Сўзбоши

Бу китобни ташқи сиёсат билан шуғулланаётган ёки унга қизиқадиган барча ўқиш учун фойдали. Чунки ҳеч ким ҳозиргача Америка ҳақида "ягона супердавлат" сифатида бунчалик содда, қаттиқ ва очиқона тарзда гапирмаган. Ҳеч ким Америка ўзининг эксклюзив мавқеини сақлаб қолиш ва мустаҳкамлаш учун қандай усуллардан фойдаланишини бунчалик очиқ очиб бермаган.

Қозоғистон мусулмонлари диний идораси раиси, Бош муфтий Науризбай ҳожи Таганули ва Туркия Дин ишлари бошқармаси раиси Али Эрбаш иштирокида пойтахтда «Ҳанафий мазҳаби фиқҳ уламолари» китобининг тақдимоти бўлиб ўтди.

Ислом дунёсида жамоат ҳаётининг бошқа барча соҳалари бевосита бўйсунадиган диний масалаларга алоҳида аҳамият берилиши Ислом мамлакатларида ёки ундан ташқарида яшовчи турли халқларнинг динлари ва эътиқодлари масалаларига алоҳида эътибор беришга сабаб бўлди. Бу диншунослик ва калом каби фанларнинг пайдо бўлишига олиб келди. Бағдодий, Исфарайний, Ибн Ҳазм ва ҳаттоки Шаҳристоний сингари мусулмон муаллифларининг баъзи асарларида мавжуд бўлган камчиликлар ва ҳатто қисман фанатизмга қарамай, уларнинг диншунослик бўйича асарлари ўрта асрлар дунёсининг тўлиқ рад этилиши шароитида бу соҳадаги энг яхши ютуқларни намойиш этди.

Кафолат луғатда бир нарсани бир нарсага қўшмоқдир. Шаръий истилоҳда мутолабада, яъни сўраш ва излаш вақтида зиммани зиммага қўшишдир. Бу таъриф саҳиҳ-дир. Баъзилар айтганидек, “кафолат - қарзда зиммани зиммага қўшиш” эмас. Чунки зиммага қарз собит бўлган вақтда қарзга кафолат дуруст бўлганидек, зиммага қарз собит бўлмаган вақтда нафснинг ўзига кафолат дуруст бўлади. Шунингдек, қарзда кафолат дуруст бўлганидек, аъйн яъни, маълум нарсаларнинг ўзига кафолати ҳам дуруст бўлади.

Бу китоб кароҳият деб аталади. Кароҳият деганда макруҳ, яъни «ёмон кўрилган нарсалар» тушунилади ва ушбу китобда макруҳамаллар зикр қилинади ва баъзи амаллар-нинг макруҳ эмаслиги, яъни мубоҳлиги қайд қилинади. Макруҳнинг ўзи икки қисмга бўлиниб улар:

Мусулмонлар учун тарихий китоблар ёзишнинг дастлабки намуналари Эрон миллий эпоси «Шоҳнома»нинг асоси ҳисобланган «Ходайнама» умумий номи остидаги асарлар бўлган. Бутпарастлик даврида араблар учун тарихнинг тавсифи қабилаларнинг насабномаси, муҳим саналар ҳақидаги воқеалар ва ҳарбий характердаги воқеалардан иборат эди. Булар мифологик шеърий матнлар эди. Яҳудий пайғамбарлари, шунингдек, Бобил, Миср ва Сурия шоҳлари ҳақида «Асатир ул-Аввалин» (Бирламчи мифология) номи билан машҳур бўлган афсоналар тарқалди. Улар жангчилар, жасур паҳлавонлар, шоирлар ва нотиқларнинг ҳаёти ва қаҳрамонликлари ҳақидаги афсоналарга қизиқиш билдирдилар. Ушбу афсоналарнинг шеърий уйғунлиги уларнинг самимий завқини уйғотарди.

Юкорида айтганимиздек, мумтоз асарларнинг таркибий тузилишида муайян к;онуниятлар мавжуд. Хар кандай манба матнидан аввал катъий равишда «басмала»(«Бисмиллахир рохманир рохим» калимасининг кискартма шакли) келтирилган. Басмаладан сунг матнга йул очилиб, матн бевосита хамд билан бошланган. Хамд ва наътдан сунг махсус булим ажратилиб, унда китобнинг битилиш сабаби хакида тегишли маълумотлар берилган.

Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм
Муқаддима

1. Сун-цзи айтади: уруш олиб бориш қоидалари қуйидагича:

1. Сун Цзи айтади: бу уруш қоидаси: қўмондон ҳукмрондан буйруқ олган ҳолда армия шакллантиради, қўшинларни тўплайди, душман билан яқинлашиб, ўз ўрнини егаллайди. Урушда курашишдан қийинроқ нарса йўқ.