Йўқ, бу Исроил разведкасининг энг катта муваффақиятсизлиги эмас. Разведка соҳасидаги энг катта муваффақиятсизлик - бу бошқа халқларни доимий ишғол қилган ҳолда тинч-тотув яшаши мумкинлигига ишонч. Бу зўравонликни оқламайди. Лекин бу тинчлик ва ишғол узоқ муддатли истиқболда ҳеч қачон бирга бўлмаслигини тан олишдир.
Исроилни ўз ишғолидан воз кечишга мажбур қилмасдан, Исроил ўзини ҳимоя қилиш ҳуқуқига эга эканлигини шунчаки таъкидлаб ўтиш узоқ муддатда Исроилга ёрдам бермайди. Бу фақат зўравонликнинг ҳалокатли цикли давом этишини таъминлайди, аммо ундан чиқиш йўллари тобора камроқ бўлади.
***
«Ал-Ақсо тўфони» операциясининг сабаби, Фаластиндаги бутун қарама-қаршилик каби, Исроил ишғоли ҳисобланади. Бу ҳақида публицист Пьер Барбанси француз нашри "Юуманите" саҳифаларида ёзади. Муаллифнинг таъкидлашича, Фаластин мудофаа операциясини қоралаш мантиққа зиддир, чунки беқарорликнинг асосий манбаи Исроил томонидан уларнинг ерлари ва муқаддас жойларига давом этаётган тажовуздир: "Зўравонлик - боши берк кўча", - бумалол гундай дейиши мумкин Франция дипломатияси раҳбари Кетрин Колонна, Макрон эса "ҳозирда Исроилга қарши амалга оширилаётган террорчилик ҳужумларини кескин қоралайди".
Бироқ, дастлабки зўравонлик Ғарбий Соҳилда апартеиднинг ўрнатилиши, мустамлакачиликнинг кенгайиши ва Фаластин қишлоқларига қуролли кўчманчиларнинг рейдлари ёки Исроил армиясининг аралашувига олиб келадиган ишғолдир ... Босиб олинган ва қўшиб олинган Қуддуснинг шарқий қисмида уйларни вайрон қилиш ва юзлаб оилалар кўчирилиши ҳақида гапирмаса ҳам бўлади. Зўравонлик - Ғазо секторининг ғайриинсоний блокадасидир. Исроил уни "душман тузилма" деб атаган ва шундан бери асосий инсон ҳуқуқлари поймол қилинган.
Аҳоли ёқилғи ва бирламчи зарурий товарларни олиб киришда қаттиқ чекловларга дуч келади ва улар, жумладан, касаллар ҳам эркин ҳаракатлана олмайди. Ҳужжатларга кўра, блокада Ғазо секторида саратон касаллигидан ўлим сони глобал ўртача кўрсаткичга нисбатан ошган.
Барбанси Исроилнинг Фаластиннинг саноат ва қишлоқ хўжалиги инфратузилмасини вайрон қилиш бўйича жиноий амалиётига ҳам эътибор қаратади: "2008-2009, 2012, 2014 ва 2022 йилларда Тел-Авив бешта ҳужумкор ҳарбий кампания ўтказди, маҳаллий амалиётлар ҳақида гапирмаса ҳам бўлади. Исроил нафақат тинч аҳоли пунктларида минглаб фаластинликларни ажратиб ўтирмасдан ўлдирди, балки Ғазо секторининг саноат ва қишлоқ хўжалиги инфратузилмасини атайлаб вайрон қилди, Фаластин ҳудудида буфер зона яратди ва ниҳоят уни ёпиб, очиқ осмон остидаги қамоқхонага айлантирди.
Исроилнинг тажовузкор сиёсати Фаластин халқи учун танлов қолдирмайди, дея қайд этади француз журналисти: "Фаластинликлар энди бунга тоқат қила олмайди. Осло келишувлари энди мавжуд эмас, Исроил Фаластин давлати ҳақида эшитишни истамаслиги ва "халқаро ҳамжамият" фақат гапираётгани, лекин ҳаракат қилмаётгани аниқ. Бироқ, келажак учун курашаётган фаластинлик ёшларнинг фарёдини эшитиши керак. Бу ҳақида у 2022 йил апрел ойида эълон қилганди. Ўшандан бери вазият ёмонлашди. Умид эшикларини ёпганимизда нима қолади?
***
Исроил энди яҳудийлар учун бошпана давлат эмаслиги намойиш этилди
Исроилликлар ўнлаб йиллар давомида ўзларининг "тарихий ватанлари"да яҳудийларни жойлаштиришда ишонган хавфсизлик кафолатларини йўқотдилар. Бу мавзу ҳозирда маҳаллий оммавий ахборот воситаларида кенг муҳокама қилинмоқда. Исроилнинг мақталган разведкаси ва армияси босқиннинг олдини олишга ҳам, мамлакат ичида қаршилик кўрсатишга ҳам қодир эмас экан. Фаластинликларнинг Исроил билан чегарани осонлик билан кесиб ўтишлари, атрофдаги жамоалар ва ЦАХАЛ ҳарбий базасини эгаллаб олишлари, юзлаб ҳарбий хизматчиларни ўлдиришлари ва асирга олишлари Исроилнинг яҳудийлар учун бошпана давлати сифатидаги ишончини сусайтирди. Яҳудий кўчманчилар, ХАМАС томонидан ҳам, Ливанда жойлашган Эрон тарафдори Ҳизбуллоҳ ҳаракати томонидан ҳам бундай амалиётларнинг такрорланишидан энди ўзларини бутунлай хавфсиз ҳис қилмаётганликларидан шикоят қилмоқдалар. Исроил жамоатчилиги фикридаги бу ўзгариш ХАМАС операциясининг асосий натижаларидан бири бўлди.
