Эзгуликка эришишга ҳарис бўлган мусулмон Аллоҳ таоло муайян руҳий хусусиятлар билан у ўзгалардан фазилатли қилиб қўйган вақтларни тоат-ибодат ва дуо-истиғфор учун ғанимат билмоғи даркор.

Табиб ва муаррих Ибн Аби Усайбиъанинг «Уюнул анба фи тобақотил атибба» номли асарида тафсир, усулул фиқҳ ва калом илмлари олими имом Фахриддин Розийнинг таржимаи ҳоли баён қилинган.

Кўп одамлар ғафлатда қоладиган, қадрини билмайдиган, шукрини қилмайдиган нарса бор, у бўш вақт неъматидир.

Қуръон ва суннат вақтга турли тараф ва бир неча суратларда эътибор қаратади.

Вақтнинг ўзига хос хусусиятлари бордирки, бизлар уни тўла идрок этишимиз, у билан муносабат ўрнатмоғимиз даркор. Улардан:

Мўмин банда қалб, тил, аъзоларнинг амалидан иборат вақт талаб этадиган нарсани англамоғи ва мақсадга мувофиқ бўлиши ҳамда Аллоҳ ҳузурида қабул бўлиши учун ўз вақтида ўша амалларни бажармоғи даркор.

Мўмин банда вақтни вожиботлар ва турли амалларга у хоҳ дунёвий, хоҳ диний бўлсин тақсимламоғи зарурки, ҳатто бири биридан ўтмасин, муҳими қолиб муҳим эмаси бажарилмасин. Тез бўлиши керак бўлган нарса тез бўлсин, вақти чекланганлари ўз вақтида бажарилсин.

Ҳасан роҳматуллоҳи алайҳ «Вақт ҳаётдир» мақоласида қуйидагиларни ёзган: «Айтиладики, вақт олтиндир! Бу борлиқни моддий қийматлар билан қиёс қиладиганлар учун туғри, аммо бундан ҳам узоқни курадиганлар учун вақт ҳаёт демакдир».

Бу юқоридаги айтганларимиз салафи солихларнинг вақтга харисликлари, унинг қийматини, нақадар буюклигини ўлчай билишлари ҳақида булса, энди қалбни қонатадиган, жигарни парчалайдиган нарсалардан бири, минг афсус, бугунги кундаги мусулмонларнинг вактни зое қилишлари, уни исроф қилишларидир.

Бугунги кунда вақт мезонининг нисбийлиги мутлақо илмий исботланган ҳақиқатдир. Йигирманчи асрнинг бошларида яшаган Альберт Эйнштейн бу ҳақиқатни илк бор исботлаб, шу кашфиёти учун бутун оламга машҳур бўлди. Эйнштейннинг кашфиётига қадар инсоният вақтнинг нисбий эканлигини, унинг ўзгарувчанлигини ва табиий шароитларга боғлиқлигини ҳали англамаган эди.