Очиқ манбаларга асосланиб, ББC Медиазона нашри ва кўнгиллилар жамоаси билан биргаликда Украинага бостириб кириш пайтида ҳалок бўлган 53 586 нафар россиялик ҳарбийларнинг исмларини аниқлашга муваффақ бўлди.
Россиянинг ҳафталик тасдиқланган қурбонлар сони яна кўтарила бошлади, бу рус кучларининг Харков йўналиши бўйича давом этаётган юришини акс эттириши мумкин.
Охирги икки ҳафта ичида яна 1431 кишининг ўлгани тасдиқланди, бу 2022 ва 2023 йиллардаги ўртача кўрсаткичлардан юқори.
Бизга маълум бўлган қурбонларнинг 14 фоизи кўнгиллилар эди, яъни улар босқин бошланганидан кейин тинч аҳоли сифатида Қуролли Кучлар сафига келиб, ўз хоҳиши билан шартнома имзолаган. Яна 12 фоизи сафарбар қилинган.
Йўқотишларнинг энг катта тоифаси ҳали ҳам Россия колонияларидан фронтга кетган маҳбуслардир. Улар Россия томонида аниқланган барча йўқотишларнинг 20 фоизини ташкил қилади.
Ҳақиқий йўқотишлар сони, албатта, биз аниқлаган рақамлардан юқори. Биз фақат очиқ манбалардан топиб, текширишимиз мумкин бўлган маълумотларга таянамиз: расмийлар ва оммавий ахборот воситаларининг хабарлари, қурбонларнинг яқин қариндошларининг ижтимоий тармоқлардаги нашрлари ва қабристонлардан олинган маълумотлар.
Ушбу босқичда йўқотишларнинг энг тез ўсиб бораётган тоифаси кўнгиллилардир. 2023 йилнинг кузидан бери биз ушбу гуруҳда ўлимнинг кескин ва сезиларли ўсишини қайд этдик. Октябр ойидан бери кўнгиллиларнинг ҳафталик қурбонлари ҳафтасига 75 кишидан камаймади, кўпинча ҳафтасига 100 кишидан ошади.
Бу, биринчи навбатда, Россия Мудофаа вазирлигининг ўз сафларини тўлдириш йўли билан боғлиқ бўлиши мумкин.
Мобилизациянинг янги тўлқинини ўтказиш заруратининг олдини олиш учун рус амалдорлари, барқарор ва юқори даромад олиш истиқболидан манфаатдор бўлиши мумкин бўлган одамларни, гарчи юқори хавф шароитида бўлса ҳам, фаол равишда фронтга ёллашга эътибор қаратдилар.
Ўлганларнинг мутлақ сони бўйича Краснодар ўлкаси, Бошқирдистон, Свердловск ва Челябинск вилоятлари етакчилик қилмоқда. Аммо агар сиз ушбу маълумотларни ҳар бир минтақадаги эркак аҳоли зичлигини ҳисобга олган ҳолда таққосласангиз, рўйхат бошқача бўлади.
Ҳудудларда ҳар 10 минг эркак аҳолига (16-61 ёшдаги) тасдиқланган ҳарбий ўлимлар сонини қайта ҳисоблашда биринчи беш қаторни Тува, Бурятия, Ненец автоном округи, Олтой Республикаси ва Транс-Байкал ўлкаси эгаллайди.
Таққослаш учун, Санкт-Петербург ва Москва бу рўйхатни ёпади. Бундан ташқари, ушбу икки шаҳарнинг аҳолиси учун урушда ўлиш эҳтимоли Сибир ва Узоқ Шарқнинг бир қатор минтақалари аҳолисига қараганда 20-30 баравар кам.
Социологларнинг фикрига кўра, йўқотишларнинг катта қисми асосан табиий ресурсларга эга бўлмаган қашшоқ ҳудудларда содир бўлади. Ўтган йил давомида ўлдирилган минглаб некролоқларни таҳлил қилиб, биз кўпроқ эркаклар кредит ташкилотлари ёки суд ижрочилари хизмати олдидаги катта қарзлари билан урушга жўнатилганини кўрамиз.
Офицерлар ва элита бўлинмаларида қириб ташланганлар
Босқин бошланганидан бери Россия Украинада 3514 офицерни, шу жумладан капитандан кичик лейтенант унвонидаги 2603 кишини йўқотди.
