Рим папаси Франциск анъанавий Рождество мурожаати билан чиқди, хабар қилади Vatican News (Ватикан). " Калом биз билан мулоқот қилиш учун танага айланди: Худо монологни эмас, балки диалогни хоҳлайди, чунки Худонинг Ўзи - Ота ва Ўғил, Муқаддас Руҳ - диалог, муҳаббат ва ҳаётнинг абадий ва чексиз бирлигидир. Муқаддас Каломнинг юзида дунёга келган Худо бизга учрашиш ва мулоқот қилиш йўлини кўрсатди. Қолаверса, Унинг Ўзи бу Йўлни Ўзида мужассам этган, токи биз уни англаб, ишонч ва умид билан юришимиз мумкин бўлиши учун", - шу сўзлар билан бошлади понтифик. У “кўплаб қурбонлар ва сон-саноқсиз қочқинларга сабаб бўлган урушда ўн йилдан ортиқ яшаб келаётган Сурия халқини” эслашга чақирди. Ва у Раббга ўгирилди: "Имон келтирган ва ишлаётган, ҳатто оқимга қарши бўлган, учрашув ва мулоқот тарафдори бўлганлар учун ёруғлик бўл ва қўллаб-қувватла, Украинада хавфли можаронинг метастазлари тарқалишига йўл қўйма". Шунингдек, Франциск ўз мурожаатида бошқа минтақалар ва ҳал қилиниши керак бўлган муаммоларни айтиб ўтди.
Москва ва Бутун Россия Патриархи Кирилл Григориан тақвими бўйича 25 декабрда Рождество байрамини нишонлайдиган ноправослав черковлар раҳбарларига Рождество байрами билан табрик йўллади, деб хабар беради «Сибирская католическая газета» (Новосибирск, Россия). Хабарларни қабул қилувчилар орасида - Рим папаси Франциск; Шарқий Оссурия черковининг католикос-патриархи Мар Ава ИИИ; маронит патриархи Бешара Бутрос ар-Раи; Шарқ католикосу ва Маланкара митрополити Василий Мар Томас Матфей III бор. Табрикномада шундай дейилган: "Сизларни Раббимиз ва Нажоткоримиз Исо Масиҳнинг туғилган куни (Рождество) ёрқин байрами билан чин қалбимдан табриклайман. Энди абадий Калом, У учун дунё бўла бошлади (Юҳанно 1:10), тана бўлиб биз билан яшайди, иноят ва ҳақиқатга тўла (Юҳанно 1: 14) Худо Ўғлининг мужассамланиши Унга хизмат қилиш учун эмас, балки хизмат қилиб кўпларнинг қутқарилиши учун жонини бериш учун келган Яратувчининг муҳаббати ва раҳм-шафқатини кўрсатади (Матфей 20:28). Сизга туғилган Нажоткор ҳақида ёрқин қувонч, келажакдаги хизматингизда Қаҳрамондан кўп ёрдам ва сизга ишониб топширилган қавмга тинчлик ва фаровонлик тилайман".
Ушбу Рождествода Вифлеем ва Қуддус "ерида тинчлик йўқ". Қуддус фахрий патриархи Мишел Саббаҳ Америка католикларига шундай “ҳушга келтирувчи” сўзлар билан мурожаат қилди, дея хабар беради America (Нью-Йорк, АҚШ). Унинг таъкидлашича, босиб олинган ҳудудларда "ҳамма жойда адолат йўқ". Бир пайтлар Исроил ва Фаластин ўртасидаги можарони икки давлат ташкил қилиш тамойили асосида ҳал қилишни таклиф қилган БМТ резолюциялари ва Осло келишувлари шартларига аниқ ишора қилиб, патриарх барча қийин қарорлар аллақачон қабул қилинганини ва уларни охиригача амалга ошириш учун фақат жасорат етишмаётганини таъкидлади. У АҚШ ва Исроилнинг сиёсий раҳбарларини бу жасоратни топишга ва Ғарб ҳамжамиятини уларга босим ўтказишга чақирди.
