотида қисмланиш тақцири (ўлчови) маҳолдир (мумкин эмас) деган маънодадир.
Олим сўзи алийм маъносида бўлгани каби, бу сифат ал-Мажид сифати маъносидадир. Лекин араб тили қоидаларига кўра, «фаъийл» вазнидаги сўз маънони ўзида кўпроқ акс эттиради. Мажиднинг маъноси олдин шарҳ этилди.
Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «Ким ушбу ишимизда унда йўқ нарсани пайдо қилса, у рад қилингандир» (Муттафақун алайҳ).
Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ер юзида «Аллоҳ, Аллоҳ», дейилмай қолгунича Қиёмат бўлмайди», дедилар».
Бизга маълумки, ота-боболаримиз ўтганларга атаб Қуръон тиловат қилиш, турли хайр садақотлар бериб ундан ҳосил бўлган савобни маййитга бағишлаш борасида олдинлари ихтилофсиз амал қилиб келганлар.
Изоҳ: Имом Муслим раҳматуллоҳи алайҳ мазкур бобда тўртта ҳадис келтирган.
Имоми Аъзам Абу Ҳанифа раҳимахуллоҳ "Ал-Фиқҳ ул-акбар" китобларида бундай деганлар:
Ҳозирда ихтилоф чиқараётган тоифанинг содда мусулмонларнинг бошини айлантириш учун ўйлаб топган масалаларидан бири витр намози ҳисобланади.
Аллоҳ таолонинг фаришталарига бундай имон келтирамиз: “Фаришталар Аллоҳ таолонинг мукаррам бандаларидир. Аллоҳ таоло уларга нимани буюрса, шуни қилишади. Аллоҳ таолога исён қилишмайди. Улар маъсумдирлар. Уларда эркаклик-аёллик сифатлари йўқ”. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади:
Изоҳ: Имом Муслим мазкур бобда ўн бешта ҳадисни баён қилган.
Усмон розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Расулуллох соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким Аллоҳдан бошқа илоҳ йўқ эканлигини билган ҳолатда вафот этса, жаннатга киради», дедилар».