Россия армиясининг кичик офицерлари катта йўқотишларга дуч келишди, чунки улар жангни ўтказиш бўйича асосий тактик қарорларни қабул қилишлари керак эди. Бундан ташқари, уларнинг аксарияти ҳали ёш (улар кўпинча 21-22 ёшда лейтенант унвонини олишади), тажрибасиз, аммо раҳбарият томонидан қўйилган мақсадларга қандай эришиш кераклигини аллақачон ҳал қилишга мажбур.
НАТО мамлакатлари армияларида жанг майдонидаги кўплаб вазифаларни сержантлар, капраллар ва бошқа кичик унвонлар бажаришга рухсат берилган. Россия армиясида шунга ўхшаш даражадаги қарорлар лейтенантдан паст бўлмаган унвонга эга офицерлар томонидан қабул қилиниши мумкин.
Натижада, кичик офицерлар кўпроқ этакчилик ролларини ўз зиммаларига олишга мажбур бўлишади ва натижада кўпроқ таваккал қилишади.
Ҳалок бўлганлар орасида 1060 та қўмондонлик даражасидаги элита мутахассислари бор эди (бу рақамга биз Ҳаво-десант кучлари, денгиз пиёдалари корпуси, махсус кучлар, Россия гвардиясининг махсус бўлинмалари, шунингдек, ҳарбий учувчиларнинг ҳалок бўлган офицерларини киритдик).
ГРУда ҳам, Россия гвардияси отрядларида ҳам махсус кучлар зобитлари орасида қурбонлар улуши айниқса юқори. Ўлдирилган ҳар бешинчи махсус кучлар зобити қўмондонлик юлдузларини кийган.
Умумий йўқотиш кўрсаткичлари
53,586 ўлим - бу фақат очиқ маълумотлардан фойдаланган ҳолда тасдиқлашимиз мумкин бўлган йўқотишлар.
Россия томонида ҳалок бўлганларнинг ҳақиқий сони (ДХР ва ЛПР деб аталадиган ҳудудлардан келган ҳарбий хизматчилар бундан мустасно), бизнинг кузатишларимизга кўра, бу сон икки баравар кўп бўлиши мумкин. Биз Россия бўйлаб 70 та аҳоли пунктидаги қабристонлардаги вазиятни тизимли ўрганиб шундай хулосага келдик.
Хуллас, россиялик ҳарбий ҳалок бўлганларнинг ҳақиқий сони 107 минг кишидан ошиши мумкин.
Биз буни қандай санаймиз?
Россияда ҳар куни ўлганларнинг янги исмлари ва дафн маросимидан олинган фотосуратлар нашр этилади. Кўпинча исмлар Россия вилоятлари раҳбарлари ёки марҳумнинг илгари ўқиган туман маъмуриятлари, маҳаллий оммавий ахборот воситалари ва таълим муассасалари вакиллари, шунингдек, қариндошлари томонидан берилади.
ББC, Медиазона ва кўнгиллилар жамоаси бу маълумотларни ўрганиб чиқмоқда ва уларни Россиянинг Украинага бостириб кирганидан бери сақлаган рўйхатга киритмоқда.
Биз Россиянинг расмий манбаси ёки оммавий ахборот воситаларидаги нашрни, қариндошларнинг нашрларини ёки бошқа манбалардаги хабарларни, агар улар дафн этилган фотосуратлар билан бирга бўлса, ўлимни тасдиқловчи деб ҳисоблаймиз.
Асосий ҳисоб-китоб ЛДПРнинг ўзини ўзи эълон қилган республикаларининг йўқотишларини ҳисобга олмайди. Бироқ, агар Россия Федерацияси фуқароси ўз ихтиёри билан урушга бориб, ушбу республикалар қўшинларига қўшилган бўлса, биз уни ҳисобга оламиз.
Биз қўшин турларини марҳумнинг қаерда хизмат қилгани тўғрисидаги маълумотларга кўра ёки униформадаги нишонларга кўра аниқладик. Мобиллаштирилган, кўнгиллилар ва маҳбуслар ҳарбийларнинг алоҳида бўлинмалари эмас, аммо биз ушбу йўқотишларни мунтазам армиянинг профессионал (шартнома) бўлинмаларининг йўқотишлари билан солиштириш учун алоҳида тоифада ажратамиз.
