Ҳар бир нарса Аллоҳ таолонинг хоҳиши билан бўлади
Аллоҳ таоло нарсаларни йўқдан бор қилди. Аллоҳ таоло ҳамиша, нарсалар бўлмасидан уларни билгувчидир. Нарсаларни қандай, қачон бўлишини тайин ва ҳукм қилган Удир. Дунё ва охиратда ҳар бир нарса фақат Унинг машиати (хоҳиши), илми, қазоси, қадари, Лавҳул маҳфузга битгани(га мувофиқ) билан бўлади. Лекин Лавҳул маҳфузга ҳукм этиб эмас, баён этиб ёзган.
Ўлдирилган ажали билан ўлади
Ажал биттадир. Қатл қилинган киши ҳам ўз ажалида (умри тугагани учун) ўлади. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади:
Тоқат қилинадиган нарсага буюрилиш
Аллоҳ таоло бандаларга тоқатлари етадиган нарсаларнигина буюрган. Улар ҳам Аллоҳ буюрганидан ортиғига қодир бўлолмайдилар.
Аллоҳ азза ва жалланинг зоти ҳақида чуқур кетиш, унинг динида ва Қуръонида талашиб-тортишиш ҳаромлиги
Аллоҳ таоло(нинг зоти) ҳақида чуқур кетмаймиз. Аллоҳнинг динида талашиб-тортишмаймиз(Имомул-ҳуда Абу Мансур ал-Мотуридий раҳматуллоҳи алайҳ истисно тарзида ҳақиқатни юзага чиқариш, ботилни инкор қилиш ва шубҳаларни даф этиш учун мунозара қилиш жоизлигини айтганлар. Мисол учун Бақара сураси, 258-оятга қаралсин.).
Аллоҳ таоло бандаларига тоқатлари етмаганни буюрмайди
Бандалар тоқатлари етмайдиган нарсага буюрилмаган. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади:
Мусулмонни кофир деб ҳукм чиқаришнинг хатари
Таассуфлар бўлсинки, ҳозирда айрим илмсиз ёшлар энг нозик ва ҳассос масалаларни кўтариб, мусулмонлар бирлигига раҳна солиш билан шуғулланмоқдалар. Динда ғулувга кетиб, ғайридинлар ҳақидаги оят ва ҳадисларни нотўғри талқин қилган ҳолда уларни мусулмонларни кофирга чиқаришга қурол қилмоқдалар. Бу жуда ҳам хатарли ва қалтис йўлдир. Бу йўлда кўпчилик тойилиб, адашиб кетган. Шундай паллада ёшларни хатарлардан огоҳ этиш ҳар бир зиёли, маърифатпарвар инсоннинг бирламчи вазифалари сирасига киради.
Ақидавий масалаларда оҳод хабарни қабул қилиш
Маълумки, Қуръони карим оятларининг барчаси мутавотир ҳисобланади. Бу Оламлар Роббисининг китобида собит бўлган ҳар бир ҳарф, ҳар бир сўз, ҳар бир оят ўта ишончли равишда бизгача етиб келган дегани бўлади. Ақида илмидан биламизки, Қуръони каримда собит бўлган нарсани инкор қилган одам Ислом доирасидан чиқади.
Лаънат айтишнинг хатарли экани
Аслида бировга лаънат айтиш деганда, уни Аллоҳнинг раҳматидан узоқ бўлишини тилаш маъноси тушунилади. Мўмин киши бошқа бир мўмин биродарини Аллоҳнинг раҳматидан узоқ бўлишини тилаши оқибати хатарли бўлган ишдир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мусулмонларни бир-бирларига лаънат айтишдан қайтарганлар:
Қайта тирилишнинг ҳадисларда ворид бўлиши
Али розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Банда тўрт нарсага иймон келтирмагунича: Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқлигига ва албатта, менинг Аллоҳнинг Расули эканлигимга, У Зот мени ҳақ ила юборганлигига шаҳодат келтирмагунча; ўлимга иймон келтирмагунча; ўлимдан кейин қайта тирилишга иймон келтирмагунча ва қадарга иймон келтирмагунча мўмин бўла олмайди», дедилар». Аҳмад, Термизий, Ибн Можа ва Ҳокимлар ривоят қилишган.
Жамоат ва фирқаланиш ўртасидаги фарқ
Жамоатни ҳақ ва тўғрилик деб, ажралиш - тафриқани эса хато ва азоб деб биламиз. Ерда ҳам, осмонда ҳам Аллоҳнинг дини ёлғиз Исломдир. Аллоҳ таоло марҳамат қилади: