Ислом (875)
«Бугунги кунда сизга динингизни мукаммал қилиб бердим. Сизга неъматимни батамом қилдим. Ва сиз учун Исломни дин деб рози бўлдим». (Моида сураси)
Подкатегории
Ҳақиқат шундан иборатки, Исломнинг Аллоҳ таоло борлигига иймон келтириш асосига қурилиши, бунинг фитрий бир эҳтиёж бўлгани учун эмас. Инсонлар ғофил бўлиб қолмасликлари учун исломий борлиқнинг руҳи бўлган тавҳидни билишлари керак. Тавҳид Яратувчи ва ҳукмдор бўлган, барча ишларни бошқарадиган оламлар Роббисини инкор этишини эмас, Унга қарши исённи эмас, балки Унга шукр қилиб, итоат этишни билдиради.
Азоннинг суннатларидан яна бири - азондаги такбир калималарини жазм билан, яъни, ҳар «Оллоҳу акбар» калимасидан сўнг тўхтаб (акбар сўзидаги охирги -р ҳарфини сукун билан) айтиш. Чунки Пайғамбар алайҳис-салом айтган: «Азон жазмдир».
Азонни талҳинсиз, яъни, оҳангга солмасдан айтиш ҳам суннатдир. Ибн Умар розияллоҳу анҳумадан ривоят қилинган ушбу сўзлар бунга далилдир. Бир киши Ибн Умар розияллоҳу анҳуманинг олдига келиб айтди:
Баъзан мўмин одам васвасаларга учраб қолади, қандайдир ички овоз унга нималарнидир шивирлаб туради: «Нимага ҳамма бир хил эмас? Нима учун бировлар бадавлату бошқалар камбағал? Аллоҳнинг ҳикмати қаерда қолди? Адолати қани?»...
Баъзи суфийлар доирасида тирик ёки ўлик аҳли солиҳлардан мадад сўраш одати бўлган. Улар бошларига бало келса, авлиё ва солиҳлардан балогардон бўлишни сўраганлар. Бошларига тушган мушкулларни кушойиш қилишни сўраганлар. Шунингдек, бирор фойдали иш бўлишини ҳам сўраганлар. Бу ҳол айниқса, одамлар бошига оммавий кулфат тушган пайтларда ёрқин намоён бўлади. Ўша пайтларда зикрлар уюштирилиб, «Ё мадад! Ё мадад!» кўпайиб қолади. Ҳар қавм ўзи эътиқод қиладиган валий ёки солиҳ кишининг номини айтиб мадад сўрайди.
Бир киши “муҳсан”, яъни, зинокорликдан пок, озод, ақлли, балоғатга етган эркак ёки аёлни очиқ-ойдин зино лафзи билан ҳақоратласа (“зинокорсан”, “зинодан туғилгансан” дейиши каби) ёки “сен ўз отангдан эмассан” деса, шунингдек, “Сен фалончининг ўғли эмассан” деса-ю, ўша фалончи бунинг отаси бўлса (ҳақорат қилинган шахснинг онаси муҳсана бўлган ҳолатда) ҳақорат қилувчи одамга маст қилувчи ичимлик ичувчига урилгандек 80 дарра урилади.
Илм бирор нарсани ҳужжат ва аниқ далил билан боғламагунча, уни ҳақиқат деб тан омайди. Қуръон ҳам мусулмонларга далилсиз нарсани қабул қилмасликни буюради:
Аллоҳ таоло, фаришталар ва ер юзидаги барча мавжудотлар Набий соллаллоҳу алайҳи васалламга салавот айтадилар. Қуйидаги оятда Аллоҳ таоло биз уммати Муҳаммадийларга амр қилиб, Пайғамбаримизга салавот айтишни буюрмоқда:
Исломга чақирувчи инсонлар ўз ораларига ҳудбин, такаббурли, бировларни молига тамаъ қилувчилар кириб қолишидан ҳазир бўлишлари керак. Улар мўминлар жамоатларига соғлом жисмга микроблар билдирмай кириб олгани каби кириб оладилар ва бошқаларга оғирликларини солиб иш кўрадилар. Гаплари кўп, амаллари кам. Шиддат пайтида камайиб кетадилар, то қийинчиликлар кўрингунича тамаъ қилиш пайтида кўпайиб кетурлар. Аллоҳ эса нопокни покдан ажратур.
ТОАТ ОШКОР ЭТИШ ВА БЕРКИТИШ ОРАСИДА
4/32 Ҳасад тақиқланган, бунинг ўрнига Аллоҳнинг фазл-марҳаматини кўпроқ сўраш керак.
Қатъий далиллар билан собит бўлган кичик ва катта гуноҳларни ҳалол дейиш куфрдир. Гуноҳни енгил ҳисоблаш, уни мубоҳ деб билиш ҳам куфрдир.
Бизнинг наздимизда раҳбарлик мерос билан эмас, балки адолатли ва солиҳ инсонлар танлови билан собит бўлади. Абу Бакр (розияллоҳу анҳу)нинг раҳбарлигини тўғри деган барча уламолар шу фикрга келган.
Баъзи фақиҳлар айтади: “Бидъат куфр, бидъатчи кофирдир. Чунки бидъат ҳаром. Ким бунга эътиқод қилса, ҳақиқатда уни ҳалол санаган бўлади ва кофир бўлади”. Баъзи фақиҳлар айтади: “Бидъатчи кофир эмас. Бунинг далили Абу Ҳанифадан (розияллоҳу анҳу) нақл қилинган ривоят, яъни Абу Ҳанифа (раҳимаҳуллоҳ) айтди: “Ҳавои нафс аҳлларининг гувоҳлиги қабул қилинади”.