Бу жанг бўлишига сабаб, Қурайш катталиридан Бадр ғазотида ўлмай қолганлари мусулмонлардан ўч олишга ва кучли лашкар тайёрлаш учун Абу Суфённинг карвонидан молиявий ёрдам сўрашга келишдилар. Қурайшнинг барчаси ва атрофдаги қабилалар ҳам бу фикрга қўшилишди. Эркаклар мусулмонлар қаршисига борганда қўрқоқлик қилиб қочиб кетишдан уялишлари учун бир қанча аёлларни ҳам олдилар. Маккадан қарийб уч минг жангчи бўлиб чиқдилар.

Чинакам мусулмоннинг хулқларидан яна бири, у айбларни яширувчи бўлади. Жамиятда бузуқлик тарқашини истамайди. Бунда у Қуръони Карим ва Суннати Мутаҳҳарага амал қиладики, буларда ана ўша одамларнинг обрўларини бир пул қилиш, уларнинг камчиликларини гапиришдан лаззат оладиган бузғунчиларга дунё ва Охиратда қаттиқ азоб ваъда қилинган:
“Албатта, иймон келтирган кишилар ўртаси-да бузуқликлар ёйилишини истайдиган кимсалар учун дунёда ҳам, Охиратда ҳам аламли азоб бордир. Аллоҳ билур, сизлар билмассиз” (Нур сураси, 19-оят).

Мўмин банда ўтмиш ҳақида тўхтаб фикр қилмоғи, ундан фойда олиб, уни ҳисоб-китоб қилмоғи ҳамда келажак учун тайёргарлик кўрмоғи лозимдир. У ҳозири, яшаётган соати зое кетмай туриб, уни ғанимат билмоқ учун унга эътибор қаратмоғи даркор.

Чунки чет тили бугунги кунда мусулмон маданиятига керак бўлган фанлардандир, яъни илмдандир. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам ўн беш аср муқаддам мусулмонлар турли уммат ва жинслар билан алоқа қилишга ва умматларни ҳаққа даъват килишга қодир бўлишлари учун чет тилини ўрганишга чақирганлар. Зайд ибн Собит розияллоҳу анҳу ривоят қилган ҳадис сўзимиз тасдиғидир.

Меҳмон истиқболидан шодланади, уни икром қилишга шошилади, бу борада у нафсидаги Аллоҳга ва Охират Кунига иймон келтиришдан отилиб чиққан Исломнинг асл ахлоқига қулоқ тутади: “Ким Аллоҳга ва Охират кунига иймон келтирса, меҳмонини ҳурмат қилсин”.

Шубҳа йўқ, инсон ҳаётни севади, умри узун бўлишини, иложи бўлса бу дунёда абадий қолишни истайди. Иблис алайҳиллаъна башар отаси Одам алайҳис-саломга унинг мевасини ейишдан қайтарилган дарахтни ейишни таклиф қилди.

Унинг сабаби, Ибн Саъд ва бошқаларнинг ривоятига кўра, мусулмонларга савдогарлар орқали румликлар катта қўшин тўплагани ва ударга румнинг қўл остида бўлган Луҳам ва Жузом қабилаларидан иборат насроний арабларнинг ҳам қўшилганлиги хабари етиб келди. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам эса уларга қарши чиқишга амр қилдилар. Табароний ривоят қилишича, Рум лашкарининг адади қирқ мингта бўлган. Бу ғазот ҳижрий тўққизинчи йилида бўлиб, ёз фасли эди. Ҳарорат жуда баланд эди. Мадина мевалари ғарқ пишган палла эди.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам одатда ғазотга чиқишдан олдин бошқа томонга чиқмоқчи эканликларини эълон қилар, амалда эса кўзлаган томонга юрар эдилар. Бу гал одатларига хилоф равишда одамлар яхшироқ тайёргарлик кўришлари учун айни чиқиладиган тарафни эълон қилдилар.

Ҳаётимизнинг қай тарафига қараманг - у моддий тараф бўладими, маънавийми, фикрий тараф бўладими, ижтимоийми ёки иқтисодий тарафми, сиёсийми - бирламчи вазифалар мезонига халал етганини кўрасиз.

Офатлардан яна бири замонни сўкмоқ, замоннинг зулми, кунлар ёмонлигидан шикоят қилишни кўпайтирмоқдир. Ундайлар замонни ўзига кўз тутиб турувчи душман, халқига зулм қилувчи, гуноҳга ундовчи, бегуноҳга жазо берадиган золим ҳокимга ўхшатадилар.

Охиратида зафарга эришишга ҳарис бўлган тақводор мусулмон белгиланган суннат намозларни ҳам ўқийди. Куну тун кучи етганича нафл намозларни адо қилади. Зеро, нафл намозларни кўп ўқимоқ, инсонни Парвардигорига яқинлаштиради. Уни Аллоҳнинг муҳаббати, Унинг ризоси мақомига етказадики, у олий мақомдир. Агар инсон у мақомга етса, Аллоҳ уни севади, азаз қилади, қўллаб-қувватлайди. Унинг эшитадиган қулоғи, кўрадиган кўзи, ушлайдиган қўлига айланади. Бунга қуйидаги ҳадиси қудсий далилдир: “Бандам Менга нафл ибодатлар билан яқинлашар экан, Мен уни севаман. Уни севсам, унинг эшитадиган қулоғи, кўрадиган кўзи, ушлайдиган қўли, юрадиган оёғига айланаман. Сўраса - бераман, паноҳ тиласа - паноҳимга оламан” (Бухорий ривояти).

Исломий фарзлар, Исломий одоблар мана шу катта маънони - вақтнинг қиймати, унинг ҳар бир босқичи, ҳар бир жузъига эътибор беришни исботлайди, инсоннинг онгини уйғотади, коинот ҳаракати, фалакнинг айланиши, қуёш, юлдузлар сайри, кеча ва кундузнинг ўзгариши билан бирга вақтнинг ҳам аҳамиятли эканини айтиб огоҳлантиради.

Эзгуликка эришишга ҳарис бўлган мусулмон Аллоҳ таоло муайян руҳий хусусиятлар билан у ўзгалардан фазилатли қилиб қўйган вақтларни тоат-ибодат ва дуо-истиғфор учун ғанимат билмоғи даркор.