Конго Демократик Республикасидан тарқалган Mpox (маймун чечаги)нинг янги штаммини ўрганаётган олимларнинг таъкидлашича, вирус кутилганидан тезроқ ўзгариб бормоқда. Бу ҳақда мухбиримиз хабар бермоқда.
Муаммо шундаки, кутилмаган тез мутациядан ташқари, вирус кўпинча мутахассислар уни тегишли кузатиш учун маблағ ва жиҳозларга эга бўлмаган ҳудудларда тарқалмоқда.
“Бу шуни англатадики, вируснинг ўзи, унинг хавфи ва юқиш усуллари ҳақида ҳали кўп нарса маълум эмас, бу унга қарши курашни қийинлаштиради”, - деди Reuters агентлигига Африка, Европа ва АҚШ олимлари.
ЖССТ соғлиқни сақлаш соҳасида янги фавқулодда ҳолат эълон қилганидан сўнг, Clade Ib деб номланувчи вируснинг янги штамми дунё эътиборини тортди.
Янги штамм-бу Конгода ўнлаб йиллар давомида эндемик бўлган юқтирилган ҳайвонлар билан алоқа қилиш орқали тарқаладиган mpox шакли бўлган Clade I штаммининг мутацияга учраган версияси. Mpox одатда гриппга ўхшаш аломатлар ва йирингли яраларни келтириб чиқаради, баъзида ўлимга олиб келади.
ЖССТ маълумотларига кўра, бу йил Конгода 18 мингдан ортиқ mpox ҳолатлари ва 615 киши вафот этган. Сўнгги бир ой ичида Африканинг тўртта давлатида 222 та тасдиқланган mpox ҳолатлари, шунингдек, Швеция ва Таиландда Африка бўйлаб саёҳат қилган одамларда битта ҳолат қайд этилган.
"Мен Африкада кўр – кўрона ишлаётганимиздан хавотирдаман", - деди ЖССТнинг mpox бўйича фавқулодда қўмитасини бошқарадиган Нигериядаги Нигер-Дельта университети касалхонасининг юқумли касалликлар бўйича мутахассиси доктор Дими Огойна. У биринчи бўлиб 2017 йилда mpoxнинг жинсий йўл билан юқиши мумкинлиги ҳақида хабар берган ва ҳозирда бу вирус тарқалишининг тан олинган усули ҳисобланади.
"Биз эпидемиямизни яхши тушунмаймиз ва агар яхши тушунмасак, юқиш динамикаси, касалликнинг оғирлиги, касаллик учун хавф омиллари нуқтаи назаридан муаммони ҳал қилишда қийналамиз", деди Огойна. Ва у "вирус мутацияга учраганлиги ва янги штаммларни ишлаб чиқараётганидан хавотирда" эканлигини таъкидлаган.
Шунингдек, доктор Нигериядаги Cladeе IIb штаммининг одамлар орасида барқарор тарқалиши учун етарли даражада ривожланишига беш йил вақт кетганини ва 2022 йилда глобал эпидемияга сабаб бўлганини айтди. Cladeе Ib штамми бир йилдан камроқ вақт ичида худди шундай оқибатларга келтирган.
Вирус мутацияси тезлашмоқда. Агар илгари вирус одамларга фақат касал ҳайвонлар билан алоқа қилиш орқали юққан бўлса, унда янги штаммлар яқин муносабат ва жинсий алоқа орқали юқади.
Африка мамлакатларида вирусни ўрганаётган олимлар М23 исёнчилар гуруҳи ва КонгоД Республикаси ҳукумати ўртасидаги жанглар туфайли 750 мингга яқин одам кўчирилганлиги сабабли диагностик тестлар учун кимёвий моддалар йўқлиги ва ишдаги қийинчиликларни қайд этишган.
Эслатиб ўтамизки, жорий ҳафтада маймун чечагини аниқлаш учун тест тизимлари Ўзбекистонга етказилади. Бу ҳақда batafsil.uz хабар берди.