Фотиҳадан кейин "омин” айтишнинг ҳукми
Барча мужтаҳид уламоларимизнинг наздларида намозда Фотиҳа сурасидан кейин "омин” айтиш суннат ҳисобланади.
Намоздан кейин жамоат бўлиб дуо қилиш
Инсоннинг яратган Роббисидан ўз ҳожатларини сўраши дуо дейилади. Динимизда дуога нафақат тарғиб қилинган, балки дуо қилган бандани Аллоҳ яхши кўриши, аксинча дуо қилмай, ўз ҳожатларини Аллоҳдан сўрамасдан юрган бандага Аллоҳнинг ғазаби келиши баён қилинган. Дуо ибодатнинг мағзи экани ва яна жуда кўп фазилатлари борлигини кўришимиз мумкин.
Қон чиқса, таҳорат синадими?
Ҳанафий мазҳабимизда оқувчи қон таҳоратни синдиради. Яъни, қон чиқиб баданнинг таҳорат ёки ғуслда ювиш вожиб бўлган қисмига оқса, таҳорат бузилади. Лекин жароҳат катта бўлиб, чиққан қон ёки йиринг шу жароҳат ичидан ташқарига чиқмаса, таҳорат синмайди. Қон чиқиб, оқмасдан, ўрнида қотиб қолса, таҳорат бузилмайди ("Мухтасарул виқоя" китоби).
Намознинг қиёмида оёқлар орасини кенг очиб туриш
Намознинг қиёмида оёқлар орасини ҳаддан ошиқ очиб туриш ҳам ватанимиз мустақиллигидан кейин пайдо бўлган ихтилофлардан бири. Табиийки, бир қарашда кибру ҳавони ифодаловчи оёқлар орасини кенг очиб туриш, кўпчиликка эриш туюлади, ҳатто ёши улуғ отахонлар ёшларга танбеҳ ҳам беришади. Лекин бу гапларнинг таъсири сезилмайди. Ўзларича далилларни келтириб, қилаётган амалларини суннатга мувофиқ эканини даъво қиладилар.
Шимни тўпиғдан юқори қилиб кийиш
Муқаддас динимизда кийиниш борасида алоҳида одоблар жорий қилингани, либосларни покиза тутиш ва уларни кийиш масаласида махсус кўрсатмалар борлиги сир эмас, албатта. Зеро, динимизнинг инсонни мукаррам қилиш бўйича кўрган чоралари ичида либос масаласи алоҳида ўрин тутади. Мўмин-мусулмонларнинг кийиниш маданиятига риоя қилишлари ўзлари учун обрў ва мартаба экани, гўзал ва чиройли кўриниш, жамиятнинг бошқа аъзоларини эса ҳурматлаш экани тушунтирилади. Аллоҳ таоло Аъроф сурасида марҳамат қилади:
Ташаҳҳудда ўтириш кайфияти
Намозхон иккинчи ракатнинг иккинчи саждасидан бошини кўтарганидан сўнг чап оёғини тўшайди ва унга ўтиради. Ўнг оёғини эса тик қилиб қўяди ва бармоқларини Қибла тарафга қаратади. Бундай ўтириш "Ифтирош” ("тўшаш") деб номланади.
Намозларни жамлашнинг ҳукми
Икки намозни жамлаб, бир вақтда ўқиш фиқҳий мазҳаблар ўртасидаги ихтилофли масалалардан биридир. Ҳамманинг ҳам ўз далиллари бор ва ҳар ким ўз мазҳабига амал қилиши тўғри бўлади. Ҳанафий мазҳаби уламолари ҳаж мавсумидаги маълум вақтлардан ташқари ҳолатларда намозларни жамлаш жоиз эмас, деб билганлар. Қуйида намозларни жамлаш жоиз эмаслигига ҳанафий мазҳаби уламолари келтирган далиллар ва бошқа мазҳаб вакилларига берган жавобларини келтирамиз.
Бидъат масаласи
Ҳозирги кунда бидъат сўзи кўпчилигимизнинг қулоғимизга тез-тез эшитилиб туриши сир эмас. Таъбир жоиз бўлса, бу сўзни билган ҳам билмаган ҳам, тушунган ҳам тушунмаган ҳам ишлатмоқда. Хўш, бидъат ўзи нима? Унинг луғавий, шаръий маънолари ҳамда унинг турлари, келиб чиқиш сабаблари-ю, оқибати ҳақида қуйида сўз юритамиз. Аввало, бидъатнинг луғавий маъноси ҳақида:
Сафарда суннат ўқиш масаласи
Пайғамбармиз Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламга юборилган шариатнинг ўзига хос жиҳатларидан бири бошқа пайғамбарларнинг шариатларига нисбатан енгилликлар, рухсатлар берилганидир. Биргина намознинг ўзида касал ва узрли инсонлар, қариялар, шунингдек, мусофир кишиларга хдм бир қатор енгилликлар берилган. Унга кўра мусофир кишилар тўрт ракатли фарз намозларни икки ракатга қисқартириб ўқишлари жоиз экани оят ва ҳадислар билан собит бўлган. Равотиб суннат намозлар эса қаср қилинмаган ҳолда тўлиқ ўқилади. Фарз намозларнинг қаср қилиниш масаласида бирор эътиборга молик ихтилоф йўқ. Буни барча мазҳаб вакиллари бир овоздан эътироф қиладилар. Аммо фарзларга давомли равишда тобеъ бўлган равотиб суннатлар сафарда ўқиладими ёки уларни тарк қилинадими деган масалада бироз ихтилоф бўлиб, Имом Нававий айтганларидек, жумҳур уламолар наздида сафарда суннати равотибларни ўқиш мустаҳаб амалдир. Аммо баъзи тоифалар суннатлар сафарда тарк қилинади, суннатларни сафарда тарк қилиш суннат, деган маънода ихтилоф қилганлар.
Ҳайз пайтида талоқ тушиш масаласи
Талоқ сўзи луғавий жиҳатдан «Моддий ва маънавий тугунни ечмоқ» маъносини билдиради. Шаръий истилохда эса, "Махсус лафз билан никоҳни кетказиш ёки ҳалолни нуқсонга учратишга талоқ", дейилади. Махсус лафздан мурод талоқ ёки унинг маъносини англатувчи лафздир. Никоҳни кетказиш талоқлар сони учтага етиши билан юзага келади ва ундан сўнг талоқ қилинган аёл ўз эрига ҳалол бўлмай қолади.