Абу Муслим
Қуръони каримда бир одамни ноҳақ ўлдириш улкан гуноҳ (гуноҳи кабира) саналади: «Кимки бирон жонни (ўлдирмаган) ва ер юзида бузғунчилик қилиб юрмаган одамни ўлдирса, демак, гўё барча одамларни ўлдирибди ва кимки унга ҳаёт ато этса (яъни ўлдиришдан бош тортса), демак, гўё барча одамларга ҳаёт берибди (Моида, 32). «Улар Аллоҳ билан бирга бошқа бирон илоҳга илтижо қилмаслар ва Аллоҳ (ўлдиришни ҳаром қилган) бирон жонни ноҳақ ўлдирмаслар ҳамда зино қилмаслар. Ким мана шу (гуноҳлардан биронтасини) қилса, уқубатга дучор бўлур» (Фурқон, 68).
Дин номидан, унинг манфаатлари йўлида ҳаракат қиляпмиз, деган даъвода бўлган айрим одамлар ўз динлари таълимотини тушуниб, ҳаётга нотўғри тадбиқ этаётганлари беш қўлдай аён. Шунинг учун у ёки бу дин ҳақида ана шундай одамларнинг хатти-ҳаракатига қараб баҳо бериб бўлмайди. Зеро иймон-эътиқодли бўлишнинг ҳақиқий йўли илоҳий китобларни, ана шу динни нозил қилган Парвардигорнинг ваҳий - кўрсатмаларини англаб етиш орқали ўтади.
Савол: Бир киши унутган ҳолда нарса еяётган рўзадор йигитни кўрса, уни огоҳлантириши лозим бўладими?
Қуръони Карим бизларга Одам алайҳис-салом яратилиб, жаннатда маскан тутганидан сўнг икки гуноҳнинг бирининг хабарини беради.
Россия Украинанинг баҳорги ҳужумларига тайёрланмоқда. Ғарб Украинага бераётган ёрдамини камайтиришига қарамай Россия президенти Владимир Путин 150 минг кишини мажбурий ҳарбий хизматга чақириш кампаниясини бошлади.
Инсон яралибдики, бу фоний дунёда не-не мўъжизаларгаю кароматларга гувоҳ бўлмади. Аммо у кўрган кашфиётлару ажойиботлар Куръони Карим мўьжизаси олдида ҳеч нарса бўлмай қолаверади. Башарият Одам Ато замонидан буён не-не табаррук битикларга рўбарў келмади. Бироқ ҳаммасидан Қуръони Мажиднинг нур ёғилиб тургувчи сатрлари муқаддасроқ ҳисобланаверади. Одамлар наздида ардокди ва азиз нарсалар беҳисоб. Лекин комил инсонлар, иймон эгалари учун Қуръони Шариф оятларидан суюкли ва мўътабарроқ нима ҳам бор? Чунки у буюк тангримиз, меҳибон ва рахмли Ҳақ Таолонинг муқаддас каломидир. Чунки у Яратгувчининг ўз бандаларини тўғри йўлга етакловчи даъват китобидир. Чунки у Аллоҳ Таолонинг ўз Расули Муҳаммад алайҳиссаломга юборган ваҳийси, яъни диний қўрсатмаларидир.
«Имом» арабча сўз бўлиб, тўғри йўлга бошловчи, пешво маъносини билдиради. Шунингдек, ўзида савоб ишларни мужассам қилган инсон маъносини ҳам англатади. Демак, бир сўз билан айтганда, имом кишиларни эзгу мақсадлар сари етакловчи
Ҳар бир динда ўзига хос жиҳатлар мавжуд. Масалан, Ислом динида буюрилган ибодатларни мўмин-мусулмонлар бажаришни бурч ва ҳақ ҳисоблайди, бошқа диндагиларга унинг алоқаси йўқ. Аммо ахлоқий таълим билан боғлиқ амаллар ибодат амаллар қабилида эмас.
Ҳулулия яъни, худоликни даъво қилган фирқалар ислом тарихида ўн гуруҳга бўлинган бўлиб, ҳаммаси мусулмон давлатларидан чиққан. Мақсадлари - Яратувчининг якка-ягона эканига, яъни тавҳид масаласига шубҳа уйғотиш асосида ортодоксал динга футур етказишдан иборат бўлган. Уларнинг энг ашаддийлари рофизийлардан чиққан. Сабаъия, жаноҳия, хаттобия, нумайрия фирқаларининг барчаси ҳулулияга мансубдир.
Тарихдан, унинг ҳодисаларидан, Аллоҳнинг қонунларидан ибрат олмоқ лозим. Зеро, ўтмиш ҳодисалар томиридир. Аждодларимиз қолдирган илм-одобларни яхшилаб ўрганиб, текшириб бўлгандан сўнг, улардан бизнинг асримиз, шароитимизга тўғри келадиганларини олмоғимиз даркор.
Беморларни зиёрат қилиш ҳам катта ажр-савоб келтирувчи амаллардан ҳисобланади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам мусулмоннинг бошқа мусулмондаги ҳақларини баён қилиб, беморларни зиёрат қилишни ҳам зикр қилдилар. Баъзи фақиҳлар бу ишни вожиб амал даражасига кўтарганлар. Лекин, ишончлироқ қавлга кўра бу суннатдир.
Ҳозирги кунда сохта салафийлар томонида қўзғаладиган мавзулардан яна бири, намозда имомга иқтидо қилган киши Фотиҳа сурасини қироат қилиш масаласидир. Салафийларга кўра хоҳ жаҳрий ўқиладиган намоз бўлсин, хоҳ махфий бўлсин имомга иқтидо қилган киши Фотиҳа сурасини ўзи ичида ўқиши фарз, дейдилар. Улар бунга Имом Бухорий ва бошқа муҳаддислар ривоят қилган Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг: