"Вазирлик Қуръон оятлари тафсирини ўз ичига олган Ал-Мунтаҳаб номли китоб таржимаси орқали Қуръон маъносини чет тилларига таржима қилиш устида иш олиб бормоқда", - деди вазирлик вакили Абдуллоҳ Хасан. Бу Қуръоннинг сўзма-сўз таржимаси бўлмаслигини қўшимча қилди.
"Қуръон оятлари араб тилидаги каби қолади, аммо оятларнинг тафсири турли тилларга таржима қилинади", - дея қўшимча қилди у. "Сўнгги йилларда Қуръони Карим тафсири бир неча тилларга, хусусан, инглиз, француз, хитой, рус ва индонез тилларига таржима қилинди". Эслатиб ўтамиз, «Ал-Мунтаҳаб» аллақачон рус тилига таржима қилинган.
Вазирлиги вакилининг таъкидлашича, улар «уни ўрганишни ҳоҳловчиларнинг барчасига тақдим этиши ва чуқурроқ маълумотга эга бўлиш, Қуръонни яхудий тилида янада аниқроқ тушуниш мумкин бўлиши учун Қуръон тафсирини яҳудий тилига таржима қилишни бошлашдан олдин кейинги икки ҳафта ичида Қуръоннинг юнон тилига таржимаси ва тафсирини якунлайди».
Қуръоннинг аввалги таржималаридаги нотўғри талқинларга тўхталар экан, амалдор шундай деди: “Қуръони Каримни, айниқса, яҳудий тилига нотўғри таржима қилган шарқшунослар бор. Ушбу таржимадан мақсад ҳеч қандай нотўғри таржима, нотўғри талқин ёки экстремистик талқинларсиз мўътадил маърифий фикрлаш асосида тўғри матн олишдир”.
1 декабр куни TEN сунъий йўлдош канали орқали сўзлаган вазир шундай деди: “Қуръон маъносини яҳудий тилига таржима қилишдан мақсад сўнгги йилларда йўл қўйилган хатоларни тузатишдир. ... Турли мамлакатлардан келган бир қатор зиёлилар билан суҳбатдан сўнг, баъзи шарқшунослар томонидан Қуръон маъноларининг яҳудий тилига таржимаси атайлаб ёки ноаниклик туфайли юзага келиши мумкин бўлган жиддий хатолар билан булғанганини аниқладик”.
2020 йил 15 октябрда Al-Roeya газетаси хабар қилишича: «Ўтган асрларда яҳудийлар майдонида Қуръони Карим маъноларини яҳудий тилига таржима қилиш бўйича бир қанча ташаббуслар бўлган. Мутахассисларнинг фикрича, улар Қуръон маъносини яҳудий тилида ўқувчиларга етказишда аниқлик, лингвистик ва услубий маҳорат жиҳатидан бир-биридан фарқ қилган».
Яҳудийшуносликка ихтисослашган мисрлик олим Аҳмад ал-Баҳансий 2018 йил октябр ўрталарида чоп этилган ҳисоботида “Яҳудий олимлари, таржимонлари ва шарқшунослари ёки умуман олганда, асосан диний ва сиёсий сабабларга кўра, мусулмонлар билан дин ҳақида баҳслашиш ва улар билан ақлий ва сиёсий жиҳатдан курашиш мақсадида Қуръони Карим маъноларини қисман яҳудий тилига таржима қилишда етакчилик қилишди". Бошқача айтганда, Қуръон маъноларининг мавжуд таржималари Қуръонни рад этмоқчи бўлганлар томонидан қилинган.
2017 йил октябрида Raseef 22 ёзишича «[Қуръоннинг] биринчи таржимаси Иаков бен Исраэл ха-Лев томонидан қилинган. Бу араб тилидан тўғридан-тўғри таржима эмас, балки италянча вариантнинг таржимаси эди, у эса ўз навбатида, Қуръон маъносининг лотин тилидан таржимасидир».
Ислом ишлари бўйича Олий Кенгашнинг Тил, таржима ва цивилизациялар ўртасидаги мулоқот қўмитаси маърузачиси Саид Аттиа шундай деди: “Қўмита Исроилдаги гуруҳлар ва шахслар томонидан Қуръоннинг яҳудий тилига таржима қилинган еттита таржимасини назорат қилди. Аммо исроиллик таржимон араб тилини яхши билмайди, бу эса таржимани нотўғри қилди.
Унинг қўшимча қилишича: «Мен [Миср] Вақфлар вазирига “Ал-Мунтаҳаб фи тафсир ал-Қуръон”ни бир қанча тилларга, жумладан, яқинда юнон тилига таржима қилинганидан кейин яҳудий тилига таржима қилиш таклифини киритдим. Юнонча матн якунланмоқда».
Унинг қайд этишича, Қуръон тафсирини хорижий тилларга таржима қилишдан бир қанча мақсадлар бор. Бу асосан ахборот алмашиш ва ислом билимлари ва маданиятини араб давлатларидан хорижга узатишдир.
Аттиа Қуръон тафсирининг яҳудий тилига таржимаси ҳақида шундай деди: "Таржима вақт олади ва яҳудийча матнни тўлдириш учун бизга икки йил керак бўлиши мумкин".