«Диний кийим» тушунчаси аниқланмаган, уни такомиллаштириш керак: Россия Федерацияси Вазирлар Маҳкамаси ҳижоб ва ниқабни маҳаллий тақиқлаш тўғрисидаги қонун лойиҳасининг амалдаги матнига қарши.
Россия ҳукумати мактаблар ва муниципалитетларга диний либосларга маҳаллий тақиқ жорий этиш имконини берувчи қонун лойиҳасининг амалдаги таҳририни қўллаб-қувватламади. Вазирлар Маҳкамасининг расмий шарҳи ТАССга тақдим этилди.
«Қонун лойиҳаси жиддий қайта кўриб чиқишга муҳтож», дейилади ҳужжатда.
Кабинет позицияси
Қонун лойиҳаси Давлат Думаси вице-спикери Владислав Даванков томонидан тақдим этилган. Ташаббусга кўра, таълим ташкилотлари диний кийим ёки рамзларни кийишга маҳаллий тақиқни ўрнатиши мумкин. Муниципал ёки вилоят депутатлари эса давлат ташкилотлари ва жамоат жойларида юзни тўлиқ ёки қисман яширадиган диний ва бошқа кийимларни кийишни маҳаллий ҳукумат вакиллари тақиқлаши мумкин бўлади.
Россия ҳукумати таъкидлаганидек, «диний кийим» ва «диний атрибутлар ёки диний рамзларга эга кийим» тушунчалари қонунчиликда белгиланмаган ва бу «ноаниқ ҳуқуқни қўллаш амалиётига олиб келиши мумкин».
Бундан ташқари, «Россия Федерациясида таълим тўғрисида» ги қонун аллақачон давлат ва шаҳар мактаблари минтақавий ҳокимият органлари томонидан тасдиқланган «ўқувчиларнинг кийим-кечакларига стандарт талабларга мувофиқ талабларни белгилайди».
Юқоридагилардан келиб чиқиб, Вазирлар Маҳкамаси қонун лойиҳасини сезиларли даражада такомиллаштириш зарур, деб ҳисоблайди.
Таклиф этилган чекловлар
Даванков жамоат жойларида ҳижоб ва ниқаб кийишни тақиқлаш таклифини тушунтирар экан, Конституциянинг 14-моддасига ишора қилади, унга кўра Россия дунёвий давлат, диний бирлашмалар давлатдан ажратилган ва қонун олдида тенгдир.
«Дунёвий давлатнинг конституциявий тамойили шуни англатадики, ҳеч қандай дин ёки ахлоқ ҳақидаги диний ғоялар фуқаролар ҳуқуқларини чеклаш ёки жамоат жойларида фуқаролар хавфсизлигига таҳдид солиши учун асос бўла олмайди», деб таъкидлайди муаллиф. «Ҳозирги кунда террорчилик таҳдидларининг юқори даражасини […] инобатга олган ҳолда, жамоат жойларида юзни беркитувчи кийим кийишни чеклаш зарур, чунки юзи ёпиқ ёки қисман ёпилган шахсни видеокузатув камералари аниқлаб бўлмайди».
Депутат юзни тўлиқ ёки қисман яширадиган ниқоб, ҳижоб ва бошқа диний кийимларни кийишни тақиқлаш дунёнинг кўплаб мамлакатларида мавжудлиги ва тартибни сақлаш учун зарурлигини таъкидлади. Даванков, шунингдек, унинг қонун лойиҳасида муниципалитетлар ва вилоятлар даражасида тартибга солиш таклиф қилингани, бу қарорларни тезкор ва маҳаллий аҳолининг фикр-мулоҳазалари асосида қабул қилиш имконини беришини тушунтирди.
Мактаблар, университетлар ва бошқа таълим муассасалари ҳам ўқувчилар ёки уларнинг ота-оналари овоз беришлари асосида ўз стандартларини аниқлашлари мумкин бўлади. Ташаббус муаллифининг фикрича, бу ҳам диний кийим туфайли «камситиш ёки безорилик»дан қочишга ёрдам беради.
Мутахассисларнинг позицияси
Баъзи экспертларнинг фикрича, ҳаракатни тақиқлаш орқали эмас, балки маърифат орқали амалга ошириш керак.
«Бу билан фақат чекловлар билан курашиш мумкин эмас. Шунчаки тақиқ жорий қилсак, тескари натижага эришамиз», — деди Россия давлат гуманитар университети Ижтимоий-сиёсий тадқиқотлар ва ахборот технологиялари маркази директори Магомед Омаров ТАСС агентлигига берган интервюсида.
Унинг сўзларига кўра, одамларга Россия халқларининг анъаналари ва урф-одатлари, миллий либослари ҳақида кўпроқ гапириб бериш арзийди. Бунинг учун мактаб ва олий ўқув юртларида кўргазмалар, маърузалар ва бошқа тадбирлар ўтказиш зарурлигини тушунтиради Омаров.
Абу Муслим тайёрлади (русчадан)