Исроил черковлар раҳбарларига уларнинг айбловлари асоссиз эканлиги ва зўравонликка ундаши мумкинлиги ҳақида жавоб берди, деб ёзади Agenzia Fides (Ватикан). Исроил Ташқи ишлар вазирлиги матбуот котиби Лиор Ҳаят черковлар раҳбарларининг “радикал гуруҳлар” томонидан черковлар, монастирлар ва руҳонийларга “сон-саноқсиз ҳужумлар” амалга оширилгани ҳақида сўзлаган баёнотига шундай муносабат билдирди. Христианларни Қуддус ва Муқаддас Ердан “қувиб чиқариш” учун аниқ мақсадли таҳқирлаш ва ҳужумлар амалга оширилди. Исроиллик дипломат, ўз навбатида, “Исроилдаги насроний аҳоли, жумладан, Қуддус ҳам тўлиқ дин ва эътиқод эркинлигига эга эканлиги, доимий равишда ўсиб бораётгани ва Исроил жамиятининг ўзига хос тузилишининг бир қисми эканлигини” таъкидлади. “Черковлар раҳбарларининг баёноти, айниқса, Яқин Шарқдаги камситиш ва таъқибдан азият чекаётган кўплаб насроний жамоаларининг аҳволи тўғрисида жим туришини ҳисобга олсак, ғазаблантиради”, — дея огоҳлантирди Ҳаят.
L"Agenzia Servizio Informazione Religiosa (Рим, Италия) Суриянинг Идлиб шаҳрида насронийлар Рождествони қандай байрам қилиши ҳақида ҳикоя қилади. Башар Ассад ҳукуматига қарши жиҳодчи гуруҳлар назорати остидаги ягона ҳудудда жойлашган Кнай, Якоби ва Гидайда қишлоқларидан насронийлар ташриф буюрадиган черков ташқарисида чироқлар ва Рождество безакларининг йўқлигига ҳеч ким эътибор бермаяпти. Кун кўриш нархининг юқорилиги туфайли қашшоқлик кундан-кунга ошиб бормоқда. Ҳатто асосий нарсалар ҳам етишмаяпти. Мўл-кўл бўлган ягона нарса - қурол-яроғ, чунки ҳудудда ҳали ҳам жанглар давом этмоқда. Бир томондан “Ҳаят Таҳрир аш-Шам”, иккинчи томондан ҳукумат қўшинлари. Буларнинг ўртасида ўз қишлоқларига қайтиб, вайрон бўлган уй-жойларни тиклаб, муносиб ҳаётга қадам қўйиш учун ҳарбий ҳаракатлар тугашини беҳуда кутаётган миллионлаб одамлар, ҳам маҳаллий ахоли, ҳам қочқинлар бор. Бугунги кунда учта қишлоқда атиги 210 та насроний оиласи қолган, уларда жами 600 га яқин турли дин вакиллари яшайди. Улар билан бирга францискан-роҳиблар, ота Ханна ва ота Луай Рождествони "чироқларсиз", лекин "ҳақиқий Нур билан" нишонлашади. Ахир, Ота Ханна такрорлаганидек, "биз у ерда муқаддас ҳаворий Павел ўз саёҳатларини бошлаган, Худонинг Каломини тарқатган ва Масиҳнинг шогирдлари биринчи марта насронийлар деб аталган Антиохиядан унчалик узоқ бўлмаган жойда жойлашганмиз".
UCA News (Гонконг, Хитой) таъкидлашича, Хитой Коммунистик партияси Рождество байрамини "тақиқланган Ғарб байрами" деб атаган ҳолда чеклаш ҳақида буйруқ берган. Ҳужжатнинг ўзи коронавирус инфекцияси ҳолатларининг кўпайишига ишора қилади, шунингдек, Ғарб маданияти байрамларини нишонлашни тавсия этмайдиган "хитойлаштириш сиёсати" га чақиради. Хитой коммунистларининг бу қарори ҳақида хабар берган нашрлар ҳужжатнинг хитой тилидаги нусхасини олиб, таржима қилганликларини айтмоқдалар. Ҳукумат Ғарбда танқидга учрамаслик учун буни сир сақлашни мақсад қилган.
