Тахлил (509)
Исроилни бу давлат тузилмаси учун мисли кўрилмаган норозилик намойишларини қамраб олди, уларнинг аҳамияти унинг чегараларидан анча узоқда.
1. Биринчи ва энг муҳими: Россия бутунлай Хитой тагига ётади. Бўлди, "буюк давлат", "империянинг тикланиши" ҳақидаги афсона тугади. Маданий жиҳатдан бу "кичик шерик" деб аталади. Ташқи кузатувчилар учун Россия энди "Ғарбнинг ёқилғи қуйиш шохобчаси" ўрнига - "Хитойнинг арзон ёқилғи қуйиш шохобчаси". Хўш, баъзи русларнинг ўзлари учун (ҳали ҳам вазиятни қандайдир тарзда баҳолашга қодир бўлганлар) бу қисқа ибора: "Бўлди, биз қулликка сотилдик".
Биринчи Ислом жамияти, баъзи доиралар одатда ишонганидек, қилич кучи билан эмас, балки Мадина Конституцияси деб аталмиш ижтимоий шартнома хавфсизлигини таъминлашда барпо этилган. Ҳар ҳолда, Мадина Конституцияси мусулмонлар, яҳудийлар ва мушрикларнинг плюралистик жамияти учун озод жамият ташкил қилиб, озодлик машъалини ёқди. Инсоният цивилизациясининг интеллектуал ва сиёсий тарихида бундай мисли кўрилмаган Озод жамиятга шахсан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам томонидан григориан тақвими бўйича 622 йилда, яъни замонавий, плюралистик, диний бағрикенг эркин жамиятни мустаҳкамлайдиган Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон декларациясидан (1948) бир минг уч юз йил аввал асос солинган.
Туркиядаги зилзила оқибатлари ҳақида ҳали кўп гапириш мумкин, бироқ қизиқарли натижалардан бири шундаки, одатда Туркия ҳукумати билан келишмовчиликда бўлган айрим сиёсий ва диний гуруҳлар зилзиладан зарар кўрган ҳудудларда жамоатчиликнинг салбий имиджини ўзгартира олди. Бу улар табиий офатдан жиддий зарар кўрган шаҳарларга давлат сафарбар этмасдан олдин шошилганларидан кейин содир бўлди.
Қуръонни ёқиш Швеция учун хавфсизликка таҳдид солади ва шунинг учун энди рухсат етилмайди, деб ёзади Dagen. Ўта ўнг қанот вакили, исломофоб Расмус Палудан Стокголмда Қуръон мусҳафини ёқиб юборганидан сўнг, Швециянинг НАТОга аъзо бўлиш истиқболига ва, демак, хавфсизлигига салбий таъсир кўрсатадиган воқеалар содир бўлди.
Туркияда яқинда рўй берган зилзила пайтида кўплаб биноларнинг қулашига олиб келган қурилиш қоидаларига риоя қилмаслик юзасидан норозилик кучаймоқда. Би-би-си табиий офат пайтида қулаган янги қурилган бинолар ҳақидаги маълумотларни текширди.
Одамлар орасида келажакка қараб, у ҳакда фикр юритадиганлар ҳам бордир. Улардан кўзига қора кўзойнак тақиб олиб, унинг ортидан ҳаётга, одамларга, замон ва маконга қарар экан, ноумид, эртанги кунга ишончсиз, муваффақиятдан умид қилмаганлари ҳам бор-ки, уларнинг бу қарашлари бахтсизликдан даракдир. Чунки, уларнинг қалбида иш фақат ёмонлашиб, ҳаёт қоронғу зулматдан иборат, зулматни ўрнини нур босмайди, деган тушунча ўрнашгандир.
Кремл Киевни 3 кун ичида забт этишни режалаган эди. Аксинча, бир йил ичида у минглаб аскарларини йўқотиб, жанг майдонида улкан муваффақиятсизликларга учради.
Швеция пойтахтида юз берган ҳодиса мусулмон оламини жунбушга келтириб, Шимолий Европа давлатларининг НАТОга аъзолик йўлидаги ҳаракатларига путур етказди – Россия кўзлаган режа ҳам шу эди, дейди таҳлилчилар.
Россия Украинага бостириб кирганига бир йил тўлар экан, Америка раҳбари Жо Байден Киевга бориб, Вашингтон бу давлатни қувватлашда давом этишини билдирди.
Россия диктатори ишкаллик яна даражасини оширади.
Асад режими зилзиладан кейин вайрон бўлган биноларда қутқарув ишларини олиб бормади. Келаётган гуманитар ёрдамлар эса Шаббиҳа тўдаси тарафидан талон-тарож қилинди.
Путинга яқин бўлганларнинг фикрича, босиб олинган ҳудудлар Россия кўрган иқтисодий йўқотишларга арзимайди.