Дин фақиҳи ҳақидаги ҳадис келтириб ўтилди. Уни "раббоний олим" ва "пайғамбарлар вориси" деган сўзлар билан аташ ҳам машҳурдир. Буларнинг ҳаммасининг маъноси бир. Ҳаммамизга маълумки, икки турдаги олим бўлади: раббоний олим ва беамал олим. Охират куни яқинлашар экан, раббоний олимлар камайиб, беамал олимлар кўпаяди. Аллоҳ бизни бундан муҳофаза қилсин! Ҳазрати Муҳаммад Шафиъ раҳимаҳуллоҳ ўз замонасида шундай дер эди: "Афсуслар бўлсинки, ҳозирда бизнинг мадрасадан ҳам беамал олимлар етишиб чиқяпти".
Аввал айтганимдек, динда фақиҳ ким эканини билиб олишимиз жуда муҳимдир. Мулла Али Қори раҳимаҳуллоҳ "Мирқот шарҳ Мишкот" китобида Ҳасан Басрий раҳимаҳуллоҳнинг бир сўзини келтиради:
Аллоҳ таоло банданинг гуноҳларини кечириш, айбларини беркитиш каби яхшилик эшикларини очиб қўйгани ҳам бу уммматга бериладиган шарафлардан биридир.
Financial Times маълумотларига кўра, Исроил ўз қарзларини 60 млрд долларга оширишни, солиқларни кўтаришни ва мудофаага харажатларини кўпайтиришни режалаштирмоқда. Давлат хизматчиларини қабул қилиш тўхтатилади, солиқлар эса икки баробарига оширилади.
Жума куни учун ғусл қилишнинг фазилати кўплаб ҳадисларда таъкидланган. Бунда, ғусл қилишдан олдин жума учун, деб ният қилиш лозим. Шундан сўнг, хушбўй атрлари бўлса, суртиб олиш ҳам суннатдир. Бунда, суннатга эргашишни ният қилишга алоҳида эътибор бериш талаб этилади.
Ҳалок қилгувчи нарсалар - ғазаб, адоват, ҳасад зарарлари хусусидаги китобдан...
Яқин йиллардан бери баъзилар томонидан: "Жума айёмингиз муборак бўлсин" "Жума муборак" дейиш мумкин эмас, чунки, жума куни қиёмат куни бўлади, қачон-ки биз маҳшаргоҳдан ўтиб жаннатда йиғилганимиздагина "жума муборак бўлсин" деб айтамиз. Жума билан табриклаш бидъат, чунки, Пайғамбар алайҳиссалом ва саҳобалар бир-бирларини жума билан табриклашмаган", деган ҳар хил гап-сўзлар тарқалиб қолди. Бу гап-сўзларга қисқа жавоб шуки, мўмин-мусулмонлар ўзаро бир-бирларига соғлиқ-саломатлик тилаб, Жума куни билан табриклашлари мубоҳ (савоб ҳам, гуноҳ ҳам бўлмайдиган) амаллардандир.
Аллоҳ таоло Айюб алайҳиссаломни жуда қаттиқ синовга дучор этди. Ҳаёти давомида эришган обрўси, мол-дунёси ва бола-чақасидан бутунлай айрилгани етмасдан, унга аламли оғир дард ҳам берилди. Бу синов муддати жуда узоқ давом этди. Ниҳоят, Айюб алайҳиссаломнинг сабр-тоқатлари, Аллоҳдан ноумид бўлмасдан, унга ибодатда бардавом бўлишлари, имонларининг зангламасдан, заррача дарз кетмасдан, аксинча, аввалги неъматни шукрига шу азоб баробар эваз бўлармикан, деган фикрга бориб, азобдан завқ олишлари натижасида яна Аллоҳнинг марҳаматига эришдилар ва асл ҳолларига қайтдилар. Мазкур қиссада ҳам китобхон учун муҳим ибратлар бор:
Уқба ибн Омир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Садақа қабрнинг ҳароратини ўчиради. Мўмин киши Қиёмат куни ўз садақасининг соясида сояланади», дедилар. Аллоҳ таоло (садақа сабабли қабрнинг иссиғини кетказади. Бу ҳодисалар Қиёмат кунидан олдин бўлади.“
Жамоатни ҳақ ва тўғрилик деб, ажралиш - тафриқани эса хато ва азоб деб биламиз. Ерда ҳам, осмонда ҳам Аллоҳнинг дини ёлғиз Исломдир. Аллоҳ таоло марҳамат қилади:
Азиз биродарларим, биз татфиф (кам ўлчаб, кўп талаб қилиш) жиноятига қўл уряпмиз. Аллоҳ таоло Мутаффифун сурасида шундай дейди: "Вайл (вой) бўлсин, ўлчовдан уриб қолувчиларга. Улар одамлардан нарса ўлчаб олсалар, тўлиқ оларлар. Ва агар одамларга ўлчаб ёки тортиб берсалар, камайтирарлар".
Қуръон тиловат қилиб, савобини ўтганларга бағишлаш барча мусулмонлар, хусусан Марказий Осиё халқлари ўртасида кенг тарқалган. Ҳанафий мазҳаби уламолари бу амални мустаҳаб деб билганлар ва юртимизда мустақиллик йилларигача ҳеч ким бунга эътироз билдирмаган, уни бидъат деб атамаган. Чет эллик устозларидан таъсирланган баъзи кишилар бу масалада ихтилоф чиқардилар. Мазҳабсизлик тарафдори бўлганликлари сабабли Ҳанафий мазҳаби уламоларининг сўзларини эътиборга олмадилар. Лекин иш улар айтганлари каби эмас. Бу ҳақида қуйида батафсил сўз юритилади.