Эронда 22 ёшли Маҳса Амини ўлимидан сўнг бошланган ва икки ойдан ортиқ давом этган норозилик намойишларида 378 киши, жумладан 47 бола ҳалок бўлди. Бу ҳақида 19 ноябрь, шанба куни маълум қилди Iran Human Rights (IHR). Норвегияда жойлашган Hengaw инсон ҳуқуқлари ташкилотига кўра, хавфсизлик кучлари охирги уч кун ичида Курдистон вилоятида камида тўрт кишини отиб ўлдирган. Теҳрон яна Ғарб давлатларини, жумладан Германияни "Эрондаги вазиятга таъсир ўтказаётганликда" айблади.
Эрон ҳукумати намойишчиларнинг ўлдирилишини "Исломий давлат" (ИД) террорчилик ташкилоти жангарилари билан боғлайди ва бу ёндашувдан "ўқ-дорилардан кўпроқ фойдаланиш учун баҳона сифатида" фойдаланмоқчи, деди Эрон Iran Human Rights ташкилоти раиси Маҳмуд Амири-Муғаддам AFP ахборот агентлигига.
Инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш гуруҳи Hengaw, шунингдек, AFP га хавфсизлик кучлари "сўнгги беш кун ичида намойишчиларга қарши ҳужумларда ҳалокатли қуроллардан фойдаланишни сезиларли даражада оширганини" айтди.
Фаоллар Эрон хавфсизлик кучларини ўлдирилган намойишчиларнинг дафн этилиши Эрон раҳбариятига қарши янги норозиликларни келтириб чиқармаслиги учун уларни яширин дафн этишда айбламоқда.
Эронда юзлаб намойишчилар суд жараёнини кутмоқда
Эронда ҳукуматга қарши намойишлар сентябрь ойи ўрталарида ҳижобни нотўғри кийгани учун Теҳрон полицияси ўринбосари томонидан ҳибсга олинган ва бир неча кундан кейин вафот этган 22 ёшли курд аёл Маҳса Амини ўлимидан сўнг бошланган. Полициянинг таъкидлашича, аёл бекатда касал бўлиб қолган, у ердан касалхонага олиб кетилган ва тез орада вафот этган. Яқинларининг сўзларига кўра, ўлимга ҳибсга олиш вақтидаги калтаклар сабаб бўлган.
Мамлакатнинг юзга яқин шаҳрида бўлиб ўтаётган тинимсиз митинглар муносабати билан октябрь ойи охиригача биргина Теҳроннинг ўзида 315 кишига нисбатан жиноий иш қўзғатилди – улар "мамлакат хавфсизлигига путур етказиш мақсадида йиғилиш ва фитна уюштириш", " ҳукуматга қарши тарғибот"да ва "жамоат тартибини бузиш"да айбланмоқда. Бундан ташқари, ҳуқуқ фаоллари Эронда намойишчиларнинг ўғирлаб кетилгани, шунингдек, уларнинг яқинларига босим ўтказилаётгани ҳақида хабар беришган.
Айрим "исёнчилар", жумладан, мамлакат хавфсизлигига путур етказиш ва исломий тузумга қарши чиқиш мақсадида ноқонуний қурол олиб юриш, ҳуқуқ-тартибот идоралари ходимларига жароҳат етказиш, жамоат ва давлат мулкини йўқ қилиш ва ўт қўйишда айбланмоқда.