Эрон статистика маркази маълумотларига кўра, ҳукумат Эронда туғилиш даражаси 2017 йилдан 2020 йилгача бўлган даврда 25 фоизга тушиб, сўнгги йилларда кескин камайди, деб ҳисоблайди.
Президент Иброҳим Раисий 15 ноябрь куни Соғлиқни сақлаш вазирлиги ва аёллар ва оила ишлари бўйича вице-президентга тақдим этганидан кейин кучга кирган "Ёш аҳоли ва оилани ҳимоя қилиш" деб номланган янги қонун ҳам қабул қилинди.
Ҳуқуқшунослар ва руҳонийлардан ташкил топган Қўриқчилар Кенгаши ҳукумат органи етти йиллик даврда амалга ошириладиган режани ратификация қилди,
Конституциянинг 53 моддасига мувофиқ Қўшма комиссия томонидан тасдиқланган ва парламентнинг очиқ сессиясида муҳокама қилинмаган ушбу режа фарзандли бўлганлар учун молиявий имтиёзлар ва иш билан таъминланадиган имтиёзларни тақдим этади, контрацепция ва абортга нисбатан қаттиқ чекловлар жорий қилади.
Қонунчилик, хусусан, дорихоналарга гормонал контрацептивларни етказиб беришни чеклайди ва мамлакат соғлиқни сақлаш тармоғида презерватив каби контрацептивларни бепул тарқатишни тақиқлайди. Соғлиқни сақлаш вазирлиги шифокорлар ва тиббиёт ходимларига беморлар билан суҳбатда "юқори рискли ҳомиладорлик" каби ибораларни қўллашни тақиқлади.
Вазият узоқ вақтдан бери ривожланмоқда. Рашт шаҳридан консерватив депутат Муҳаммад Ризо Аҳмади 25 ноябрда контрацептивларни сотиш чекловлари ҳақида "кўрсатмалар узоқ вақт давомида берилган" эканини айтди.
Бироқ қонунчиларнинг ҳаммаси ҳам янги қонунчиликка бир хилда қарамайди. Худди шу парламент сессиясида Ҳамедан шаҳрининг вакили Аҳмад Ҳусайн Фаллаҳи бу қадам туғилиш кўрсаткичларини тўлиқ тақиқлашга тенг эканлигини рад этди.
"Қабул қилинган қонун болалар туғилиши учун стимул ҳисобланади ва бундай предметларни тақиқламайди", - дейди у. "Биз одамларни кўпроқ фарзанд кўришга ундаймиз. Биз уларни мажбур қилмаймиз, аксинча уларни рағбатлантирамиз."
Бироқ, бу ҳаракат Эронда кўплаб соғлиқни сақлаш мутахассисларини унинг оқибатларидан ташвишга солди.
Бу қонунни кўплаб эронликлар, айниқса шифокорлар ва ҳуқуқ ҳимоячилари танқид қилмоқда.
Айрим оддий еронликлар фикрича, ҳукуматнинг ёндашуви туғилиш даражасининг пасайишининг асосий сабабларини, яъни кўпчиликнинг кўпроқ фарзанд кўриши ёки умуман фарзанд кўришига тўсқинлик қилаётган иқтисодий беқарорликни бартараф эта олмаяпти
"Бола кўришнинг нима кераги бор? Ўзимиз қўл учида, зўрға кун кўриб турган бир пайтда бу дунёга яна бошқа одамни келтириб нима қиламиз?"дейди эронлик Самане, турмушга чиққанига саккиз йил бўлган фарзандсиз аёл. "Фарзандларимиз келажакда қандай истиқболга эга бўлиши керак?"
Эрон раҳбариятининг бу асосий муаммоларни ҳал этишдаги муваффақиятсизликлари, дейди Самане, бунинг ўрнига эронликлар ҳаётини микро-бошқаришга эътибор қаратишга мажбур қилди.
"Улар ҳал қила олмаётган иқтисодий муаммоларга, бекор қила олмайдиган санкцияларга қаранг, - деди у. - Одамларнинг бўйинларига тиззаларини қўйиб, фарзанд кўришларини айтишди".
"Улар қўлидан келадиган ягона нарса одамларнинг ётоқларини ишғол қилиш бўлиб қолди".