Тасаввуф масалаларининг аксарияти баҳсли бўлса ҳам уларнинг баъзиларида тортишув ҳаддан ташқари кўп ва ихтилофлидир. Ана шундай масалалардан бири шайх ҳақидаги масаладир.

Ҳозирда ўзларини тариқатчимиз деб даъво қилаётганлар аввало анъанавий тариқат асосларини қўпол тарзда бузаётганлари, қолаверса шариат кўрсатмаларига ҳам амал қилмаётганлари намоён бўлмоқда.

Сохта сўфийлик (ёки ботил тасаввуф) - бу диний таълимотнинг умумлаштирилган номи бўлиб, унинг ўзига хос хусусияти Пайғамбар Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга ва сўфийлар авлиёлар деб ҳисоблайдиган шахсларларга нисбатан ҳаддан ташқари эътибор ҳисобланади. Жоҳил сўфийлик издошлари- жоҳил сўфийлар ўзларини Исломга мансуб деб ҳисоблайдилар.

Аннотация: Мақола Туркиядаги энг консерватив мусулмон жамоаларидан бири – «Исмоил оға» жамоатининг диний, сиёсий ва институционал хусусиятларини аниқлашга қаратилган. Бу жамоа ўзининг сўфийлик хусусиятига қарамай, замонавий жамоатларга хос бўлган бир қатор хусусиятлар: интернет орқали ишлаш, жамоат ташкилотлари ташкил этиш билан бошқалар билан ажралиб туради. Ўз-ўзини ташкил этишнинг анъанавий сўфий шаклига бўлган давомий талаб контекстида замонавийлик муаммоларига жавоб берадиган Исмоил оға замонавий жамиятга мослаштирилган тариқат феноменидир.

«Самоъ» сўзи арабча бўлиб «эшитиш» маъносини англатади. Бу сўз тасаввуфга хос истилоҳлардан бирига айланиб қолган. Тасаввуфда самоъ зикр ёки зикрга оид нарсаларни эшитишга ишлатилади.

Тариқат ва шариат орасидаги фарқни ислом ва эҳсон орасидаги фарқни ўрганиш орқали англаб етдик. Аммо кишилар орасидаги саволларга эътибор берадиган бўлсак, кўпчилик шариат билан тариқат орасидаги боғланишни, улардан қай бири аввал келадию, қай бири кейин келади билишмайди.

Тўғрисини айтадиган бўлсак, робита ҳақидаги мақолани бу китобга киритиш ёки киритмаслик ҳақида узоқ бош қотирдик. Тасаввуфга оид ихтилофлар ичида бугунги кунда энг кўп тортишилаётган масалалардан бири бўлган робита масаласи бизнинг диёрларимизда деярли зикр қилинмас эди. Баъзи бир соликлардан сўралганда, уларнинг робита ҳақида аниқ тасаввурга эга эмаслиги ҳам бунинг далили эди.

Ҳазрати Баҳоуддийн Нақшбандий тарийқати ҳақида ҳазрат Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуфнинг фикрларини билмоқчи эдим. Шунингдек, зикр, руҳий мақомлар, латоифлар хусусида ҳам тушунтириш берсангиз.

Секталар ёки секталараро гуруҳлар узоқ ўтмишда ҳам мавжуд бўлган. Уларнинг одамларга таъсири жуда катта. Ўзларини инсониятнинг қутқарувчилари сифатида бошқаларга таклиф қилган ҳамда уларга қўшилган ва уларга ишонган кўплаб содда одамларни осонгина топганлар ҳар доим бўлган.

American Journal of Human Biology журналида шу номдаги мақола чоп этган профессор Мэтью Кейдж шундай шов-шувли баёнот билан чиқди. Профессор ва унинг Department of Organismic and Evolutionary Biology бўйича ҳамкасблари одамнинг дунёқарашлари ва жинсий ориентацияси ўртасидаги боғлиқликни аниқлаш мақсадида қатор тадқиқотлар ўтказишди.