Абу Муслим
«Кийимда ювишдан бошқаси жоиз бўлмайди. Гарчи нажосат қуриган бўлса ҳам. Чунки кийим (матосининг ораси) очиқ (юпқа) бўлгани сабабли нажосатнинг жуда кўп қисми унга сингади. Шу туфайли нажосатнинг қисмлари фақат ювиш билангина кетказилади».
Қазо ва қадар яратиш маъносидадир. Яхшини ҳам, ёмонни ҳам Аллоҳ таоло яратади. Яхшининг яхшилиги, ёмоннинг ёмонлиги, аччиқнинг аччиқлиги, шириннинг ширинлиги Аллоҳдан (унинг халқ этиши билан) бўлади. Нарсаларни қачон, қаерда, гўзал, хунук, фойдали ё зарарли, савоб ё гуноҳ бўлишини Аллоҳтаоло тақдир қилади, белгилайди. Қазо ва қадарга имон келтириш, рози бўлиш фарздир. Пайғамбаримиз (с.а.в.) Жаброил алайҳиссаломнинг имон ҳақидаги саволларига ана шу (Имом Аъзам китобларининг аввалида келтирганлари) қадар жавоб бергандилар.
Аллоҳ таоло бу умматга захира қилиб қўядиган шарафлардан яна бири - рўза тутганларга хосланган улуғ фазилат ва яхшиликлардир. Аллоҳ таоло бу умматнинг рўзадорларини алоҳида мукофотлар билан сийлайди.
Ҳозирги кунда баъзи тоифалар томонидан Дорул ислом ва Дорул ҳарб тушунчаларини нотўғри талқин қилиниши натижасида Аҳли суннат уламолари сўзларига зид бир қанча фатволар тарқалиб, мусулмонлар ўртасига ихтилоф солмоқда. Хусусан, мусулмонлар яшайдиган диёрларни "Дорул куфр” ҳисоблаб, бу юртлардан ҳижрат қилиш фарз деб, асоссиз фатво бермоқдалар.
Сўнгги йилларда мамлакатимизда миллий ўзлигимизни тиклаш, инсон қадрини улуғлаш, фуқароларимизнинг ҳуқуқ ва манфаатларини таъминлаш борасида ғоят муҳим ислоҳотлар амалга оширилмоқда. Хусусан, муқаддас динимизнинг инсонпарварлик руҳи билан йўғрилган эзгу анъаналарини муносиб давом эттиришга улкан эътибор қаратилмоқда. Ватанимизнинг қадимий тарихини чуқур ўрганиш, буюк аллома ва азиз авлиёларимизнинг ибратли ҳаёт йўли, ноёб илмий меросини тадқиқ этиш ёш авлодни ватанпарварлик руҳида тарбиялаш ишлари билан уйғун ҳолда олиб борилмоқда.
Ҳозирги кунда салафийлар томонидан бидъатга чиқарилаётган амаллардан бири таҳоратда бўйинга масҳ тортишдир. Уларнинг даъволарича бўйинга масҳ тортиш оят ва ҳадисларда келмаган экан, шунинг учун бидъат бўлар экан. Шунча йиллардан бери мазҳабга эргашиб юрганлар далилсиз амал қилмоқда экан. Қуйида бу мавзудаги ҳанафийларнинг жавоблари ва далилларини келтириб ўтамиз.
Тасаввуф тарихида сўфийлар ҳаёти ва фаолиятида ажаб-товур воқеалар, фавқулодда ҳодисалар, ногаҳоний таъсир натижасида янги ҳаёт тарзини бошлаш ҳолатлари кўп учрайди. Машҳур Шайх Фузайл ибн Иёзнинг ҳаёт йўли ҳам ана шундай кечган.
Фузайл тахминан 110/728 йилда Марв шаҳрида туғилган. Унинг болалик ва йигитлик онлари Сарахс, Обевард шаҳрида ўтган. Фузайлнинг йигитлик палласида инсонпарвар, адолатпарвар, халққа зулм ўтказадиган ҳукмрону зодагонларга нафрат кўзи билан қарагани учун йўлтўсарлар гуруҳига қўшилиб кетгани, сўнг тавба қилиб, ирфон йўлига ўтиши ҳақида кўплаб ривояту ҳикоятлар тарқалган.
Савбон ибн Иброҳим ибн Абулфайз Зуннун Мисрий IX-X асрларда яшаган улуғ машойих, ўз даврининг қутби, маърифат султони, тариқат акобири, илоҳий сирлар маъданидир.
Агар бир киши тақдирни Аллоҳдан деб билиб: “Савобларимизни ҳам ўзимиз қилмаган бўлар эканмизда”, дейиши мумкин. Шубҳасиз, бизга ёзиладиган савоб қилган амалларимиздан ҳосил бўлади. “Бу ўз истак ва иродамиз билан, ўз танловимиз билан бўлди”, деса, унга жавоб шу бўладики: “Сен шубҳасиз, Ҳақ таолонинг қудрат йўлисан. Сен ўзинг ҳечсан. Аллоҳ буюради:
Ражаб Тоййиб Эрдўған Туркияда аёлларнинг имкониятларини кенгайтиришга бағишланган дастурда нутқ сўзлади.
Аллоҳ таоло Қуръони Каримда бундай марҳамат қилади: “Кимки ўз нафсининг зиқналигидан сақланса, ана ўшалар нажот топгувчилар” (Ҳашр сураси, 9-оят).
Абу Бакр Дулаф ибн Жаъфар Шиблий Шарқнинг буюк авлиёларидандир. Унинг ота-боболари асли ўратепалик бўлиб, кейинчалик Бағдодга кўчиб боришган.