close

Sign In

close

Register

All fields are required(*).

Туркияда рекорд даражада инфляция қайд этиляпти

Апрел ойида Туркиянинг расмий инфляция даражаси деярли 70 фоизга кўтарилди, бу эса кўпинча инқироз учун иқтисодий сиёсати айбланаётган Президент Ражаб Тоййиб Эрдўғанни ташвишга солмоқда.

Пайшанба куни Миллий статистика агентлигининг маълум қилишича, истеъмол нархлари индекси апрел ойида ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 69,97 фоизга ўсган, март ойида эса 61,14 фоизга ўсган.
Эрдўғаннинг таъкидлашича, кўтарилган истеъмол нархларини пасайтириш учун фоиз ставкаларини кескин пасайтириш зарур. Бу фикр капиталистик дунёда қарор топган "ортодоксал" иқтисодий қарашларга зиддир.
Лиранинг қулаши энергия импорти нархини оширди ва хорижий инвесторлар энди бир вақтлар истиқболли ривожланаётган бозордан юз ўгиришмоқда.
Россиянинг Украинага бостириб кириши ва коронавирус пандемияси энергия нархининг кескин ошиши ва ишлаб чиқаришдаги қийинчиликларни янада кучайтирди.
Таҳлилчиларнинг айтишича, Туркиядаги йиллик инфляция даражаси Эрдўғаннинг 2002-йилда ҳукмрон партияси ҳокимиятга келганидан бери энг юқори кўрсаткич бўлиши унинг "ноанъанавий" иқтисодий тафаккури билан боғлиқ.
Эрдўған номинал мустақил марказий банкни фоиз ставкаларини пасайтириш учун босим ўтказди.
Апрел ойида банк юқори инфляцияга қарамай босимга берилиб, тўртинчи ой кетма-кет ўз фоиз ставкасини ўзгартирмади.
Апрелда нархларнинг энг катта ўсиши транспорт тармоғида бўлиб, 105,9 фоизни ташкил этди, озиқ-овқат ва алкоголсиз ичимликлар нархлари эса 89,1 фоизга ўсди.
Молия вазири Нуреддин Небати душанба куни мавжуд инфляция тенденцияси тез ўтаётганини ва "узоқ муддатда тарқалиб кетмаслиги ва доимий бўлишини" айтди.
"Фуқароларимизнинг бойлиги ва харид қобилиятини ўтмишдагига нисбатан оширамиз", деди у.
Туркия баъзи товарларга солиқларни қисқартирди ва заиф уй хўжаликлари учун баъзи электр тўловлари учун субсидиялар таклиф қилди, аммо бу ҳам инфляцияни тўхтата олмади.
Турк валютаси ўтган йили долларга нисбатан 44 фоиз, январь ойи бошидан буён эса, 11 фоиздан кўпроқ қийматини йўқотди.
Бунга жавобан Эрдўған ҳукумати валюта йўқотишларини камайтириш мақсадида лирани сотиб олиш учун давлат банкларидан фойдаланган.
Марказий банк лиранинг тушишини тўхтатиш учун ноқонуний йўллар орқали доллар сотаётгани ҳақида ҳам тахминлар бор.
"Марказий банк давлат банклари орқали ҳафтасига 2,5-3 миллиард доллар сотмоқда", деди Ziraat Туркия давлат банкининг собиқ менежери.
Туркия матбуоти хабарига кўра, у банк доираларидан олган махфий маълумотлар билан бўлишди.
Келгуси йилги муҳим президентлик сайловлари олдида турган Эрдўған молиявий ёрдам олиш учун бой Кўрфаз давлатлари билан бузилган иттифоқларни тиклаш сиёсатини ҳам ўзгартирди.
У ўтган ҳафта Саудия Арабистонига 2018 йилда қиролликнинг Истанбулдаги консуллигида ар-Риёдлик журналист Жамол Хошукджи ўлдирилганидан кейин узилган алоқаларни тиклаш учун ташриф буюрган эди.
Эрдўған унинг ҳукумати Саудия Арабистони билан "катта иқтисодий салоҳиятни қайта фаоллаштириш" бўйича келишувга эришганини айтди.
Бироқ таҳлилчилар бу чоралар Эрдўғаннинг 2023 йилги сайловларда ғалаба қозонишига ёрдам бермаслигидан хавотирда. Бироқ, бу ерда Эрдўғаннинг хатолари мухолифатнинг чалғитишига қоқилиши мумкин бўлган вазият саналади.

Мақола жойлаштирилган бўлим: Иқтисод
Абу Муслим

ИсламОнлайн.Уз сайтининг
Бош муҳаррири

Сайт: www.islamonline.uz
Switch mode views:
  • Font size:
  • Decrease
  • Reset
  • Increase