Меҳмоннинг ризқи ўзи биландир
Ҳофиз Силафий роҳимаҳуллоҳ “Муъжам ас-сафар” китобида шундай деган: “Аҳмад ибн Юсуф ибн Ном Яъмурий Байёсий менга қуйидагиларни ўқиб берди:
Улуғ ва солиҳ имомлар (уламолар) билан бирга ўтиришнинг фойдалари
Пешво зотга назар солиш нафсга эшитишдан кўра нафсга кўпроқ таъсир қилади. Уларга назар соладиган кишига яхшилик таъсирини қолдиради. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобалари ушбу нарсадан етарли насибага эга бўлганлари, Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг улар билан бирга ўтирганлари, у зотни кўрганлари ва яқин бўлганлари туфайли у (саҳоба)лар Набий соллаллоҳу алайҳи васалламдан кейин одамлар учун чиқарилган энг яхши уммат бўлганлар.
Тасаввуфнинг барчаси ортиқча нарсани тарк қилишдир
Мен айтаманки, муаллиф роҳимаҳуллоҳ рост айтган.
Ҳасан Басрийнинг мўминнинг сифати ҳақида айтган сўзи
Абу Нуаймнинг “Ҳиля”, Ибн Касирнинг “Ал-бидоя ван-ниҳоя” китобида келтирилишича, Имом Ҳасан Басрий роҳимаҳуллоҳ айтганлар: “Мўмин ўз нафсига раҳбардир. Нафсини Аллоҳ азза ва жалла учун ҳисоб-китоб қилади. Албатта, нафсларини дунёда ҳисоб-китоб қилган қавмга Қиёмат куни ҳисоб-китоб енгил бўлади. Албатта, ҳисоб-китоб қилмасдан ушбу ишни тутганларга Қиёмат куни ҳисоб-китоб қийин бўлади.
Салафи солиҳларнинг биродари ҳамд айтиши учун ундан ҳол сўрашлари
Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг амаллари ва сийрати шарифаларида ушбу мақсад келтирилган. Имом Ҳайсамий роҳимаҳуллоҳнинг “Мажмаъ аз-завоид” китобида Имом Табароний ҳасан иснод билан ривоят қилган. Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам бир кишига: “Эй фалончи, қандай тонг оттирдинг?” дедилар. У: “Сизга Аллоҳни мақтайман (ҳамд айтаман)”, деди. Шунда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мана шу - мен сендан ирода қилган нарса”, дедилар”.
Шайтоннинг сенга ҳаром қилинган аёлларни зийнатлаб курсатиши
Ибн Муқаннаъ “Ал-адаб ал-кабийр” китобида кишидан узоқ (бегона) аёллар ҳақида сўз юритиб, уларга нисбатан меҳр-муҳаббат кўрсатишдан огоҳлантириб: “У аёлларнинг танишларидан нотанишлари фазилатидан иборат кўзлар ва қалбларда зийнатланган нарсалар бекор нарса ва алдовдир. Балки ўзининг ҳузуридаги юз ўгирадиган кўп нарсалар у (бегона аёл)ларга нафси интилган нарсадан афзалдир”, деган.
Қилинган ишга мукофот (ҳақ) талаб қилиш
Бировнинг қилган ишига мукофот (ҳақ) бермасдан қўйма
Тақдирга ақлнинг рози бўлиши энг тўкис ибодатдир
Абу Вафо ибн Ақил роҳимаҳуллоҳ айтади:
Одамларнинг ўз даражаларига қараб бандалик қилишлари
Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло учун бандалари ўртасида тенг қилган бандаликдан ташқари ҳар кимнинг ўз даражасига қараб бандалик қилиш бор. Улардан:
Қачон ботил ҳақнинг устидан ғолиб бўлади?
Соғлом фитратлар Аллоҳ унга берган соф табиат туфайли ҳақни қабул қилиб, ботилни рад этади. Қалб ҳаққа боғланиб, унда собит тураверса, ҳақ ҳам ботилга устидан ғолиб бўлиб тураверади.