Кардинал Казимиерз Нич қочқинлар учрашувини “Рождество арафасида Польша дастурхонига совға” деб атади, дея хабар беради Katolicka Agencja Informacyjna (Варшава, Польша). Варшава архиепископи Рим папаси Францискнинг ёрдам кутаётган, кўпинча транзит лагерларида ўта оғир шароитларда қолган қочқинларга муайян ёрдам кўрсатиш ҳақидаги чақириғини эслади. "Польша черкови, епископат ва "Caritas" хайрия ташкилоти марказлари билан зудлик билан муносабат билдиришди, - деди Нич. "Биз маълум миқдордаги қочқинларни қабул қилишни таклиф қиламиз. Биз буни қиламиз ва бу ҳукумат билан ҳамкорликда амалга оширилади. Ва бу Рождествода севгининг муҳим рамзи бўлади ... Мен айтмоқчиманки, Польшанинг Рождество дастурхонига совға бўлади".
Халқаро тараққиёт бўйича католик агентлиги (CAFOD) Афғонистон бўйича баёнот берди, деб хабар беради The Tablet (Лондон, Буюк Британия). Агентлик 4000 га яқин афғон оилаларини тоза ичимлик суви билан таъминлаш дастурини қўллаб-қувватлашга, уларни 200 та сув омборини ўрнатиш ва гигиена воситалари билан таъминлаш орқали улардан фойдаланиш имкониятини яратишга чақирди. Шу билан бирга, антрополог Джейн Гудолл хайриячилардан афғонлар учун ҳайвонларни хайрия қилиш фондларига маблағ беришни тўхтатишни сўради. Чорва молларини тарқатиш фақат олувчиларга зарар этказади, деди у, чунки ҳайвонларни боқиш керак, улар кўп сувга муҳтож ва кўп жойларда иккаласи ҳам кўпинча танқисдир.
Германияда канцлер Олаф Шольц минаанган майдонда илк қадамларини қўймокда, дейди La Croix (Париж, Франция). Халқаро миқёсда у дипломатияга шўнғиди. Париж, Брюссел, Варшава - биринчи хорижий ташрифлари учун танланган учта пойтахт унинг устувор йўналишларини тасдиқлайди. Шольц буни тўғридан-тўғри айтмайди, лекин у ўзидан олдинги канцлер Ангела Меркелдан фаолроқ бўлишни хоҳлайди. Бунинг исботи сифатида у ҳатто Римда Италия билан муносабатларни яхшилаш бўйича ҳаракатлар режасини эълон қилди, бу (норасмий равишда) Франция ва жанубий Европа давлатлари ўртасидаги яқин алоқаларни мувозанатлаштиради. Бироқ қўшни Польша билан муносабатлар анча мураккаб. Канцлер Европа Иттифоқининг қонун устуворлигига содиқлиги ва Беларус билан инқирозда Варшавани қўллаб-қувватлаш ўртасида йўл топишга ҳарака қилади. “Рус масаласи”да ҳам тиним йўқ. Шоьц Европа Иттифоқи билан келишиб ҳал қилмоқчи бўлган Россиянинг Украинага бостириб кириши таҳдидидан ташқари, немис суди “Россия агенти” га нисбатан ҳукм чиқарганидан кейин икки рус дипломатини чиқариб юбориш каби нохуш қарорлар қабул қилишга мажбур бўлди. Шунингдек, канцлер Russia Today Россия телеканалининг лицензиясини ҳам тўхтатди. Шубҳасиз, Шольц канцлер сифатидаги илк қадамларини яхшироқ бошлашни хоҳларди.
