Замонавий дунёвий жамият — бу крипто-иерархиянинг (яширин руҳонийлик) тутуни остидаги ниқобдир. 
Яширин руҳонийлик илк бор Европада Контрреформация даврида (16-асрда) пайдо бўлган ва 1945 йилдан кейин тўлиқ шаклланган.  
Бу тузилманинг пайдо бўлиш сабаблари: очиқ руҳонийлик, қадимги анъанавий жамиятларда ва ўрта асрлар Европасига хос бўлган тузилма, кучли тизимли инқирозга дуч келган ва босқичма-босқич заифлашган. (Қадимий жамият иқтисодий фойдаланиш нуқтаи назаридан унчалик самарали бўлмаган).  
Замонавий жамиятда руҳоний корпорациянинг назорати «фрейдистик» модел орқали амалга оширилади, бу замонавий «дунёвий» жамиятнинг асоси сифатида қабул қилинган. Агар жамиятни умумий индивид сифатида тасаввур қилсак, фрейдистик нуқтаи назардан бу индивид уч қисмдан иборат: энг қуйида — «У» — онгсизлик, яъни нафслар ва бузғунчилик истакларини акс эттирадиган энергетик потенциал; унинг устида — «Мен» — кундалик онг, кундалик ҳаётда адекват фаолият кўрсатиш, мулоқот қилиш ва ишлаш имкониятини берадиган механизм; «Мен» онгсизликни назорат қила олмайди, шунинг учун у ёрдамчи бўлиб «Ўз-Мен» — индивиднинг қадриятлар базаси, ҳаётнинг «олтин стандарти» ёки «идеал неъматлар» устун қаватини талаб қилади.  
Фақатгина «Ўз-Мен» орқали онгсиз кучларни назорат қилиш мумкин.  
Жамиятда «Ўз-Мен» бу — замонавий руҳонийлардир, улар жавобгарликни зиммасига олмайди, буйруқ бермайди ёки қонунлар яратмайди, аммо ўз мавжудлиги орқали назоратнинг амалга ошишини таъминлайди. Бу назорат фақат куч воситалари билан чекланмайди.  
Қизиғи шундаки, жамиятда теологик-сиёсий таъсир паст бўлган сайин, руҳоний кастанинг жамиятни назорат қилиш даражаси ошади.  
Замонавий Ғарб жамиятида оддий фуқаро «инсоннинг олтин стандарти», яъни «неъматларнинг мутлақ эгаси» бўлган образга муҳтож бўлади, шу орқали инсон қадри ҳимоя қилинади.  
Атомизацияланган жамиятда, хаос билан ёндош бўлган ҳолда, руҳоний кастани ишончли барқарорлик кафолати сифатида кўришади.  
«Мен» даражаси либерал-иқтисодий жамиятнинг дунёвий институтларига мос келади. Кредит-капиталистик демократия механизмлари. «У» даражаси эса уюшган жиноятчилик билан ифодаланади, бу эса аслида ҳукумат синфи билан яширин ҳамкорликда бўлиб, ижроия ҳокимиятнинг куч органлари (масалан, ФБР) орқали амалга оширилади. Қизиғи, ФБРни ташкил этишнинг ўзи ҳам мафия ресурсларидан фойдаланиш зарурати туфайли юзага келган.  
Бундай «Фрейдистик» жамият таҳлили шундан далолат берадики, жамият психиатрия шифохонасини, яъни «интизомий санаторийни» эслатмоқда.  
Замонавий жамиятдаги муаммолар  

Замонавий жамиятда «терапевтик сиёсий тўғрилик»нинг доимий ўсиши кузатилади, бу эса тотал «психиатрия зулми»га айланиб бормоқда. Бу контекстда қизиқ нарса шундаки, З. Бжезинский ва бошқалар томонидан 1950-йилларда шакллантирилган тоталитар жамиятнинг белгилари бугунги либерал жамиятга ҳам мос келади. Бу белгилар қуйидагилардан иборат:  

- умумий ахборот манипуляцияси ва қаттиқ цензура;  
- меҳнат ва сиёсий фаолиятнинг қаттиқ назорат қилиниши;  
- мавжуд барча эркинликларнинг тўлиқ инкор қилиниши.  

«Глобал зулм» феномени  

Замонавий Ғарб зиёлисининг ўз жамиятидаги «глобал зулм» феноменини кўрмаслик сабаби шундаки, «ўз-мен» (супер-эго) сифатидаги руҳоний корпорация мавжудлиги қолганларнинг тўлиқ эрксизлигини яшириб туришга хизмат қилади.  
Замонавий руҳоний каста интеллектуал жиҳатдан замонавийлашган. Улар ўз диний конфессияларининг догматик тизимини четга суриб, «необуддистик» ижтимоий-психиатрлар корпорациясига айланган. Қизиғи, руҳоний кастанинг ролини Будда ҳайкали орқали тушунтириш мумкин: медитация ҳолатидаги Будда атрофидаги ҳаракатнинг ўқидан иборатдир.  
Рене Геноннинг таъкидлашича, бундай ҳаракатсизлик максимал фаоллик полюси сифатида қаралади.  

Келажакда руҳоний кастанинг роли  

21-асрда руҳоний кастанинг роли ошиши кутилмоқда. Футурологик прогнозларга кўра, Ғарб ва Шарқнинг «руҳоний оталари» сифатида Папа ва Далай-Ламанинг роли ортиб бораверади. Қизиғи шундаки, Жон Павел II ўз вақтида АҚШ президенти Рейган билан тенг ҳамкор сифатида чиқиш қилган ва 1980-йилларда АҚШнинг глобал контраҳужумларини қўллаб-қувватлаган.  
Далай-Лама эса Янги Жаҳон Тартибининг концептуал асосини шакллантиришда муҳим рол ўйнаган. Шунингдек, глобализмнинг энг юқори даражадаги амалдорларидан бири бўлган Аға Хон ҳақида ҳам гапириш зарур.  
Замонавий «дунёвий» жамиятда руҳонийлар кастаси мавжудлиги, унинг жамиятни назорат қилишдаги роли ва унга боғлиқ бўлган «руҳий тирания» ҳақидаги тушунчалар кўриб чиқилиши зарур. Бу механизмлар, замонавий жамиятнинг аслда қандай бўлишини янада чуқурроқ англаш учун асос яратади.  

Ҳайдар Жамол (12 февраль, 2001 йил)
Абу Муслим таржимаси