Тазкия (288)
Руҳий-маънавий қисм «тазкиятун-нафс» – «нафсни поклаш» деб аталиб, унда мўминларнинг нафсларини, яъни шахсиятларини поклаш, уларга фазийлатларни касб қилдириш ва разолатлардан холий қилиш киради.
Бундай ҳолатда инсон аввало ўз нафсини тўхтатиб олиши, ҳалимлик билан сўккан кишини кечириб, олийжаноблик қилиши лозим.
Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
Қалб гуноҳларининг катталаридан навбатдагилари уч ҳалок қилгувчи нарсалардирки, ҳадиси шариф бундан қайтарган:
Абу Райҳон Беруний 78 йил умр кўриб, ҳижрий 440 йил вафот этган.
Восила розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
Маъноси: Бу қоида асосида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг:
Тилини ҳақоратдан сақлаган мусулмон нафсини ҳақорат,
Абу Вафо ибн Ақил роҳимаҳуллоҳ айтади:
Инсон одатда биров ҳақида ёмон гумонга бориб қолса ҳам, унинг айбларини гапириб, устидан шикоят қила бошлайди.
Қанчадан-қанча кишилар жуда ҳам кичик, ҳатто эслашга арзимас ишлар сабабли ғам чекиб юради.
Ҳадисда зикр қилинган ҳалок қилувчилардан яна бири, ўздан ажабланиш - кибрланишдир. Чунки ўздан ажабланган киши ўз айбларини гарчи катта бўлса ҳам кўрмайди. Балки у ўзининг яхши хулқи, гўзалликларига катталаштирувчи ускуна орқали қарайди ва ўз томонидан у яхшиликларини катталаштиради.
Умму Маъбад розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади:
Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло учун бандалари ўртасида тенг қилган бандаликдан ташқари ҳар кимнинг ўз даражасига қараб бандалик қилиш бор. Улардан: