Тахлил (530)
Збигнев БЖЕЗИНСКИЙ — 1928 йилда туғилган, америкалик жамиятшунос, давлат арбоби, 1977 — 81 йилларда АҚШ президент Ж. Картернинг миллий масала бўйича ёрдамчиси бўлиб ишпаган. Капитализмнинг илмий ва техникавий тараққиёти соҳасида йирик назариётчи. Ушбу мақола 3. Бжезинскийнинг «Улкан ўпирилиш, Йигирманчи асрда коммунизмнинг пайдо бўлиши ва инқирози» (1987) китобидан олинди.
Ўтган асрнинг 60- ва 70-йилларида ирқий ва синфий белгилар орасида чамбарчас боғлиқлик бўлган. Муҳожирлар ирқи бўйича «ўзгача» ва синфи бўйича «паст» бўлган, уларнинг талаблари эса биринчи навбатда уларга ижтимоий ҳуқуқлар тақдим этишдан иборат бўлган.
Муқаддас жума кунини ҳеч қачон ёмон хабар билан бошлашни истамайди, киши. Лекин, дунёнинг айрим қисмларида биродарларимиз ва опа-сингилларимиз ўтакетган зўравонлик исламофобия жафокашлари бўлиб турган бир пайтда нима ҳам қилардик?
Душманлик, нафрат ҳаддан ошган ва ҳар қандай мустабид даврларда ҳам, ҳар бир чин қалбдан иймон келтирганлар қалбида тинчлик ва ҳотиржамлик яшайди. Нега шундай? Улар одамлар тамонидан бўлмаса ҳам, бироқ барибир бир кун албатта Яратувчи тарафидан адолат тантана қилинишига ишончлари комилдир. Мусулмонларнинг иймонига кўра, бу дунёда ва баъзи ҳолларда нариги, абадий дунёда ҳақиқат албатта қарор топади. Нима бўлганида ҳам ҳамма нарса бари-бир ҳисоб китоб қилинади ва ҳар бир нарса бўйича тўлиқ адолат ўрнатилади.
БМТ инсон ҳуқуқлари бўйича Олий комиссари Мишел Бачелет Ҳиндистонни унинг «келишмовчиликлар сиёсати» иқтисодий ўсишга путур етказиши мумкинлигидан огоҳлантирди, чунки чекловчи сиёсий кун тартиби усиз ҳам тенг бўлмаган жамиятда заиф кишиларни таҳқирлайди.
Мудофаа ва миллий хавфсизлик масалалари бўйича эксперт агар Ҳиндистон ва Покистон ўртасидаги низо фаол босқичга кирса, нималар рўй бериши мумкинлигини таҳлил қилади. Ҳиндистон армияси Покистонга жавобан атом қуролини қўллаши мумкин бўлишидан олдин ҳужум бошлашни режалаштирмоқа. Бундай ҳужум – ва оддий уруш ҳолатида Покистоннинг эҳтимолий мағлубияти – тактик атом қуроли қўлланиш эҳтимолини оширади.
Рамзлар тили ҳаётимизда улкан, баъзан эса ҳал қилувчи ўрин тутади. Зеро, бу маънавий ҳаётимизга тааллуқли масаладир. Ҳар қандай иймон-эътиқодли кишининг дийний ҳаёти (айниқса атрофдагиларнинг назарида) батамом рамзлардан иборат бўлади. Бу табиий ҳол – иймоннинг асоси, яъни инсон билан Аллоҳ ўртасидаги ўзаро муносабат – инсоннинг фақат ўзигагина маълумлигича қолади. Шунинг учун ҳам, биз инсоннинг қайси динга мансублигини унинг кўксидаги хочга, қўлидаги тасбеҳга ёки кенг соябонли шляпа остидаги пейсларига қараб аниқлаймиз.
Бутун дунё «ўнг»лари ва консерваторлари «кумир»и, АҚШ президенти Дональд Трамп яна бир кутилмаган «ўнгга бурилиш» содир этди. NBC қуйидагиларни хабар қилади: «Трамп маъмурияти гей бўлиш ҳамон ноқонуний ҳисобланадиган ўнлаб мамлакатларда гомосексуализмни жиноят деб ҳисоблашга якун ясашга қаратиган глобал кампанияни бошлади, деб хабар беради NBC News га интервьюда жумладан, Эронни бу мамлакатда инсон ҳуқуқари ҳолати учун қоралаш истагида бўлган АҚШ расмий шахслари.
Аёлларнинг яланғоч баданини кўп томоша қилиш одатда саратон касаллиги билан тугайди (эркакларда). Бугунги куннинг энг қудратли оммавий қирғин қуроли нима, биласизми? Стриптизчи қизлар! Маълум бўлишича, аёлларнинг яланғоч баданини кўп томоша қилиш эркакларда простата бези саратон касаллигини келтириб чиқарар экан.
Милоднинг йигирма биринчи асрига келиб, юз йиллар мобайнида бир-бири билан жон талвасасида олишган, ана шу муҳорабада қанчалаб қон тўккан икки аждаҳо – расимол дунёси (капитализм) ва коммунизм ўртасидаги ихтилоф барҳам топди. Бири иккинчисини қулатиб, ерга тиқди. Аммо бу билан ҳам капитализм дунёда яккаҳокимликни қўлга кирита олмади.
Фатво беришда тойиладиган жойлардан бири: бир неча асрлар муқаддам фиқҳ ёки фатво китобларида ёзилганларга қотиб қолиб замон ва макон шароитларини, урф ҳамда вазиятни эътиборга олмаган ҳолда ҳар бир савол эгасига ўшалар билан фатво беришдир. Ваҳоланки буларнинг барчаси ўзгариб тараққий топиб борадиган нарсалардир. Улар абадул абад ўзгармасдан қотиб қолмайди.
Европа ва Швейцария карахт аҳволга тушди. Мамлакатни "Ислом юриши"дан ҳимояловчиларнинг энг содиқларидан бири, минораларга ва бошқа "босқин" тимсолларига қарши ашаддий курашчи ҳисобланган Даниель Стрейч бироз вақт муқаддам Аллоҳ динига эргашганлигини расман очиқ эълон қилди. Худди шундай карахтликка Арабистон ҳам дучор бўлган: Ўшанда мушрик жангчиларнинг энг ашаддийларидан бири, мусулмонларнинг энг муросасиз душманларидан бири Икрима иймонга келган эди.
Бундан 30 йил муқаддам, 1989 йил 15 февраль куни совет қўшинларини Афғонистондан олиб чиқиш якунланганди. Қабиладошлик структураси ва тоғлар: бу мамлакат доимо босқинчилар учун мураккаб жой бўлиб келган. XIX асрда биринчи инглиз-афғон уруши Британия империясининг мағлубияти билан якун топди, ХХ асрда СССР ортга чекинди. Афтидан, АҚШ ҳам XXI асрда 17 йиллик «террорга қарши уруш»дан сўнг бу мамлакатни забт этишнинг имкони йўқ эканлигини тушуниб етган кўринади.