Грузия патрул полициясининг тузилиши Михаил Саакашвилининг президент бўлишидаги энг муҳим ютуқларидан биридир. Унинг президентлиги даврига оид кўплаб баҳолар мавжуд, экспертлар унинг коррупцияга қарши кураш усулларини ноаниқ деб аташади, уларни қатағонлар билан солиштиришади, аммо ислоҳотлар натижаси аниқ - мамлакат хавфсиз ҳолга келтирилди. Патрул полицияси йўл ҳаракати қоидаларига риоя қилишни таъминлайди ва кўчалардаги барча фуқароларнинг хавфсизлигини назорат қилади.
Патрул полициясини ташкил қилиш усуллари қаттиқ ва ҳатто шафқатсиз эди. Саакашвили коррупцияни бутунлай йўқ қилишга интилди ва шу сабабли Йўл полициясини тарқатиб юборди ва тубдан янги бўлим қуришга киришди. Полиция ислоҳотидан олдин Грузия полицияси пора бериш билан боғлиқ ҳолда тасаввур қилинарди, маҳаллий аҳоли улардан адолатни энг охирида кутишар эди. Ролиция ходимлари пора олишарди, уларнинг раҳбарлари улардан "солиқ" йиғишди, маошлар жуда кам эди.
Грузия патрул полициясининг ташкил этилиши Саакашвилининг биринчи қарорларидан бири бўлиб, у 2004 йилда ташкил этилган. Саакашвили Грузия куч тузилмаларининг деярли барча раҳбарларини ишдан бўшатди ва йўлни текширишнинг янги тизимини яратишга эътибор қаратди. Президент ультиматум чиқарди: агар бир ой ичида йўллардаги порахўрлик тугатилмаса, амалдорлардан кейин барча полициячилар ишдан олинади.
Ҳатто кичик пора учун ҳам нафақат ишдан бўшатиш, балки жиноий жазо ҳам берилди - Грузияда 50 доллар учун 10 йилга қамалиш бошланди. Коррупцияга қарши кураш ҳамма жойда реклама қилинди: янгиликларда яна бир полициячи пора олгани ва лавозим билан боғлиқ жинояти учун узоқ муддатли қамоққа олинганлиги ҳақидаги янгиликлар доимий равишда кўрсатиларди.
Қонун қабул қилинган куннинг биринчи кунида 15 минг полициячи ишидан айрилди. Уч ой давомида - янги бўлим ташкил қилинаётган пайтда Грузия деярли ҳеч қандай йўл полициясисиз яшади. Ислоҳотлар йили давомида қамоқхоналардаги маҳбуслар сони 5 баравар кўпайди!
Саакашвили нафақат полиция ходимларини янгилай олди, балки бутун тизимни қайта тиклади. Агар илгари полициячилар ўз ҳамкасбларига хиёнат қилмаслик учун бир-бирининг жиноятларини ёпиб беришган бўлса, энди ҳуқуқбузардан пора олишга уриниш хиёнат ҳисобланади. Патрул полицияси лавозимига жумладан, иш ҳақи юқори эканлигидан мотивацияланган ёшлар олинди.
Саакашвили ислоҳотларининг натижалари
Грузияда патрул полициясининг ташкил этилиши туфайли ўғрилик ва талончилик тўхтатилди ва кўчада телефонни очиқ жойда, кўринадиган жойда қолдириш мумкин бўлди. Патрул хизмати Россияда бўлгани каби буталар ортида яширмайди, улар очиқ-ойдин милтилловчи чироқлар билан кўчаларни патрул қилишади, қоидабузарликлар аниқланган тақдирда машиналарни тўхтатадилар. Улар Батумидаги Янги бульварни қўриқлашади, сайёҳларга муаммоларни ҳал қилишда ёрдам беришади, улар ҳар доим ёрдам беришга тайёр.
Афсуски, Саакашвили президентликдан кетгандан сўнг мутлақ хавфсизлик нисбий хавфсизликка айланди, аммо бугунги кунда ҳам патрул хизматчилари ёқилган камералар билан ишлашади, улар ҳар бир қадамни назорат қилишади, полиция бўлимлари ишларининг шаффофлигини намойиш этиш учун ойнабанд биноларда жойлашган.
