Тахлил (509)
Суриядаги можаро 2018 йил 18 сентябрь оқшомига тўғри келган яҳудийларнинг асосий байрами Йом-Кипур («Қиёмат куни») арафасида рўй берди. Қадимги Исроилда шу куни қурбонлик келтириларди ва анъанавий э маросимлари ўтказиларди. Ҳозир хўроз ёки товуқни қурбонлик қилишни ўз ичига оладиган «капарот» маросими ўтказилади.
Featured
Келинг, мазҳаблар Исломнинг фундаментал институтлари эмаслигини тан олайлик. Қуръонда ҳам, Суннатда ҳам улар ҳақида очиқ-ойдин айтилмаган. Бунинг устига, Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан кейинги дастлабки асрларда ҳам мазҳаблар бугунги кўринишда мавжуд бўлмаган, улар анча кейин пайдо бўлишган.
Ҳозирги асримизда кўпларнинг фатво беришда оғишишлари орқасида ётган асосий сабаб ғарбнинг мафкураси ва ғарбнинг цивилизациясига тақлид ёки қарамлик-истасангиз “қуллик” деб айтинг,-дир.
Сўнгги ўн йиллар ичида дунё янада торайиб кетди ва бу фақат аҳоли нуфусининг ошиши билан боғлиқ эмас. Глобализациянинг кучайиши оқибатида инсон узоқ масофаларни бир зумда босиб ўтадиган бўлди. Ахборот, капитал ва бошқа шу каби бугунги жамиятни усиз тасаввур қилиб бўлмайдиган нарсалар учун чегара қолмади.
Украина Православ Черкови (УПЧ) автокефлиясини (черков мустақиллигини) тан олиш атрофида ҳозирги пайтда рўй бераёган воқеалар мусулмонлар учун ҳеч қандай алоқаси бўлмаган ва улар учун қизиқиш уйғотмайдиган ички православ низоси бўлиб кўриниши мумкин. Лекин аслида бундай эмас. Бироқ нима учун эканлигини тушунтиришдан олдин гап нима ҳақида эканлигини изоҳлашдан бошлаймиз, чунки буни ҳамма ўқувчиларимиз ҳам аниқ тасаввур қила олмайди.
Мусулмонлар ўзлари туғилган, яшаётган ва ҳаётий вазифаларини амалга ошириш учун тақдир қилинган бу дунёни яхши билишмайди. Улар атрофларидаги ҳозирги жамият қиёфасини шакллантираётган куч ва тенденцияларни яхши танишмайди. Шунга кўра, уларни ўраб турган инсонлар, уларнинг қадриятлари ва мақсадлари мантиғини тушунишмайди.
Материалистлар бу дунёдаги ҳаётдан бошқа ҳаёт йўқ, дейдилар. Яна уларнинг фикрича, сезгига ва туйғуга фақат материя таъсир кўрсатади. Жигар сафро, буйрак сийдик ишлаб чиқарганидек, мия фикрни, иродани ва ҳис-туйғуни ишлаб чиқаради, дейишади.
Бугун Шом «қора туйнук»ка айланиб қолди. Бу «қора туйнук» аввало дунёнинг турли бурчакларидан бу ерга отланаётган юзлаб, минглаб мусулмон ёшларни ўз домига тортиб кетяпти. Шомда юз бераётган воқеаларга қараб, Ғарбнинг Россия билан ва Суриянинг ўзи билан биргаликда келишиб олинган, жуда пухта режалаштирилган бир саҳна ўйинимикан, деган хулоса чиқиб қоляпти.
Featured
Нима учун менинг яхшироқ бўлиш истагим атрофдаги одамларни бунчалик чўчитмоқда? Нима учун мен бугунги кунда сталинча репрессиялар “мазасини” ўзимда ҳис қилмоқдаман?.. Бизнинг изимиздан тушишмоқда, бизнинг ўрнимизга “ким билан бўлиш мумкин” ва “ким билан бўлиш мумкин эмас”лигини бошқалар танлашмоқда ҳамда бизга кўрсатмалар беришмоқда, бизни қўрқитишмоқда ва таъқиб қилишмоқда.
Фанар (Константинопол патриархати қароргоҳи жойлашган Истанбулдаги туман - таҳр. изоҳи) ва Москва патриархатлари – православ дунёсининг иккита энг муҳим маркази – ўртасидаги муносабатлар Украина атрофидаги воқеалар туфайли узилиш ёқасига келиб қолди. Москва патриархати бу ҳақида айнан шундай сўзлар билан маълум қилди.
Ўрта асрларда Ислом дунёси тамаддунлар ичида илм-фан маркази бўлгани ҳеч кимга сир эмас. Ўша даврда жуда кўп илмий, иқтисодий ва маданият соҳасида жуда катта ютуқларга эришилди. Бироқ, бугунги кун мусулмон дунёси илм-фанда орқада қолиб кетди.
Дин тўғрисида олиб борилган илмий ишлар натижасидан аён бўладики, диндорлик барча башариятнинг умумий сифати бўлиб, унда қадимгилар ҳам, ҳозиргилар ҳам баробардир.
Мусулмонлар ҳамда Ислом сиёсатини анчадан бери кузатиб бораётган ҳамда Ислом билан қизиқувчи одамлар албата Маҳатҳир кимлиги ва унинг ўз вақтида қандай ғояларни кўтариб чиққанини яхши биладилар. Бироқ ҳозирги кунда Маҳатҳирнинг сиёсий фаоллик даврини кўрмай қолганлари боис бу исмни эшитмаган ёки у ҳақда нотўғри тушунчага эга бўлган мусулмонлар авлоди пайдо бўлди.