Архиепископ Юзеф Станевский Белоруссияда архиепископ Анте Йозич ҳамроҳлигида Белоруссия Ташқи ишлар вазири Владимир Макей билан учрашди, хабар қилади Catholic.by (Минск, Белоруссия). Учрашувда вазирнинг биринчи ўринбосари – Беларуснинг Муқаддас Тахтдаги элчиси Сергей Алейник ҳам иштирок этди. Беларус ТИВ сайтининг хабар беришича, суҳбатнинг асосий мавзулари республикадаги католик черковининг бугунги ҳолати, Муқаддас Тахт ва расмий Минск ўртасидаги ҳамкорлик ва кўп томонлама кун тартиби бўлган. Муҳокама якунлари бўйича томонлар конфессиялараро мулоқотни мустаҳкамлаш ва ҳамкорликнинг кейинги ижобий динамикасига эришиш учун турли соҳалардаги ҳамкорликни фаоллаштириш истагини тасдиқладилар.
Украина юнон-католик черкови раҳбари архиепископи Святослав Шевчук Украинанинг Муқаддас тахтдаги янги элчиси Андрей Юраш билан учрашди, деб ёзади УГКЦ ахборот ресурси (Киев, Украина). Учрашув Львовдаги Патриархлар уйида бўлиб ўтди. Шевчук Юрашни янги лавозимга тайинлангани билан табриклади ва уни УГКЦ дипломатик миссияси, хусусан, Италиядаги тузилмалари томонидан қўллаб-қувватланишига ишонтирди. Элчи архиепископ билан суҳбатни "самарали, ўта аниқ ва тизимли руҳлантирувчи" деб таърифлади. Суҳбат чоғида томонлар Ватикан-Украина муносабатларини ривожлантириш бўйича келгусидаги ҳамкорликни муҳокама қилдилар.
Константинопол Патриархи Варфоломейда коронавирус аниқланди, дея хабар беради Katholisch.de (Бонн, Германия). Константинопол Патриархати баёнотига кўра, Варфоломейда инфекция Истанбулда ўтказилган мунтазам текширув вақтида аниқланган. Патриарх "тўлиқ" эмланган ва унинг касаллиги "енгил аломатлар" га эга. 81 ёшли беморнинг аҳволи "яхши". Сўнгги ҳафталарда Варфоломей соғлиғида муаммоларга дуч келганди: ноябрь ойида Қўшма Штатларга ташрифи чоғида патриархга юрак муаммолари туфайли стенд ўрнатилди.
Шарҳда Ватикан расмий оммавий ахборот воситалари Vatican News ва L"Osservatore Romano; Agenzia Fides халқлар евангелизация конгрегацияси бўлими, Ватикан миссионерлик ахборот агентлиги; AsiaNews хорижий миссиялар Папа институти ахборот агентлиги; Италия католик ҳафталиклари Федерацияси нашри L"Agenzia Servizio Informazione Religiosa; "Муқаддас юрт қўриқчилари"италян нашриёт уйи портали Terrasanta.net; La Stampa Vatican insider Италия газетасининг Ватикан таҳририяти; Catholic News Service АҚШ католик Епископати конференциясининг агентликлари; Шимолий Америка католик газетаси National Catholic Reporter; Шимолий Америка католик ахборот агентлиги Catholic News Agency; Шимолий Америка католик газетаси National Catholic Register; Шимолий Америка католик портали Crux; АҚШ иезуитлар журнали America; Британия католик портали The Tablet; Англия ва Уэльс католик газетаси портали Catholic Herald; Австрия католик ахборот агентлиги Kath.net; Германия католик черкови портали Katholisch.de; Австрия католик ахборот агентлиги KATHPRESS; Франция католик газетаси La Croix; Франция католик журнали Famille Chrétienne; Осиё католик ахборот агентликлари тармоғи UCA News; Польша католик ахборот агентлиги Katolicka Agencja Informacyjna; Польша кундалик католик газетаси Nasz dziennik; Рольша насронийлар маданияти журнали Polonia Christiana; Белоруссия католик черкоиви портали Catholic.by; Украина греко-католик черкови ахборот ресурси; Украина католик портали CREDO; Россия католик портали Рускатолик.рф; Россия католик газетаси "Сибирская католическая газета" материалларидан фойдаланилди.
2021 йил 27 декабрь
Станислав Стремидловский
Абу Муслим таржимаси
